De risiconiveaus in Nederland zijn dinsdag verlaagd, nu het aantal coronagevallen blijft dalen. Voor het eerst sinds eind vorig jaar zijn er weer regio’s waar ‘waakzaam’ geldt, het laagste risiconiveau. Dat zijn Groningen en Zaanstreek-Waterland.

Achttien regio’s staan op ‘zorgelijk’ en in vijf regio’s is de situatie nog ‘ernstig’. Het hoogste risiconiveau, ‘zeer ernstig’, geldt nergens meer. Een paar weken geleden stond het hele land nog als zeer ernstig op het coronadashboard van de overheid. De indeling wordt elke twee weken opnieuw vastgesteld op basis van het aantal positieve tests en het aantal ziekenhuisopnames.

Surinamers die iemand verliezen aan Covid-19 kunnen een bijdrage van de overheid krijgen voor de begrafenis of crematie. De regering heeft dat besloten aangezien de kosten voor de uitvaart van een coronaslachtoffer een stuk hoger zijn dan een ‘gewone’ uitvaart, omdat de regels een aantal speciale voorzieningen voorschrijven.

De bijdrage van de overheid is maximaal tienduizend Surinaamse dollar per overleden coronaslachtoffer, ongeveer 400 euro. Vanwege forse kostenstijgingen voor uitvaarten in het algemeen, gaat de regering bij alle begrafenissen bijspringen. Hier gaat het om een bijdrage van ongeveer drieduizend dollar, rond de 120 euro.

Minister Uraiqit Ramsaran van Sociale Zaken en Volkshuisvesting maakte dit bekend tijdens de begrotingsbehandeling in het Surinaamse parlement. Mochten beide ouders van een gezin met minderjarige kinderen door Covid-19 overlijden, dan zal de regering alle kosten betalen, aldus de minister. De financiële hulp van de regering geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 juni.

Bij een crematie van iemand die aan het virus stierf bedragen de uitvaartkosten omgerekend gemiddeld 588 euro, becijferden Surinaamse media. Een begrafenis kost al snel het dubbele. De extra kosten zitten hem in onder meer bodybags, vijf dagen huur van een koelcel en soms extra transportkosten.

Het Witte Huis heeft dinsdag erkend dat de Verenigde Staten de laatste vaccinatiedoelstelling van president Joe Biden naar verwachting niet zullen halen. „We denken dat het een paar weken langer zal duren”, zei Jeffrey Zients, hoofd van het team dat zich namens de Amerikaanse regering met de aanpak van de coronapandemie bezighoudt.

Biden stelde begin mei als doel dat op de feestdag 4 juli, Onafhankelijkheidsdag, zeker 160 miljoen Amerikanen volledig zijn gevaccineerd. Minstens 70 procent van de volwassenen moest daarnaast minstens één prik hebben gehad. In slechts 15 van de 50 staten is dat tot nu toe gelukt.

Vooral jongvolwassenen tussen de 18 en 27 laten zich onvoldoende vaccineren. Van de volwassenen van 27 jaar en ouder heeft op 4 juli naar verwachting wel minstens 70 procent een eerste prik gehad. Voor mensen van dertig jaar en ouder is dit nu al het geval.

„Laat mij duidelijk zijn: onze vaccinatiecampagne is een Amerikaans succesverhaal. Toen ik mijn presidentschap begon, overleden er dagelijks nog 3000 Amerikanen. Inmiddels is het aantal ziekenhuisopnames met meer dan 90 procent gedaald. Ik dring er bij jongeren op aan om ons over de eindstreep te trekken en zich vandaag nog te laten vaccineren”, reageerde de president dinsdag via Twitter.

Om de vaccinatiedoelstelling van Biden te halen zouden gemiddeld 756.000 Amerikanen per dag een eerste prik moeten krijgen, becijferde nieuwszender CNBC vorige week. Dat aantal lag in de voorgaande week echter slechts op gemiddeld 336.000 per dag.

De autoriteiten hebben van alles bedacht om vaccintwijfelaars toch over de streep te trekken. Biden heeft de maand juni uitgeroepen tot „actiemaand” waarin allerlei maatschappelijke en religieuze organisaties worden gemobiliseerd om mensen over te halen zich te laten vaccineren. Op lokaal niveau worden mensen met onder meer loterijen en gratis drankjes aangemoedigd om zich te laten inenten.

Luchtvaartmaatschappij KLM was in de vierde periode van de coronaloonsteun opnieuw de grootste ontvanger. Dat meldt uitkeringsinstantie UWV die alle voorlopige tegemoetkomingen van de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) uit de periode januari tot en met maart bekendmaakten. Ook veel payrollbedrijven staan hoog op de lijst.

KLM was in de eerste drie maanden van dit jaar goed voor een kleine 217 miljoen euro aan NOW-steun. Dat is met afstand het grootste bedrag van alle aanvragers, maar daar blijft het niet bij. Dochter Transavia ontving 18,5 miljoen euro aan steun en KLM Catering Services kreeg 6,1 miljoen euro van het UWV. KLM Cityhopper staat op de lijst voor een kleine 1,9 miljoen euro.

De KLM-maatschappijen zijn niet de enige luchtvaartbedrijven die veel steun ontvingen. Luchthaven Schiphol kreeg 25,2 miljoen euro aan loonsubsidie en TUI Airlines 7,8 miljoen. Reisorganisatie TUI Nederland was goed voor zo’n 11,1 miljoen euro. Verder staan veel winkel- en hotelketens hoog op de lijst. De voorschotten bedragen 80 procent van het totaalbedrag dat de bedrijven krijgen.

Opvallend is dat veel payrollbedrijven, die personeel in dienst hebben en dat uitlenen aan andere ondernemingen, opnieuw veel geld ontvingen. In 2020 hadden die bedrijven mede door de extra kosten die door de wet arbeidsmarkt in balans (wab) ontstonden al omzetverlies, en ook in 2021 krijgen ze weer veel NOW-steun. Ev Tilburg ontving circa 10,7 miljoen euro, Persoonality staat meerdere keren op de lijst en kreeg in totaal 9,3 miljoen euro. Kolibrie Payrolling is ook goed voor ruim 9 miljoen euro.

Holland Casino, dat de hele periode de deuren gesloten moest houden, kreeg 48,5 miljoen euro aan steun en De Efteling 10,7 miljoen euro. Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) toucheerde net geen 10 miljoen euro aan NOW-steun. De failliete reisorganisatie D-rt, het moederbedrijf van D-Reizen, ontving voor ruim 5 miljoen euro aan steun.
Ook voetbalclubs hebben opnieuw flink gebruikgemaakt van de NOW-regeling. Ajax kreeg met 4,2 miljoen euro het meest, PSV volgde met 2,6 miljoen euro en Feyenoord kreeg 1,9 miljoen. Het Rijksmuseum ontving voor 1,2 miljoen euro aan loonsteun.

Als gezonde jongeren tussen 12 en 18 jaar oud niet gevaccineerd worden, kan dat er komend najaar toe leiden dat het aantal coronapatiënten weer enige tijd toeneemt. Als de groep wel wordt ingeënt, zal dat volgens berekeningen van het RIVM waarschijnlijk niet gebeuren. Dat zei infectieziektendeskundige Jaap van Dissel van het instituut dinsdag in de Tweede Kamer.

De berekeningen van het RIVM zijn tot stand gekomen op basis van een aantal aannames over bijvoorbeeld de besmettelijkheid van het virus. Ze zijn dus onzeker, zei Van Dissel erbij.
Duidelijk is wel dat de inenting van jongeren van aanzienlijke invloed kan zijn op de verdere verspreiding van het coronavirus.

De besmettelijkheid wordt uitgedrukt in het R-getal: het aantal mensen dat iedere geïnfecteerde gemiddeld aansteekt. Zo lang dat onder de 1 blijft, neemt het aantal mensen dat het virus bij zich draagt af en als het erboven zit neemt dat toe. Voor de berekening heeft het RIVM gekeken naar drie scenario’s voor de virusverspreiding in het najaar, als het virus door seizoenseffecten waarschijnlijk weer meer zal voorkomen. Een scenario gaat uit van de verwachte vaccinatiegraad, de andere twee van een tegenvallende of juist meevallende vaccinatiegraad.

Als jongeren een prik krijgen, schommelt het R-getal alleen in het meest pessimistische scenario een paar maanden (ongeveer tussen december en maart) boven of rond de 1, en neemt het aantal mensen dat besmet is dus toe. Worden gezonde jongeren niet gevaccineerd, dan komt datzelfde cijfer vermoedelijk boven de 1,25 uit. Zelfs in de optimistische raming blijft het R-getal dan waarschijnlijk niet onder de 1. Het vaccineren van jongeren lijkt volgens de berekeningen dus het verschil te kunnen maken voor een nieuwe opleving vanaf de herfst.

Nederland telt volgens cijfers van het CBS ongeveer 1,1 miljoen jongeren in deze leeftijdsgroep. Als zijzelf of hun naasten een verhoogd gezondheidsrisico lopen, kunnen ze nu al gevaccineerd worden als ze dat willen. Voor veruit de meeste jongeren geldt dat echter niet. Het kabinet neemt over deze groep pas een besluit na een advies van de Gezondheidsraad, dat later deze maand wordt verwacht.

Een van de redenen waarom het kabinet wil wachten op het advies van de Gezondheidsraad is dat het vaccin niet primair aan jongeren toegediend zou worden om hun eigen gezondheid te beschermen, maar vooral om anderen veilig te houden. Gezonde jongeren uit deze doelgroep worden zelden ernstig ziek van het coronavirus. Het kabinet wil graag weten wat de Gezondheidsraad van die ethische afweging vindt. Ook buigen de experts zich nog eens over de vraag in hoeverre het zinvol is om het vaccin voor deze groep beschikbaar te maken.

China is van plan om de grenscontroles die zijn ingesteld vanwege de coronapandemie nog zeker een jaar in stand te houden. Dat meldt de Wall Street Journal op basis van ingewijden.
Ondanks relatief lage besmettingscijfers vreest het land nieuwe varianten van het virus, zeker omdat in China volgend jaar meerdere grote evenementen gepland staan.

Tot de voorlopige versoepelingsdatum van halverwege 2022 zou vorige maand zijn besloten tijdens een bijeenkomst van de Chinese regering. Zo hoopt het land het virus onder controle te houden in aanloop naar onder meer de Olympische Winterspelen en Paralympische Spelen, die voor februari volgend jaar gepland staan in de hoofdstad Peking. Duizenden deelnemende atleten reizen daarvoor af naar het land.

Na de uitbraak van het coronavirus in de Chinese stad Wuhan eind 2019 beperkte China de verkeersstromen met andere landen flink. Reizigers moeten ongeacht hun nationaliteit aan strenge voorwaarden voldoen om binnen te komen. Zo moeten ze meerdere medische tests ondergaan en verplicht in quarantaine, waar strikte voorwaarden voor gelden.

Zowel Chinese als internationale luchtvaartmaatschappijen riskeren daarnaast tijdelijke annulering van hun vluchten als een bepaald aantal passagiers bij aankomst in China positief blijkt te testen op het coronavirus.

Het dagelijkse aantal coronabesmettingen in China ligt een stuk lager dan in andere grote landen. Maandag werden in China 25 nieuwe besmettingen gemeld. De regering blijft alert op mogelijke verdere verspreiding.

De laatste doses AstraZeneca gaan deze week op weg naar de huisdokters die er nog 60- tot en met 64-jarigen de tweede prik mee moeten geven. Het gaat om artsen in Zeeland, Zuid-Holland en Gelderland. Hun collega’s in de rest van het land zijn al voorzien. „De tweede prik kan korter volgen op de eerste dan aanvankelijk werd gedacht, en met het oog op de Delta-
variant is dat ook verstandig”, zegt het ministerie van Volksgezondheid

„Zeker met de opkomende Delta-variant moeten we ons goed beschermen, die tweede prik is daarvoor écht belangrijk. Ook de laatste mensen van 60 tot en met 64 jaar krijgen nu gelukkig snel hun tweede vaccinatie”, zegt minister Hugo de Jonge.

Mensen van 60 tot en met 64 jaar kunnen in principe na vier weken al hun tweede prik krijgen, sneller dan eerder gedacht.

Iets meer dan 1,4 miljoen Nederlanders zijn vorige week gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat is, zoals verwacht, minder dan het record van de week ervoor, toen bijna 1,7 miljoen mensen een prik kregen.

Dat er iets minder is geprikt, komt doordat Nederland minder vaccindoses heeft gekregen van de fabrikanten. Die leverden in de week voor het record ruim 1,8 miljoen doses. De week erna waren dat er bijna 1,3 miljoen en vorige week ruim 1,4 miljoen.

Tot en met afgelopen zondag hebben bijna 13,9 miljoen mensen een inenting gekregen. Dat zijn zowel eerste vaccinaties als de herhaalprikken die bij de meeste middelen nodig zijn.
Inmiddels is dat gestegen tot boven de 14 miljoen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft nog niet alle gegevens binnengekregen van de GGD’en. De diensten, die de meeste vaccinaties uitvoeren, kampten in de afgelopen weken met een storing, waardoor de data niet konden worden doorgegeven. Van ruim 800.000 prikken is wel bekend dat ze zijn gezet, maar is het nog niet duidelijk aan wie.

Daardoor heeft het RIVM bijvoorbeeld geen goed beeld van de vaccinatiegraad onder jonge volwassenen, die nu aan de beurt zijn om een prik te krijgen. Ook weet het RIVM niet zeker hoeveel mensen nu een eerste prik hebben gehad en hoeveel een tweede prik.

De vertraging heeft geen gevolgen voor de CoronaCheck-app, waarmee mensen straks kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn om ergens toegang te krijgen. Die app haalt de informatie ook uit de administratie van de GGD, waar de vaccinaties geregistreerd staan.

De vaccinatiegraad is het hoogst onder 70- tot 84-jarigen. Negen op de tien mensen in die leeftijdsgroep hebben een eerste prik gehad.

In verreweg de meeste gemeenten is meer dan 85 procent van de 65-plussers gevaccineerd. Uitzondering zijn de drie grote steden en enkele overwegend reformatorische plaatsen, zoals Tholen, Zwartewaterland en Barneveld. De vaccinatiegraad in deze groep is het laagst op Urk, waar ongeveer de helft van de 65-plussers is ingeënt tegen het coronavirus.

Lees ook

Meerderheid refo's wil geen coronavaccin

De politie maakt zich op voor een „complex” weekend, zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB). Zaterdag verdwijnen de meeste coronamaatregelen, voornamelijk de 1,5 meter afstand blijft overeind. Om daarop te handhaven zal lastig worden, voorspelt Struijs, „dus we gaan alleen op excessen inzetten”.

Met de versoepelingen kan onder andere de horeca langer openblijven, en zondag speelt het Nederlands elftal de achtste finale op het EK. „Veel komt samen: voetbal, de regels worden opgerekt, het is de periode van eindexamens en studiejaren die worden afgesloten en mensen willen de achterstand op verjaardagsfeestjes inhalen, dus er zal een uitgelaten stemming zijn”, zegt Struijs. „Drank en drugs in de man kan tot openbare orderproblemen leiden. Het wordt dus volle bak voor de politie dit weekend.”

Kwetsbare jongeren die geboren zijn in de periode 01-01-2004 en 30-06-2009 kunnen een vaccinatieafspraak bij de GGD maken. Ze krijgen een uitnodiging voor een coronaprik van hun huisarts. Ze zullen het vaccin van BioNTech/Pfizer toegediend krijgen, aldus het RIVM.

Het gaat om de kinderen van 12 tot en met 17 jaar die ieder jaar worden uitgenodigd voor de griepprik en jongeren met het syndroom van Down. Leden van de doelgroep die in een instelling wonen, worden daar gevaccineerd. Ook jongeren met kanker krijgen binnenkort een uitnodiging, zij kunnen half juli worden geprikt in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht.

In totaal worden naar verwachting 60.000 tot 100.000 jongeren uitgenodigd, zegt het RIVM. De Gezondheidsraad adviseerde eerder deze jeugdigen te prikken omdat zij een verhoogd risico hebben op ernstige gevolgen van een coronabesmetting en ook omdat angst voor een besmetting hen veelal beperkt in hun dagelijks leven.

Mensen die bij een huisarts of zorginstelling zijn gevaccineerd tegen corona, maar van wie de vaccinatie nog niet in het centrale register van het RIVM staat, kunnen vanaf maandag 1 juli hun vaccinatiebewijs in de CoronaCheck-app laden. Het webportaal waarmee zorgverleners alsnog kunnen regelen dat het vaccinatiebewijs van de geprikte beschikbaar komt in de app, is pas vanaf die dag beschikbaar. „We krijgen het eerder dan dat technisch niet rond”, laat een woordvoerster van het ministerie van Volksgezondheid en Milieu weten.

Voor mensen van wie de vaccinatie wél in het register staat, wordt het waarschijnlijk vanaf aankomende donderdag al mogelijk om de CoronaCheck-app te gebruiken. Zij kunnen vanaf die dag, als ze volledig zijn ingeënt, met hun vaccinatiebewijs naar plekken die nu nog een testbewijs vragen. Vanaf zaterdag mag met vaccinatiebewijzen de anderhalve meter-regel worden losgelaten, bijvoorbeeld op evenementen. Vanaf 1 juli kunnen mensen die volledig zijn gevaccineerd naar EU-landen reizen met de app.

Mensen van wie de vaccinatie in het centrale register van het RIVM staat, krijgen automatisch een groen vinkje te zien in de app. Dat geldt ook voor mensen die bij de GGD zijn gevaccineerd, maar van wie de registratie nog niet in het centrale register staat, óf die geen toestemming hebben gegeven voor het delen van de informatie met het RIVM. De GGD-systemen hebben namelijk ook een eigen koppeling met de CoronaCheck-app.

De mensen die hun prik bij de huisarts, een ziekenhuis of een andere zorginstelling hebben gehad, krijgen ook automatisch een groen vinkje in de app áls hun prik al in het centrale register staat. Als dat nog niet zo is of als de gevaccineerde daar geen toestemming voor heeft gegeven, kan zij of hij zelf aan de zorgverlener vragen om alsnog te regelen dat het vaccinatiebewijs beschikbaar wordt in de app. Dat kan dus wel pas vanaf 1 juli.

Volgens de laatste cijfers van het RIVM staat 61 procent van de vaccinaties die bij de huisarts zijn gezet momenteel in het centrale register. Van de prikken die bij zorginstellingen en ziekenhuizen zijn gezet is dit 66 procent. Of dit eerste of tweede prikken zijn, is volgens het RIVM niet te zeggen. De percentages zijn gebaseerd op schattingen van het aantal vaccins dat bij huisartsen en instellingen is gezet. Het werkelijke percentage kan dus afwijken.

Volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) staan er dan ook al meer vaccins in het centrale register, omdat het RIVM rekent met het aantal vaccins dat aan huisartsen is geleverd.
Doordat de opkomst niet overal even hoog was, hebben huisartsen ook doses bewaard voor de tweede prik. „Wij denken dat het maar om een hele kleine groep mensen gaat die uiteindelijk de huisarts nodig heeft om aan het vaccinatiebewijs voor de app te komen”, aldus een woordvoerster. De LHV roept mensen op niet naar de huisarts te bellen voor 1 juli. „Dat heeft geen enkele zin.”

Huisartsen hebben nog geen instructies van het ministerie gekregen over hoe ze het vaccinatiebewijs voor mensen in de app moeten krijgen. „We weten dus ook nog niet of dit ons veel extra werk gaat opleveren.”

Mensen die in de afgelopen zes maanden corona hebben gehad, kunnen vanaf 1 juli het zogenoemde ‘herstelbewijs’ in de CoronaCheck-app laden. Dat gaat via de GGD, waar de test is afgenomen. Wie nog geen vaccinatie heeft gehad en ook niet in aanmerking komt voor een herstelbewijs, kan de app gebruiken door een coronatest te doen.

Koningin Máxima hoopt snel verlost te zijn van de mondkapjes. Dat liet ze dinsdag blijken bij een werkbezoek aan het UMC Utrecht. De visite stond in het teken van de inhaalzorg, maar het mondkapje - op bij de wandeling door het ziekenhuis, af tijdens de rondetafelgesprekken - kwam ook even ter sprake. „Het zal even wennen zijn als ze niet meer overal gedragen hoeven worden”, vond bestuursvoorzitter Margriet Schneider.

Máxima heeft er al flink wat bezoeken aan ziekenhuizen, zorginstellingen en medici opzitten. Ze ging in Utrecht in gesprek met onder anderen Marian Kaljouw, de bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, of Georgette Fijneman, de divisievoorzitter van verzekeraar Zilveren Kruis. Mirjam van Velthuizen, de CFO van het Utrechtse ziekenhuis, wist dat de koningin een datajunkie is en had haar daarom vooraf al de financiële onderbouwing van het opschaal- of herstelplan gestuurd. Máxima kon daaruit dan weer moeiteloos citeren.

De zogeheten Delta-variant van het coronavirus is ook in Nederland aan een opmars bezig. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat de variant die als eerste opdook in India in de loop van deze zomer de meest voorkomende coronavariant in ons land zal zijn. De Delta-variant is besmettelijker en verdringt de Alfa-variant (de nieuwe naam van de Britse variant) die nu nog het vaakst voorkomt.

In de steekproef van positieve coronatesten die het RIVM iedere week aan een nadere analyse onderwerpt, blijkt dat de Delta-variant nu ongeveer 9 procent van het totale aantal coronagevallen veroorzaakt. Uit Amsterdams onderzoek blijkt dat een groot deel van de jongeren die het virus de laatste tijd in Spanje of Portugal opliepen, de Delta-variant kreeg.

Op korte termijn zal het groeiende aandeel van de Delta-variant niet leiden tot meer ziekenhuisopnames. „Ook niet met de aankomende versoepelingen.” Het totale aantal besmettingen neem nog af. Het najaar is volgens het RIVM echter wel „een punt van zorg”. Als het gedaan is met het zomerse weer, gedijt het virus beter. De meer besmettelijke Delta-variant „kan dan tot een nieuwe golf van besmettingen leiden, aangezien dan nog niet iedereen in Nederland (volledig) is gevaccineerd”, waarschuwt het instituut. Meer ziekenhuisopnames kunnen dan het gevolg zijn.

Positief is wel dat de coronavaccins die tot nog toe beschikbaar zijn bescherming bieden tegen alle varianten van het virus. „Ook tegen de Delta-variant”, aldus het RIVM.

Tussen maandagochtend en dinsdagochtend zijn 724 mensen positief getest op het coronavirus. Het is de vijfde achtereenvolgende dag dat dit cijfer onder de duizend blijft.

In de afgelopen week kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 5714 meldingen van nieuwe gevallen. Dat komt neer op 816 per dag, het laagste niveau sinds begin september. Half mei, dus iets meer dan een maand geleden, waren er ongeveer 6000 positieve tests per dag.

Amsterdam telde afgelopen 24 uur de meeste gevallen. In de hoofdstad kregen 52 mensen te horen dat ze het virus hebben opgelopen. Rotterdam registreerde 40 positieve tests en in Den Haag waren er 31 nieuwe gevallen. Daarna volgen Breda (16), Leiden (14), Utrecht en Den Bosch (elk 13). Verder waren er 144 gemeenten zonder positieve tests, waaronder Dordrecht, Heerenveen en Lelystad.

Het aantal sterfgevallen steeg met drie. Het gaat om inwoners van de gemeenten Moerdijk, Gooise Meren en Barneveld. Het kan zijn dat deze mensen eerder al zijn overleden. Sterfgevallen worden soms pas na een tijdje geregistreerd.

Sinds het begin van de uitbraak is het coronavirus bij bijna 1,7 miljoen mensen vastgesteld. Van 17.744 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.

De daling van het aantal coronabesmettingen heeft afgelopen week weer fors doorgezet. In totaal testten 5714 mensen positief, 36 procent minder dan een week eerder. Wel namen meer mensen het coronavirus mee vanuit Portugal, zo blijkt uit de laatste weekcijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Van de mensen die besmet bleken, waren er 471 recent in het buitenland geweest. Dat is ruim 8 procent. Portugal staat met stip bovenaan: 192 mensen bij wie het virus afgelopen week werd geconstateerd, waren in de twee weken ervoor in dat land geweest. Dat is ruim 40 procent van alle mensen die recent in het buitenland waren geweest en na terugkomst in Nederland positief testten. Een week eerder testten 134 Nederlanders positief na een bezoek aan Portugal.

Spanje stond vorige week nog op de eerste plaats, nu op de tweede. De GGD’en noteerden 107 besmettingen na een bezoek aan het land. Een week eerder waren het er beduidend meer: 191. Na Spanje en Portugal volgen de buurlanden België (26 gevallen) en Duitsland (17 gevallen).

Het RIVM signaleerde vorige week al dat vooral jongeren besmet raken tijdens een vakantie in Spanje of Portugal. Het instituut riep iedereen tussen de 17 en 24 jaar op na thuiskomst vanuit de twee landen een test te doen bij de GGD, ook zonder klachten.

De weekcijfers van dinsdag maken opnieuw duidelijk dat het aantal ziekenhuisopnames scherp daalt. Volgens de voorlopige cijfers werden afgelopen week 160 mensen met Covid-19 opgenomen, van wie 32 op de intensive care. In de vorige weekrapportage meldde het RIVM nog 232 opnames. De daling bedraagt daarmee 31 procent. Het reproductiegetal, dat weergeeft
hoe snel het virus zich verspreidt, bleef ongeveer op dezelfde hoogte: 0,77. Dat wil zeggen dat 100 mensen die het virus bij zich dragen gemiddeld 77 anderen aansteken. Helemaal actueel is dit cijfer nooit; het RIVM kijkt twee weken terug in de tijd om het vast te stellen.

Het aantal positieve testen in de afgelopen week komt neer op 34 per 100.000 inwoners. Dat waren er vorige week nog 53. Van alle mensen die een test deden bij de GGD, bleek 4,3 procent het virus bij zich te dragen. Dat percentage daalt al sinds mei.

Hoewel het aantal besmettingen rap afneemt, gaat dat bij jongeren minder snel dan bij ouderen, van wie er al veel zijn gevaccineerd. Van de mensen die afgelopen week positief testten, is een op de vijf tussen de 15 en 20 jaar oud. Daarna volgen de leeftijdsgroepen van 10 tot en met 14 jaar en die van 20 tot en met 24 jaar. Zij zijn elk goed voor bijna 11 procent van alle gevallen. Jongeren worden meestal niet erg ziek van het virus. Minder dan 2 procent van alle mensen die positief testten is ouder dan 70 jaar.

Het RIVM noteerde afgelopen week 17 aan corona gerelateerde sterfgevallen, tegen 21 in de week daarvoor.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen daalt verder. Verpleegafdelingen en intensive cares behandelen momenteel 462 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat komt neer op ongeveer vier coronapatiënten per ziekenhuis. Het is het laagste aantal sinds 22 september.

Het is de tweede dag op rij dat ziekenhuizen minder dan vijfhonderd coronapatiënten verzorgen. In de afgelopen twee maanden zijn meer dan 2000 bedden vrijgekomen. Bovendien kwam het aantal ic-patiënten voor de tweede achtereenvolgende dag onder de tweehonderd uit.

Intensive cares behandelen nog 185 mensen vanwege corona, twaalf minder dan op maandag. Op de verpleegafdelingen liggen nog 277 coronapatiënten. Dat zijn er zeventien minder dan een dag eerder.

De ziekenhuizen lopen leeg doordat steeds minder coronapatiënten hoeven te worden opgenomen. In de afgelopen 24 uur belandden 23 mensen vanwege Covid-19 op een intensive care of verpleegafdeling. In de afgelopen zeven dagen namen ziekenhuizen 223 nieuwe patiënten op. Dat is het laagste aantal sinds het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) in oktober begon met het delen van die gegevens. Half mei waren er soms meer dan 300 opnames per dag.

Duitsland kan wat de Europese Commissie betreft 25,6 miljard euro aan subsidies uit het Europese coronaherstelfonds krijgen. Het herstelplan dat de regering in Brussel heeft ingediend voldoet aan de voorwaarden en zal Duitsland helpen om sterker uit de Covid-19-pandemie te komen, aldus het dagelijks EU-bestuur.

„De beoogde hervormingen en investeringen in het herstelplan zullen bijdragen aan de digitalisering en het koolstofvrij maken van de Duitse economie”, zegt voorzitter Ursula von der Leyen. Duitsland maakt vooralsnog geen aanspraak op de leningen die beschikbaar zijn uit het tijdelijke coronaherstelfonds van 672,5 miljard euro dat de EU-lidstaten al kort na de uitbraak van de pandemie hebben opgetuigd. Daarvan is 312,5 miljard euro beschikbaar aan subsidies en 360 miljard aan voordelige leningen.

Duitsland zal volgens het plan 42 procent van het geld investeren in projecten die bijdragen aan het bestrijden van de klimaatverandering. Zo wordt 2,5 miljard euro gestopt in het energiezuinig maken van woningen. Voor verdere digitalisering zet Berlijn 52 procent van de subsidies in. De ministers van Financiën moeten de plannen nog definitief goedkeuren.

Het dagelijks EU-bestuur zet vaart achter het beoordelen van de plannen. Vorige week gaf de commissie goedkeuring aan de eerste vijf lidstaten, waaronder Spanje en Griekenland, deze week volgden er alweer drie. Later dinsdag komt naar verwachting goedkeuring voor het Italiaanse plan, en morgen van België en Frankrijk. Nederland wacht met het indienen van een herstelplan tot er een nieuwe regering is.

De Europese Commissie koopt namens de EU-landen 150 miljoen extra doses van het Covid-19-vaccin van het Amerikaanse bedrijf Moderna. Het lopende contract wordt voor 2022 aangepast zodat ook vaccins kunnen worden aangekocht die tegen nieuwe varianten beschermen, die bij kinderen kunnen worden gebruikt en ‘opfris’-vaccins die voor extra bescherming kunnen worden toegediend na eerdere inentingen.

Volgens de commissie garandeert het bijgewerkte contract ook tijdige levering van vaccins vanaf het derde kwartaal van dit jaar tot het einde van 2022 en kunnen lidstaten meer of minder laten leveren naargelang de epidemiologische situatie in het land. Ze kunnen hun bestelde doses ook doneren of doorverkopen aan landen buiten de EU, aldus een mededeling van het dagelijks EU-bestuur. De EU heeft al meer dan 300 miljoen doses van Moderna aangekocht.

Eind april maakte Brussel bekend zich bij het aankoopbeleid vooral te gaan richten op vaccins die via een nieuwe technologie tot stand komen zoals die van Pfizer/BioNTech en van Moderna. De commissie zag toen ook af van de aanschaf van extra doses van Janssen en AstraZeneca waarop zij aanspraak kon maken. Er zijn aanhoudend problemen met leveringen door die laatste twee farmaceuten, terwijl er ook zorgen over bijwerkingen bestaan.

Denemarken heeft voor het eerst rechtstreeks een grote lading vaccins gedoneerd aan een ander land. Het Noord-Europese land stuurde ruim 358.000 doses naar Kenia, vertelde de Deense ambassadeur op de lokale televisie.

De Keniaanse autoriteiten kunnen de Deense coronavaccins goed gebruiken. Een topambtenaar van het ministerie van Volksgezondheid erkende dat de eigen voorraad nagenoeg is uitgeput. „We hadden nog maar 5000 doses over en die moeten waarschijnlijk de komende dagen worden gebruikt.”

Het circa 52 miljoen inwoners tellende Kenia ontving vorig jaar ruim een miljoen AstraZeneca-vaccins via Covax, een internationaal programma dat moet zorgen dat ook minder welvarende landen toegang krijgen tot coronavaccins. India doneerde 100.000 doses.

In totaal is ongeveer 0,7 procent van de Keniaanse volwassenen volledig gevaccineerd, veel minder dan in veel westerse landen. Die zijn in sommige gevallen al begonnen met het inenten van tieners omdat oudere leeftijdsgroepen al aan de beurt zijn gekomen.

Daardoor krijgt ook het leveren van vaccins aan ontwikkelingslanden in het Westen steeds meer prioriteit. Rijke landen spraken deze maand op de G7-top af daar het komende jaar een miljard doses voor beschikbaar te stellen.

Experts waarschuwen dat het coronavirus kan blijven muteren als onvoldoende haast wordt gemaakt met het inenten van de hele mensheid. Er kunnen dan virusvarianten opduiken waar de huidige vaccins mogelijk minder goed tegen zijn opgewassen.

Ook Nederland heeft al rechtstreeks vaccins aan andere landen gedoneerd. Er gaan grote ladingen AstraZeneca-vaccins naar Suriname. Daar staat de gezondheidszorg door de virusuitbraak onder grote druk.

Ook de Deense vaccindonatie aan Kenia bestaat uit vaccins van AstraZeneca, berichten Keniaanse media. Denemarken stopte eerder dit jaar zelf met het gebruik van dat middel, vanwege de zorgen over een mogelijke zeldzame en gevaarlijke bijwerking.

Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe één melding ontvangen van een bloedstolsel in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes na een prik met het coronavaccin van Janssen. Bij de laatste rapportage van Lareb, twee weken geleden, waren nog geen meldingen van de zeldzame, maar ernstige bijwerking na een prik met Janssen bekend.

In totaal zijn nu vier mensen overleden aan deze trombose, van wie twee vrijwel zeker deze bijwerking hadden. Alle vier kregen de prik met AstraZeneca. De persoon die de bijwerking na de prik met Janssen meldde, is niet overleden. Eerder maakte Lareb bekend dat er wel een andere patiënt is overleden na een prik met Janssen. Het ging in dat geval om lekkages in haarvaten, kleine adertjes. Dit is een bijwerking die in de bijsluiter staat van AstraZeneca, maar het is dus ook na een vaccinatie met Janssen opgetreden.

Lareb ontving tot dusver 29 meldingen van een bloedstolsel (trombose) in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes na een vaccinatie met AstraZeneca. Bij 14 van die meldingen en bij de melding over Janssen is het volgens het bijwerkingencentrum vrijwel zeker dat het ook daadwerkelijk om de zeldzame bijwerking gaat.

Bij de vorige rapportage ging het om twintig meldingen van de bijwerking na het vaccin met AstraZeneca. Lareb maakte toen niet bekend bij hoeveel van die meldingen het daadwerkelijk om de zeldzame bijwerking ging. Er zijn volgens directeur Agnes Kant inmiddels meer gegevens beschikbaar, waardoor deze informatie nu wel gegeven kan worden.

De rapportage gaat over de binnengekomen meldingen bij het bijwerkingencentrum tot en met 20 juni en gaan over ongeveer 13,6 miljoen gegeven vaccins. De combinatie van trombose en een laag aantal bloedplaatjes staat als zeldzame bijwerking genoemd in de bijsluiters van het AstraZeneca- en het Janssen-vaccin. Het wordt in de bijsluiter ‘trombose met trombocytopenie syndroom’ (TTS) genoemd.

Grote Russische bedrijven verloten cadeaus onder hun medewerkers zodat zij zich laten vaccineren tegen Covid-19. Gevaccineerden maken kans op onder meer sneeuwscooters, geld en auto’s. Ook worden er vrije dagen en gratis vakanties beloofd. Dergelijke acties kunnen veel verschil maken vanwege de flinke hoeveelheid grote bedrijven in het land.

Bijna de helft van alle werkende Russen is in dienst van een middelgroot of groot bedrijf. Landelijk heeft 12 procent van Russen inmiddels een eerste prik gehad, maar bij sommige bedrijven ligt de vaccinatiegraad onder het personeel al veel hoger. Bij kunstmestmaker Phosagro is bijna de helft van alle 18.000 medewerkers gevaccineerd en bij diamantproducent Alrosa is 29 procent van de 10.000 personeelsleden volledig ingeënt.

Hoewel bedrijven een bijdrage leveren aan het verhogen van de vaccinatiegraad, zijn er onder Russen nog steeds zorgen over de veiligheid van de in Rusland ontwikkelde vaccins. Mede door het lage vaccinatietempo is het aantal besmettingen gestegen tot het hoogste punt in vijf maanden. Vooral in Moskou raken veel mensen besmet. Daar domineert de extra besmettelijke Delta-variant van het virus.

De derde coronagolf dreigt het economisch herstel van Rusland te ondermijnen. Net als in andere landen trof de overheid strenge maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, met negatieve gevolgen voor het bedrijfsleven en andere sectoren. Vanwege het stijgende aantal besmettingen verplicht Moskou 2 miljoen medewerkers van bepaalde sectoren zich te laten vaccineren. Een aantal regio’s heeft dit voorbeeld gevolgd.

Ook het gerechtshof in Den Haag heeft alle bezwaren van actiegroep Viruswaarheid tegen het vaccinatiebeleid afgewezen. In navolging van de rechtbank ziet het hof geen enkele reden om de Staat te corrigeren. Viruswaarheid had onder meer aangevoerd dat de overheid burgers zou misleiden en gebrekkig zou informeren over coronavaccins.

Volgens de actiegroep is het woord ‘vaccin’ zelf ook misleidend. De stichting meent dat de nieuwe, zogeheten mRNA-vaccins anders moeten worden genoemd, omdat ze niet hetzelfde werken als vroeger ontwikkelde vaccins. De rechters zien daar geen reden voor. Zij wijzen erop dat experts van instanties als het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en de Gezondheidsraad „deze terminologie ook gebruiken voor de preventieve middelen die een stukje genetische informatie bevatten, zoals de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna en de vector-vaccins van AstraZeneca en Janssen.”

Het hof benadrukt dat alle coronavaccins die worden gebruikt op veiligheid en werkzaamheid zijn getest op duizenden mensen. Ook de informatievoorziening is op orde, oordelen de rechters. „Op of via de website van de rijksoverheid is alle informatie te vinden over het vaccinatiebeleid van de Staat. Daarin wordt ook ingegaan op de verschillen tussen de soorten vaccins, hun werking, de mogelijke bijwerkingen en de mate van bescherming tegen Covid-19.”

Dat mRNA-vaccins een nieuwe methode gebruiken om mensen tegen ziekte te beschermen, klopt. In eerder ontwikkelde vaccins werd doorgaans gebruik gemaakt van een onschadelijk gemaakt stukje virus. De mRNA-vaccins bevatten geen stukje virus, maar synthetisch materiaal met een stukje genetische code. Dat geeft lichaamscellen opdracht om een specifiek eiwit aan te maken dat ook in het coronavirus zit. Die eiwitten worden zichtbaar voor het afweersysteem. Als iemand later met het echte coronavirus in aanraking komt, wordt het herkend en onschadelijk gemaakt. De stof zelf doet niets met het genetisch materiaal van degene die het vaccin krijgt. „Het vaccin wordt op natuurlijk wijze door het lichaam weer afgebroken”, legt medicijn- en vaccintoezichthouder CBG uit.

Het hof heeft verder bepaald dat de overheid mensen die gevaccineerd willen worden geen keuzevrijheid hoeft te geven. „Dat heeft niet alleen te maken met de bestaande schaarste aan bepaalde vaccins, maar ook met de verschillen in geschiktheid voor bepaalde leeftijds- of risicogroepen, de wijzigende hoeveelheden en tijdschema’s van leveranties en de verschillende eisen ten aanzien van transport en distributie, bewaarcondities en wijze van toediening.”

Als iemand die corona onder de leden heeft in een vliegtuig zit, zouden de mensen in de drie rijen ervoor en erachter het virus kunnen oplopen. De virusdeeltjes kunnen zich waarschijnlijk niet verder verspreiden door het toestel, denken onderzoekers. Mensen lopen volgens hen meer risico in ongeventileerde ruimtes die even groot zijn.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en onderzoeksinstituut Koninklijke NLR hebben metingen gedaan met poppen in vliegtuigen. Het risico op besmetting neemt toe wanneer de besmettelijke passagier meer virusdeeltjes verspreidt dan gemiddeld. Zo’n persoon wordt door de onderzoekers een superuitscheider genoemd. Het risico stijgt ook wanneer de vlucht langer duurt. Als mensen mondkapjes aan boord dragen, daalt het risico juist. Bovendien helpt de verplichte coronatest voor vertrek om te voorkomen dat besmette personen kunnen inchecken.

In elke 11 tot 33 vluchten zou een besmettelijke passagier aan boord kunnen zijn gekomen, schatten de onderzoekers.

Reizigersorganisatie Rover roept reizigers in het openbaar vervoer op om zolang dat verplicht is een mondkapje te blijven dragen in trein, bus, tram en metro. De organisatie ziet dat steeds minder mensen dit doen.

De mondkapjesplicht wordt op 26 juni versoepeld, maar in het ov blijft het verplicht om een mondneusmasker te dragen. „Steeds meer mensen denken dat het niet nodig is, maar juist nu het drukker wordt, moeten we mondkapjes blijven dragen”, zegt een woordvoerder van Rover.

Bij Rover zijn nog niet enorm veel klachten binnengekomen over medereizigers zonder mondkapje, maar de woordvoerder sluit niet dat dat er nog meer klachten binnenkomen.

De Filipijnse president Rodrigo Duterte dreigt met gevangenisstraffen voor landgenoten die zich niet laten inenten tegen het coronavirus. „Dit is een nationale noodsituatie. Als je niet gevaccineerd wilt worden, laat ik je oppakken.”

De uitgesproken Filipijnse leider zei tijdens een toespraak dat „domme” mensen die een prik weigeren beter het land kunnen verlaten. Hij kondigde aan lokale functionarissen te vragen om lijsten bij te houden met vaccinweigeraars. „Je moet kiezen. Je laat je vaccineren, of ik stuur je naar de gevangenis.”

Het is de vraag of inwoners van het Aziatische land straks echt de politie aan de deur krijgen als ze vaccinatie weigeren. Minister van Justitie Menardo Guevarra haastte zich om uit te leggen dat zoiets nog niet strafbaar is. Zijn politieke baas zou simpelweg „stevig taalgebruik” hebben gebruikt om duidelijk te maken dat het belangrijk is dat mensen zich laten inenten.

De Filipijnen zijn niet het enige land dat vaccinweigeraars onder druk zet. In Rusland geldt in sommige regio’s een vaccinatieplicht voor bepaalde beroepsgroepen. Wie niet meewerkt, loopt het risico naar huis te worden gestuurd. Een provincie in Pakistan stopt met het betalen van salarissen aan ambtenaren die zich niet laten prikken.

Sint-Maarten gaat als eerste van de zes Caribische eilanden van het Koninkrijk kinderen van twaalf jaar en ouder met onderliggende ziektes vaccineren tegen Covid-19. Het gaat om kinderen met onder meer leukemie, nierfalen, het syndroom van Down, een immuunziekte, diabetes of obesitas.

De Nederlandse Gezondheidsraad heeft toestemming gegeven voor de vaccinaties, zo stelt de regering van Sint-Maarten. Er zijn twee locaties op het eiland waar de kinderen vanaf dinsdagochtend een prik kunnen krijgen. Daarvoor hoeven zij geen afspraak te maken.

Het aantal mensen op Sint-Maarten dat zich laat vaccineren laat in vergelijking met de andere Caribische eilanden van het Koninkrijk nog te wensen over. Zo heeft ongeveer veertig procent van de volwassen bevolking op Sint-Maarten minstens één prik gekregen. Op Curaçao en Aruba is dat meer dan 65 procent, op Bonaire zelfs meer dan 75 procent.

Toch sluit Sint-Maarten eind juli de grote vaccinatielocaties en kunnen mensen daarna alleen nog maar op afspraak en tegen een vergoeding worden gevaccineerd. Dat betekent dat iedereen die nog geen prik heeft gekregen en gebruik wil maken van de gratis vaccinatie voor 9 juli de eerste prik moet halen, zodat ze voor het eind van de maand nog de tweede kunnen krijgen.

Tot nu toe zijn op het eiland alleen vaccins van Pfizer/BioNTech gebruikt. De regering maakte maandag bekend dat vanaf begin augustus niet meer kan worden gegarandeerd dat het toe te dienen vaccin van die farmaceut is.

Colombia heeft maandag met 648 doden een nieuw dagrecord sterfgevallen door Covid-19 geregistreerd en passeert daarmee de grens van 100.000 coronadoden. Sinds het begin van de pandemie zijn 100.582 Colombianen overleden aan de longziekte, maakte het ministerie van Volksgezondheid bekend.

De afgelopen drie weken zijn duizenden mensen de straat opgegaan om te protesteren tegen de regering van de conservatieve president Ivan Duque. Het Zuid-Amerikaanse land met 50 miljoen mensen beleeft nu het ergste moment sinds het begin van de pandemie. Afgezet tegen het aantal inwoners staat Colombia qua dodental op plek vier in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied en op plek zes als het gaat om het aantal infecties. „Meer dan 10.000 doden hadden voorkomen kunnen worden als deze bijeenkomsten er de afgelopen zes of zeven weken niet waren geweest”, zei Duque in een verklaring.

De gezondheidsautoriteiten hebben begin april een opleving van het virus vastgesteld en extra maatregelen genomen, zoals een avondklok in de grote steden. Maar sinds 28 april demonstreren duizenden Colombianen tegen het beleid van Duque, zelfs nadat de regering een controversiële belastingverhoging schrapte.

De Erasmus Universiteit Rotterdam, BDO Accountants & Adviseurs en Rabobank publiceren dinsdag het jaarlijkse onderzoek naar familiebedrijven. Daarbij wordt gekeken hoe familiebedrijven ervoor zorgen dat zij na een crisis succesvol kunnen herstellen, met welke strategie en aanpak. Ook wordt bekeken hoe zij in de nasleep van een crisis verschillen van niet-familiebedrijven.

Familiebedrijven zijn een belangrijke werkgever in Nederland. Volgens de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn er meer dan 270.000 familiebedrijven. Die zijn goed voor bijna 2,5 miljoen banen en jaarlijks ongeveer 400 miljard euro aan omzet.

Volgens de onderzoekers zijn de uitkomsten van de studie waardevol omdat ze ook houvast bieden aan familiebedrijven in de huidige coronacrisis. „Weten welke aanpak succesvol is geweest in het verleden voor andere familiebedrijven kan de sleutel zijn om de huidige crisistijd te doorstaan en de toekomst met vertrouwen tegemoet te treden”, aldus de onderzoekers.

Het aantal nieuwe coronagevallen blijft hard dalen. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk zo’n 5500 tot 6000 mensen positief getest. Dat zou het laagste aantal sinds begin september zijn, dus in ruim negen maanden tijd. Ten opzichte van vorige week is het aantal positieve tests met 35 procent gedaald.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) komt dinsdag weer met het aantal positieve tests in de afgelopen zeven dagen. Vorige week meldde het instituut dat het in de week ervoor iets minder dan 9000 meldingen van nieuwe gevallen had gekregen. Dat was 38 procent minder dan in de week daarvoor.

In de zes dagen sinds de laatste update zijn 5001 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn gemiddeld iets meer dan 800 gevallen per dag. Daarmee zou het weekcijfer kunnen uitkomen op ongeveer 5800. De laatste vier dagen zijn er minder dan duizend positieve tests in een etmaal.

In de wekelijkse update becijfert het RIVM ook hoeveel coronapatiënten in de afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen en hoeveel mensen zijn overleden aan het virus. Vorige week meldde het instituut dat 232 mensen in het ziekenhuis waren beland, van wie 43 op de intensive care, en dat 21 mensen waren overleden. Dat was fors lager dan de week ervoor, en die daling zet waarschijnlijk door.

Het RIVM berekent dinsdag ook het nieuwe reproductiegetal. Afgelopen vrijdag stond het op 0,75, het laagste niveau in een jaar tijd. Dat cijfer wijst erop dat de uitbraak steeds sneller dooft.
Verder meldt het RIVM dinsdag hoeveel mensen vorige week zijn gevaccineerd. De week ervoor waren bijna 1,7 miljoen prikken gezet. Dat recordaantal wordt nu waarschijnlijk niet gehaald.

Het Cubaanse coronavaccin Abdala is voor 92,28 procent effectief tegen het longvirus, heeft het laboratorium dat het heeft ontwikkeld maandag (lokale tijd) bekendgemaakt. Wel zijn er drie doses nodig om die effectiviteit te bereiken, aldus het Centrum voor Genetische Engineering en Biotechnologie.

Abdala, dat zich in de laatste fase van klinische proeven bevindt, moet eind juni of begin juli officiële toestemming krijgen van de Cubaanse autoriteiten om te worden ingezet.

Op zaterdag kondigde het Finlay Institute of Vaccination aan dat zijn kandidaat-vaccin, Soberana 2, een effectiviteit van 62 procent vertoont na de injectie van twee van de drie doses. Het is een „rustgevend” resultaat omdat het rekening houdt met de varianten die al in het Caribische land circuleren, zei directeur Vicente Verez van het instituut tegen de lokale pers. Ook deze kandidaat zou binnenkort officieel groen licht moeten krijgen.

„Getroffen door de pandemie, hebben onze wetenschappers van het Finlay Institute en het Centrum voor Genetische Engineering en Biotechnologie alle obstakels overwonnen en ons twee zeer effectieve vaccins gegeven”, tweette de Cubaanse president Miguel Diaz-Canel.

Als beide middelen worden toegelaten dan zijn het de eerste vaccins die in Latijns-Amerika zijn ontwikkeld en geproduceerd. Ook al hebben onderzoekers herhaaldelijk de problemen aan de kaak gesteld als gevolg van het Amerikaanse embargo dat sinds 1962 van kracht is en onder de regering-Trump is versterkt.

De Cubaanse regering streeft ernaar om in augustus 70 procent van de 11,2 miljoen inwoners te laten vaccineren, en de hele bevolking voor het einde van het jaar. Als gevolg van het embargo begon Cuba zijn eigen medicijnen te ontwikkelen in de jaren 80. Van de dertien vaccins in zijn vaccinatieprogramma worden er acht lokaal geproduceerd.

Hoewel grote beursgenoteerde supermarktketens veel meer winst boekten tijdens de eerste acht maanden van de coronacrisis, hebben partners van deze bedrijven zoals boeren daar nauwelijks van geprofiteerd. Dat stelt Oxfam Novib dat naar acht grote bedrijven uit Nederland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk keek, waaronder Ahold Delhaize. Ook niet-beursgenoteerde supermarktketens als Aldi en Lidl uit Duitsland en Jumbo en PLUS uit Nederland werden in het onderzoek meegenomen.

De acht beursgenoteerde supermarktconcerns verhoogden naar aanleiding van de gestegen winsten de bonussen voor hun bestuurders en het dividend voor de aandeelhouders met 123 procent, stelt het goede doel. Die uitbetalingen gingen van rond de 10 miljard dollar naar 22,3 miljard dollar.

Vrijwel geen enkele supermarkt deed echter iets om het personeel van de toeleveringsketen te ondersteunen in coronatijd. Dat gaat om medewerkers op boerderijen, maar ook in fabrieken. Vooral het vrouwelijk personeel heeft te maken met systematische uitbuiting.

Oxfam Novib stelt dat alleen het Britse Tesco en het Duitse Rewe beleid hebben dat gericht is op het verbeteren vrouwenrechten. Aldi en Lidl hebben zo’n beleid aangekondigd, maar nog niet gepubliceerd.

Na gesprekken met Oxfam Novib heeft ook Jumbo aangegeven zich in te gaan zetten om de positie van vrouwen in zijn leveringsketens te gaan verbeteren. Het Brabantse bedrijf zou onder meer willen zorgen dat de lage lonen in de keten omhoog gaan en meer transparantie bieden over hoe het handelen van het bedrijf invloed heeft op de productieketens.

Italië schaft vanaf maandag de mondkapjesplicht voor buiten af, heeft minister Roberto Speranza van Volksgezondheid maandag bekendgemaakt. Het Zuid-Europese land is een van de Europese landen die het hardst zijn getroffen door het coronavirus.

„Vanaf 28 juni maken we een einde aan de verplichting om buiten een masker te dragen”, aldus Speranza op zijn Facebookpagina. Het besluit geldt alleen voor gebieden die als ‘witte zone’, waar de verspreiding van het virus het laagst is, zijn geclassificeerd. Momenteel valt het hele land daaronder, op het noordwestelijk gelegen Valle d’Aosta na. In binnenruimtes of het openbaar vervoer moeten Italianen nog wel een mondmasker dragen.

In het land neemt het aantal besmettingen gestaag af. Maandag werden bijna vijfhonderd nieuwe gevallen gemeld en overleden 21 inwoners aan de gevolgen van het longvirus. Sinds het begin van de pandemie raakten ruim 4,25 miljoen Italianen besmet, zeker 127.000 van hen overleefden dat niet.

Tot nu toe is 30 procent van de mensen ouder dan 12 jaar gevaccineerd. Dat komt neer op 16 miljoen inwoners op een bevolking van 60 miljoen. In Italië zijn meer dan 46 miljoen vaccindoses toegediend.

Het vorige liveblog hier te lezen.