Turkije: vriend en vijand van Amerika
Een ”frenemy”, deze uitdrukking gebruiken Amerikaanse commentatoren regelmatig voor het Turkije van president Erdogan.
Treffender kan het bijna niet: het land is voor de Verenigde Staten tegelijk een ”friend” en ”enemy”.
Turkije is voor de Amerikanen aan de ene kant een waardevolle partner. Na de Verenigde Staten heeft het land met 430.000 militairen het grootste leger binnen de NAVO. Ook niet onbelangrijk is de strategische ligging: het land staat met één voet in het Midden-Oosten én het grenst aan de zuidgrens van Rusland.
Aan de andere kant is er een hele lijst van irritatiefactoren. Onder president Erdogan vaart het land meer en meer een eigen koers, die haaks staat op het beleid van de NAVO-partners. Turkije schafte tegen de zin van Washington in een Russisch luchtafweersysteem aan. Als reactie stelde de vorige Amerikaanse president, Trump, sancties in tegen Turkije, zij het lichte. Toch was dit de eerste keer dat Washington strafmaatregelen tegen een NAVO-partner afkondigde.
Ook de militaire steun die Ankara verleende aan Azerbeidzjan in de strijd tegen Armenië om de enclave Nagorno-Karabach was tegen het zere been van Washington. Erdogan maakt bovendien aanspraken op gebiedsdelen in de Middellandse Zee van NAVO-partner Griekenland. Tegelijk bemoeit Turkije zich met het conflict in Libië en strijkt daarmee NAVO-bondgenoot Frankrijk tegen de haren in. Bij de oorlog in Syrië maakt Turkije zelfstandig afspraken met Poetin. Afstemming met de Verenigde Staten vindt niet plaats. En dan is er nog de voortdurende kritiek op Israël, Amerika’s belangrijkste bondgenoot in het Midden-Oosten.
Armeens genocide
Al sinds jaar en dag wordt erover gespeculeerd dat Washington uit onvrede de banden met Turkije zal doorsnijden. Biden kondigde voordat hij tot president werd gekozen aan een steviger koers te zullen gaan varen tegen Erdogan. Als eerste president erkende hij dit jaar de Armeense genocide. Zal hij de relatie met Ankara verbreken? Waarschijnlijk zal het bij stevige woorden blijven. De nadelen wegen niet op tegen de voordelen.