Genie geeft de Geul weer de vrije loop
Een reusachtige eik moest buigen voor het machtige water. Ontworteld. Zijn kroon hangt in de Geul. Omdat de rivier weer de vrije loop moet krijgen, helpen geniesoldaten van de landmacht met opruimwerkzaamheden.
Krekels tjirpen. Een vlinder dartelt tussen de bloemen. De zon schijnt vriendelijk op het grasland van natuurgebied Ingendael. Op het eerste gezicht verraadt niets dat hier een week geleden het water als een kolkende massa langsjoeg. Maar wie beter kijkt, ziet de sporen. Gras ligt plat. Brandnetels zijn bedekt met zand. En her en der ligt afval: een stuk katoen, wat plastic zeil en een stuk spaanplaat.
Op een steenworp afstand van Château St. Gerlach steken zo’n zestig geniesoldaten van de 13e Lichte Brigade uit Oirschot de handen uit de mouwen. Waterschap Limburg heeft namelijk niet de capaciteit om alle opruim- en herstelwerkzaamheden zelf te doen. In Noord-Limburg helpen infanteristen om in totaal 60.000 zandzakken weer weg te halen.
Hier bij Valkenburg staan geniesoldaten in waadpak tot hun middel in de Geul. Ze slepen takken en stronken naar de afgekalfde oever. Op de dikke stam grommen de kettingzagen. De knaloranje beschermende zaagpakken van de genisten steken fel af tegen het groene eikenblad. Uitlaatgassen vermengen zich met de geur van vers zaagsel. Als er een dikke tak door is, klinkt er een applausje van de strijdmakkers. Een kraan hijst de tak naar de wal en een shovel deponeert deze netjes op een houtstapel even verderop.
Een soldaat eerste klas in zaagpak is in zijn sas met het werk. „Dit is weer eens wat anders dan op de kazerne trainen. Daarnaast vind ik het mooi om hulp te kunnen bieden.” Kapitein Bram Egelmeers, commandant van de compagnie, spreekt van een uitdagende klus. „Dit is specialistisch werk. Kettingzagen, kranen en boten zitten standaard in onze uitrusting.”
Har Frenken van waterschap Limburg vertelt dat er met grote spoed een herstelplan is gemaakt. „De zomer is nog lang. Er kan zomaar weer een zware bui vallen en dan moet alles er klaar voor zijn. Daarnaast moet alles in orde zijn voor 15 oktober, als het hoogwaterseizoen begint.”
Pieterpad
In de Geul liggen meer van zulke grote bomen, legt Frenken uit. „Die blokkeren de doorstroming.” Ook bruggen en kademuren moeten met spoed worden hersteld.
Er valt nog veel op te ruimen en te herstellen. Het fiets- en wandelgebied aan de overzijde van de Geul, rond de Geulhemmerberg, is afgesloten voor publiek. Het Pieterpad is niet begaanbaar. Wandelwegen zijn weggespoeld. Bomen staan op omvallen. Een afvalbak ligt plat, midden in de natuur. Het gevaarte is met betonnen fundering en al losgespoeld. Vooral rond de Maas is veel rommel achtergebleven. Frenken: „Bij Roermond zijn gft-bakken uit Luik aangetroffen.” Ook zijn er in België nog zo’n dertig vermisten. „We zien het als onze taak om mee te helpen zoeken. Ze kunnen rond de Maas worden aangetroffen.”
Luitenant-kolonel Frank Peters coördineerde de hulp van defensie in Limburg. „Het is een drukke maar dankbare taak. Ik ben zelf Limburger en ben blij dat we wat voor de regio kunnen doen.” En Peters heeft ervaring. Bij de overstromingen van 1995 was hij er ook al bij. „Toen hielp ik met zandzakken leggen bij Bergen. Zulke gebeurtenissen leren ons dat we de kracht van de natuur niet moeten onderschatten.”