Lijsttrekker Groenen oogst medelijden
De Duitse Groenen vierden Annalena Baerbock al bijna als opvolger van Angela Merkel toen ze haar half april kozen als hun kanselierskandidaat. Nog geen drie maanden later maakt Baerbock een vrije val en hebben vriend en vijand medelijden met haar.
De laatste klap voor Baerbock was de beschuldiging eind juni dat ze voor haar boek “Jetzt” –in het Nederlands ”Nu”– gedeelten uit andere werken had overgeschreven. Stefan Weber, een Oostenrijkse mediawetenschapper die gespecialiseerd is in plagiaat, meldde dat Baerbock 29 passages uit andere boeken had overgenomen zonder dat te melden.
Bij plagiaat kan een politicus bijna altijd zijn biezen pakken. De Duitse minister van Familiezaken, Franziska Giffey, vertrok in mei nadat ze van plagiaat was beschuldigd.
Baerbock denkt nog niet aan opstappen en ook haar partij houdt haar nog de handen boven het hoofd. Baerbock brengt tegen de beschuldiging in dat ze geen bronnen heeft vermeld omdat het niet om een wetenschappelijk werk gaat. Bovendien had ze slechts algemeenheden overgenomen. Het is een onschuldig boek van een politicus die een toelichting geeft op het verkiezingsprogram, aldus de geplaagde Baerbock. Met andere woorden, waar maakt iedereen zich druk om?
Laster, zo omschreven de Groenen de kritiek. Baerbock nam een advocaat in de arm die natuurlijk stelde dat de auteursrechten niet waren geschonden. En de uitgever van het boek verklaarde dat „de opsomming van algemeen toegankelijke feiten niet auteursrechtelijk beschermd is.” Dat is waarschijnlijk correct, maar dan nog is het niet slim om geen bronnen te vermelden.
Dat de kritiek in de –met name rechtse– media aanhoudt, hangt samen met het feit dat zij kort daarvoor haar CV had opgepoetst. Dat was begin juni en daardoor rees er twijfel over het niveau van haar universitaire opleiding. Nog weer eerder, in mei, was er heibel over kerstbonussen van haar partij die Baerbock de afgelopen drie jaar niet bij de Bondsdag had gemeld. Dat deed ze pas nadat ze tot lijsttrekker was gekozen.
De beschuldiging van plagiaat volgt dus op een reeks van andere misstappen. De geloofwaardigheid van Baerbock heeft er ernstige schade door opgelopen. Het gevolg is dat de Groenen in de peilingen zijn gekelderd van 28 procent in april naar 18 procent nu. Waarop de vraag rijst: kan Baerbock nog wel aanblijven als kanselierskandidaat? Duitse kranten speculeren of de Groenen er niet verstandig aan doen Baerbock te wisselen voor Robert Habeck, de co-voorzitter van de Groenen.
De christendemocraten staan inmiddels weer op kop in de peilingen. Bij de strijd om het lijsttrekkerschap gooiden de kandidaten nog met modder naar elkaar, maar intussen is met Armin Laschet de rust weergekeerd. Gaan de christendemocraten door de perikelen bij de Groenen met de vingers in de neus de Bondsdagverkiezingen winnen? Het is nog te vroeg die vraag te beantwoorden.
Het valt overigens op dat de andere partijen, zeg maar de concurrentie, Baerbock bemoedigend –lees: meewarig– toespreken. Dat gebeurt door christendemocraten, sociaaldemocraten en Linke. Enerzijds is dat fraai: ze steken het mes er niet dieper in bij de leidster van de Groenen. Anderzijds klinkt in de woorden van solidariteit iets door van medelijden. Dat zaait twijfel zaaien bij de kiezers: is Baerbock wel capabel, want ze heeft externe steun nodig? Het spreekwoord luidt: ze kunnen je beter benijden dan beklagen.