„Wij mensen moeten de natuur in Suriname delen met dieren en planten en dat proberen we in goede harmonie te doen”, zegt een vriend van mij regelmatig, als hij weer eens op jacht is geweest. Ik vind het altijd een beetje bedenkelijk dat hij dat zegt terwijl zijn kofferbak vol ligt met wildsoorten in verschillende soorten en maten.

Surinamers en liefde voor dieren zijn geen logische combinatie. Ze worden vaak gezien als een noodzakelijk kwaad. Neem nou honden: de meeste mensen hebben er wel minstens één op hun erf, maar daarvan wordt vooral verwacht dat die dieven en ander gespuis afschrikken en verjagen.

Een viervoeter waar je als je beste kameraad mee stoeit, zoals men in Nederland gewend is, daar gruwen de meeste Surinamers van. Degenen die wel met zorg een rashond hebben aangeschaft en deze ook in huis laten, zijn veelal mensen die in het buitenland (lees: vooral Nederland) hebben gestudeerd en gewoond. Zij laten hun hond niet uit; waarom zouden ze? Het dier heeft de hele dag een flink erf tot zijn beschikking.

Dus honden genoeg in Suriname en daardoor ook zwerfhonden, die iedere avond en nacht bewoners uit de slaap houden. Veel kan je daar niet tegen doen, tenzij je het op je geweten wilt hebben ze te vergiftigen. Dat mag volgens de wet niet, maar zoals dat met veel wetten in Suriname het geval is, wordt de naleving niet gecontroleerd.

Barbecue

Neem de Wet Dierenwelzijn, die in 2016 een uitkomst moest zijn voor alle dieren en waar destijds veel van werd verwacht. Dieren zijn echter nog steeds volledig vogelvrij. Het zou bijvoorbeeld een einde maken aan aapjes die in veel te kleine kooitjes worden opgesloten en krabben die voor de consumptie met zijn tienen tegelijk levend aan een touwtje in de felle zon worden gehangen, wachtend op klanten die ze (ook levend) in een pan met heet water gooien. Of aan de lucratieve handel in zeldzame en in Nederland peperdure papegaaien die in de jungle worden gevangen en uiteindelijk op een barbecue belanden. Het gebeurt nog steeds, de wet heeft geen enkel dier voordeel opgeleverd.

Een van de weinige beesten waar Surinamers liefdevol mee kunnen omgaan, zijn zangvogels zoals de roti en de twa twa. Die krijgen het beste voer voorgeschoteld en worden in hun kooitjes vaak overal mee naartoe genomen. Dat doen de bezitters niet voor de gezelligheid, maar vooral om ze te laten wennen aan drukte. Daar schijnen ze beter door te zingen. En een enthousiast zingende twa twa levert al snel een paar honderd euro op, in Nederland zelfs nog meer.

Zakcentje

Zangvogels zijn te klein om te eten, dus die hebben een aangenaam leven. Datzelfde kunnen de verschillende soorten leguanen ook hebben, maar de grote soorten hebben niet voor niets de bijnaam ”boomkip”. Het vlees is heerlijk –vooral als het op de barbecue heeft gelegen– en er zijn altijd kopers voor te vinden. Vandaar dat jongeren regelmatig de erven in de buurt afstruinen in de hoop een zakcentje bij elkaar te vangen.

Nu heb je nog andere beesten die op leguanen lijken en ook op het erf rondlopen: de zapakara. De zwartbruine monstertjes doen heel erg denken aan een verkleinde versie van de befaamde komodovaraan uit Indonesië. Ze komen vooral op vuilniszakken af die op de erven liggen en weten die nog open te scheuren ook, in hun zoektocht naar wat lekkers om te smullen. Ze zijn daardoor veel minder geliefd dan de felgekleurde leguanen. Mensen laten ze met rust omdat ze absoluut niet lekker schijnen te zijn in de pan en daarom leiden ze als een van de weinigen in het dierenrijk een onbezorgd bestaan. Dus wil je als dier overleven in Suriname, zorg dan dat je smakeloos of klein bent.

Serie Dier en mens

„De grootheid van een natie valt af te lezen aan de manier waarop ze omgaat met dieren”, zei Mahatma Gandhi. Hoe hangt de vlag er wereldwijd bij? Deel 1: Suriname.