#Spanje heeft een naam hoog te houden op het gebied van dierenmishandeling. Iedereen denkt dan natuurlijk meteen aan het stierenvechten. Maar het land kent nog heel wat andere traditionele volksfeesten waarin het dier een treurige hoofdrol speelt.

Eén van de beruchtste is de jaarlijkse ”Toro de la Vega” in het plaatsje Tordesillas. Daarbij jagen honderden mannen, te voet of te paard en gewapend met lansen, op een stier. Eerst door de straten van het stadje. Eenmaal buiten Tordesillas wordt de stier in het open veld omsingeld en van alle kanten bestookt met speren. De winnaar van dit spektakel is degene die de stier de dodelijke wond toebrengt.

De Spaanse samenleving is echter aan het veranderen. Vijf jaar geleden verbood de regionale regering van Castilla y León het doden van de stier tijdens de Toro de la Vega. Dit gebeurde na aanzwellende protesten van de ook in Spanje groeiende beweging voor dierenrechten. Bij het eeuwenoude festijn in Tordesillas sprong de brute wreedheid dan ook wel op een uitzonderlijke manier in het oog.

Ook het klassieke stierenvechten in de arena staat onder druk. Niet alleen door de toenemende aandacht voor dierenrechten, maar ook door de sterk teruglopende belangstelling van het publiek. Alleen een kleine elite van welgestelde en doorgaans conservatieve Spanjaarden loopt nog warm voor een bezoek aan de arena. Desondanks slurpt de stierenvechtsector miljoenen overheidssubsidies op, mede betaald uit Europese potjes.

Basisbehoefte

Nog steeds staan de persverslagen van stierengevechten op de cultuurpagina’s, zelfs in kranten die voor progressief doorgaan zoals El País. Dat stierenvechters en vechtstierfokkerijen over machtige bondgenoten beschikken, bleek onlangs uit een initiatief van de rechtse regioregering in Madrid. Die eiste van de Spaanse regering een verlaging van de btw voor hun sector. Van 21 procent –zoals bij andere publieksevenementen– zou het tarief naar 4 procent moeten. Oftewel: stierenvechten als elementaire basisbehoefte, op het niveau van water en brood.

Het Catalaanse parlement verbood in 2010 stierengevechten in de regio. Na de Canarische Eilanden werd Catalonië de eerste regio op het Spaanse vasteland met zo’n verbod. In 2016 vernietigde het grondwettelijk hof in Madrid het Catalaanse veto. Het praktisch effect van dit ruggensteuntje van hogerhand voor de stierenlobby is echter nul. In Catalonië, waar de dierenrechtenbeweging in Spanje het sterkst is, haalt niemand het in zijn hoofd om een stierengevecht te organiseren. Er zou toch geen hond komen opdagen.

Dat is niet bij gebrek aan honden; die zijn er in overvloed. Op dit moment telt Spanje zelfs tweemaal zoveel huisdieren dan kinderen onder de 15 jaar. Volgens de jongste cijfers zijn er 6,8 miljoen kinderen tot en met 14 jaar en 13 miljoen geregistreerde huisdieren. Vooral honden (93 procent) en katten (6 procent) zijn gewild. Bovendien groeit het aantal huisdieren snel. In de voorbije vijf jaar was de toename 40 procent.

Veroorloven

Tegelijk blijven de geboortecijfers dalen. Sociologen en economen leggen uit dat dit alles te maken heeft met de wankele arbeidssituatie en de lage lonen van de overgrote meerderheid van de jonge Spanjaarden. Terwijl eenzaamheid voor oudere mensen een reden kan zijn om een huisdier te nemen, zou armoede weleens een beslissende factor kunnen zijn voor jongere Spanjaarden. Wie behoefte heeft aan gezelschap, kan zich nu eenmaal eerder een hond veroorloven dan een kind.

Het besef dat dieren gevoelig zijn en respect verdienen, begint ook door te dringen in de Spaanse politiek. De partij tegen dierenmishandeling, PACMA, klimt langzaam maar zeker in stemmenaantal. Dit voorjaar nam het parlement in Madrid een wetsvoorstel in behandeling dat dieren voor het eerst beschouwt als levende wezens in plaats van dingen. De behandeling van het voorstel werd gesteund door alle fracties. Behalve door Vox. De woordvoerder van de ultrarechtse formatie vroeg zich hardop af: „Hoe kun je nou rechten geven aan dieren als zij geen verplichtingen hebben?”

Serie Dier en mens

„De grootheid van een natie valt af te lezen aan de manier waarop ze omgaat met dieren”, zei Mahatma Gandhi. Hoe hangt de vlag er wereldwijd bij? Deel 3: Spanje.