Wie in 1990 geboren is kan donderdagavond al een afspraak maken voor een vaccinatie tegen corona. „Een mooie verrassing”, noemt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid het in een tweet. „Vanavond kun je al je prikafspraak maken. Rond 20:30 uur staat de website open. Dus #PlanDePrik online en deel het met anderen.”

Meer dan de helft van de volwassen bevolking van de Europese Unie, ofwel ongeveer 175 miljoen mensen, heeft minstens een prik tegen Covid-19 gehad. En 100 miljoen EU-burgers zijn al volledig ingeënt, twittert de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Volledig betekent twee vaccins van AstraZeneca, Pfizer of Moderna of één van Janssen.

Duizenden patiënten uit kwetsbare groepen die in ziekenhuizen zijn gevaccineerd tegen het coronavirus, kunnen geen stempel in hun gele vaccinatieboekje krijgen. Onder meer het Erasmus MC en het UMC Utrecht zien het niet zitten om deze patiënten in de komende weken nogmaals te ontvangen. „Het gaat bij ons om tegen de tienduizend mensen”, legt een woordvoerster van het Erasmus MC uit. „Je moet er niet aan denken dat zo’n grote groep ineens over de vloer komt.” Het ziekenhuis geeft eigen medewerkers die er zijn gevaccineerd wel een stempel als ze daar om vragen.

Medewerkers van GGD’en hebben op meerdere plaatsen te maken gekregen met dreigementen en scheldpartijen van mensen die een stempel eisen in hun gele vaccinatieboekje. „Ongekend dat dit gebeurt”, zegt een woordvoerster van GGD GHOR Nederland. „Gedraag je alsjeblieft. Onze medewerkers werken zich met bloed, zweet en tranen uit de naad. En we doen wat we kunnen.”

Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 1607 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat betekent dat het aantal positieve tests verder daalt. In de afgelopen week zijn 12.407 mensen positief getest, gemiddeld 1772 per dag. Dat is het laagste peil sinds september.

Het aantal weer te gebruiken operatiekamers blijft stijgen nu de coronacrisis in hevigheid afneemt. Van het normaal beschikbare aantal operatiekamers is inmiddels 79 procent weer in gebruik. Vorige week was dat nog 76 procent, aldus de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Van de bloeddonoren heeft 60 procent antistoffen tegen corona. Groepsimmuniteit komt daarmee in zicht. Lokaal kunnen er echter nog uitbraken plaatsvinden, waarschuwt prof. Hans Zaaijer.

Lees ook

Groepsimmuniteit komt in zicht

De corona-afdelingen van ziekenhuizen worden leger en leger. Het aantal coronapatiënten op de verpleegafdelingen is donderdag gedaald tot onder de 500 en de intensive cares behandelen nu minder dan 300 coronapatiënten. Daarmee kwam het totale aantal patiënten uit onder de 800, voor het eerst sinds begin oktober.

Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde voor de achttiende dag op rij. Intensivisten en verpleegkundigen hebben nu nog 297 patiënten onder hun hoede, zeven minder dan op woensdag. Het aantal patiënten op de verpleegafdelingen daalde met 44 naar 486. In totaal liggen er dus 783 mensen in het ziekenhuis vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. In de afgelopen 24 uur zijn 51 bedden vrijgekomen.

De Europese Unie bedankt voor de koop van 100 miljoen Janssen-vaccins, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Nog eens 100 miljoen doses zouden mogelijk wel worden aangekocht, maar vervolgens aan armere delen van de wereld worden geschonken.

De EU heeft met fabrikant Johnson & Johnson, het moederbedrijf van het Leidse Janssen dat het vaccin ontwikkelde, afgesproken dat het 200 miljoen doses sowieso levert. Brussel kreeg een optie op nog eens 200 miljoen. Maar de hoge verwachtingen van het vaccin zijn wat bekoeld. Net als bij het AstraZeneca-vaccin bleek er een, weliswaar minieme, kans op een gevaarlijke bijwerking. En de aanvoer verloopt moeizaam door onder meer een vergissing in een Amerikaanse fabriek.

De EU maakt daarom volgens de bronnen van Reuters geen gebruik van de optie, die zij nog tot eind juni kan lichten. Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie is er nog geen besluit gevallen en overleggen de EU-landen er nog over. Als de EU afziet van de aanspraak, zou dat volgens hem ook niet betekenen dat de unie niet meer met Janssen in zee gaat.

Miljoenen Janssen-vaccins worden nog vastgehouden omdat ze mogelijk vervuild zijn geraakt in een Amerikaanse fabriek. De verzending is geblokkeerd in afwachting van onderzoek van de Amerikaanse toezichthouder, maar dat laat op zich wachten.

Onderzoekers naar de oorsprong van het coronavirus moeten overal kunnen rondkijken, vindt ook de EU. En „alle inspanningen om helderheid te krijgen” kunnen op de steun van de unie rekenen, zegt EU-kopstuk Charles Michel. Daarmee lijkt de EU zich aan te sluiten bij de Verenigde Staten, die nieuw onderzoek bepleiten omdat China het vorige te veel beperkingen zou hebben opgelegd.

Wetenschappers van de Wereldgezondheidsorganisatie, onder wie de Nederlandse Marion Koopmans, waren begin dit jaar al in China voor onderzoek naar het ontstaan van het virus. Maar veel vragen bleven onbeantwoord, volgens critici ook omdat China de onderzoekers te weinig ruimte gaf. Koopmans zelf pleit voor nader onderzoek en mogelijk zelfs een inspectie, maar China voelt daar vooralsnog weinig voor.

„De wereld heeft het recht te weten wat er precies is gebeurd”, zegt voorzitter Charles Michel van de raad van EU-regeringsleiders. „Daarom steunen we inderdaad alle inspanningen om transparantie te krijgen en de waarheid te kennen.” Onderzoekers moeten daarbij „volledige toegang” krijgen tot „wat er ook maar nodig is om echt de bron van deze pandemie te vinden”, vindt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. „De teams hebben toegang nodig tot de informatie én de plaatsen.”

Von der Leyen en Michel bespreken de kwestie op de top van de G7, met zeven van de belangrijkste industrielanden waaronder de VS. Zij zouden samen willen oproepen tot een vervolgonderzoek „vrij van bemoeienis”.

Wie in 1989 is geboren, kan vanaf donderdag een afspraak maken voor vaccinatie tegen het coronavirus. Deze mensen zijn 31 of 32 jaar oud. Bij de prik krijgen ze het vaccin van Pfizer/BioNTech of dat van Moderna. Hierna komen de eerste mensen uit de jaren 90 aan de beurt.

Het kan zijn dat sommige mensen uit 1989 al zijn gevaccineerd omdat ze in de zorg werken of omdat ze een medisch risico lopen en dus voorrang hebben gekregen. Zij kunnen de nieuwe uitnodiging weggooien.

Twee weken geleden konden mensen uit 1969 tot en met 1978 een afspraak maken. Vorige week werden mensen uit 1979 tot en met 1984 al uitgenodigd. Eerder deze week volgden de mensen uit 1985, 1986, 1987 en 1988.

De GGD heeft 140 vaccinatielocaties geopend waar mensen terechtkunnen voor een prik. Het kabinet hoopt dat voor half juli elke volwassene die dat wil een eerste prik heeft gehad. De laatste lichting die daarbij aan de beurt komt, is geboren in 2003. Tot nu toe zijn iets meer dan 11 miljoen eerste en tweede prikken gezet. Eind juni moeten de eerste kwetsbare kinderen van 12 jaar en ouder worden uitgenodigd. Het kabinet besloot woensdag dat zij ook in aanmerking komen voor vaccinatie.

De hulp van Defensie bij de bestrijding van de coronapandemie wordt verder beperkt. Dat is mogelijk omdat het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames snel daalt. Er komt donderdag een einde aan de militaire hulp aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Door de inzet van onder anderen artsen en verpleegkundigen van Defensie kon het ziekenhuis extra coronapatiënten opnemen. Op een gegeven moment waren hier zo’n 160 militairen aan de slag.

Defensie helpt momenteel nog bij het vaccineren in Arnhem en Barneveld. Daar worden 25 militairen ingezet. Verder zijn vijf militairen in Suriname om daar te helpen. Daarnaast helpt de marechaussee nog bij de beveiliging van vaccins. Er staan nog steeds zo’n duizend militairen klaar voor ondersteuning van teststraten en vaccinatie, mocht dat nodig zijn.

De afgelopen maanden werden militairen ingezet in verzorgings- en verpleegtehuizen in het hele land. Ook werkten ze in zorghotels en revalidatiecentra en hielp de krijgsmacht ziekenhuizen en het Landelijk Coördinatiecentrum Patiëntenspreiding (LCPS) met medische planners.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is begonnen met een campagne om bedrijven te werven die mensen moeten testen die deze zomer naar het buitenland op reis willen. Vanaf maandag kunnen geïnteresseerde bedrijven zich aanmelden op www.testenvoorvertrek.nl. De deadline ligt een week later op 21 juni.

Het kabinet wil mensen die nog niet de kans hebben gehad volledig ingeënt te zijn in juli en augustus een gratis test aanbieden. De Kamer drong daar al langer op aan, maar coronaminister Hugo de Jonge toonde zich in eerste instantie niet enthousiast. Toen duidelijk werd dat Europese landen waarschijnlijk reizigers pas willen toelaten als ze volledig gevaccineerd zijn, ging hij overstag.

Het ministerie stelt een aantal voorwaarden: zo moeten geïnteresseerden zowel PCR- als antigeentesten kunnen uitvoeren. Ze moeten hier ten minste zes maanden ervaring mee hebben, en in die periode minstens 5.000 testen hebben uitgevoerd. Daarnaast moeten ze over de relevante vergunningen en verzekeringen beschikken.

Op vrijdag 25 juni worden de deelnemers bekendgemaakt. In de dagen daarna moeten de bedrijven aangesloten worden op de CoronaCheck-app van de overheid, zodat een negatieve test daarin kan worden opgeslagen.

De overheid kijkt nog of de GGD’en een deel van deze testen voor hun rekening kunnen nemen.

De Verenigde Staten hebben bevestigd dat ze 500 miljoen coronavaccins gaan kopen en doneren aan minder welvarende landen. Het gaat volgens het Witte Huis om een „historisch” besluit dat een flinke impuls moet geven aan de „wereldwijde strijd tegen het coronavirus”.

Het gaat om vaccins van Pfizer/BioNTech die worden geproduceerd in de VS. De bedrijven hebben bevestigd dat ze meedoen aan het initiatief van de regering van Joe Biden en zeggen daarmee geen winst te zullen maken. Er moeten 200 miljoen doses worden geleverd en 2021 en nog eens 300 miljoen in de eerste helft van 2022.

„Het gaat om de grootste aankoop en donatie van vaccins door een enkel land”, schrijft het Witte Huis in een verklaring. De middelen gaan naar 92 landen en de Afrikaanse Unie. Er moeten de komende dagen „verdere stappen” worden aangekondigd, aldus de regering-Biden.

De VS hebben zelf al een groot deel van de bevolking ingeënt. Meer dan 60 procent van de volwassen Amerikanen heeft in ruim vier maanden tijd minstens één dosis van een coronavaccin gehad. Washington zegt nu ook de rest van de wereld te willen helpen de pandemie te „verslaan” en maakte eerder al bekend voor eind juni 80 miljoen vaccins te willen doneren.

In India zijn de afgelopen 24 uur een recordaantal van 6148 mensen besmet met het coronavirus overleden. Daarmee komt het totale dodental op 359.676. Het nieuwe aantal besmettingen is met 94.052 opgelopen naar ruim 29,2 miljoen.

India is een van de zwaarst getroffen landen ter wereld door het coronavirus, alleen de VS tellen meer besmettingen. Dat komt mede door de zogeheten deltavariant van het coronavirus, die een stuk besmettelijker is dan eerdere varianten.

De Indiase premier Narendra Modi zei maandag in een televisietoespraak dat alle volwassen Indiërs vanaf 21 juni gratis tegen corona kunnen worden gevaccineerd. Tevens zal de federale overheid het vaccinatiebeleid overnemen van de deelstaten.

De Amerikaanse president Joe Biden en de Britse premier Boris Johnson zullen naar verwachting instemmen om het reisverkeer tussen de twee landen „zo snel mogelijk” te hervatten. Dat staat in een verklaring van de Britse overheid. Op het moment is reizen tussen de landen beperkt vanwege de regels rondom het coronavirus. Amerikaanse en Britse luchtvaartmaatschappijen verwachten dat het reisverbod niet voor 4 juli zal worden opgeheven.

Biden is woensdagavond aangekomen in het Verenigd Koninkrijk voor zijn eerste presidentiële reis, hij ontmoet Johnson donderdag in Cornwall. Daar vindt van vrijdag tot en met zondag de top van zeven vooraanstaande industriestaten (G7) plaats.

Behalve met het Verenigd Koninkrijk zijn de Verenigde Staten ook in gesprek met Canada, Mexico en de Europese Unie over het hervatten van het reisverkeer, dat 15 maanden plat heeft gelegen vanwege de pandemie.

De coronacrisis blijkt een minder grote banendoder dan gevreesd. Ruim zes op de tien mensen die in het eerste halfjaar van de coronacrisis waren ontslagen, hadden binnen zes maanden weer een nieuwe baan. Dat meldt het FD op basis van de jaarlijkse prognose voor de arbeidsmarkt van het UWV die donderdag verschijnt.

In het algemeen vonden ze werk in de sector waar ze voordien werkzaam waren. Dat geldt ook voor ontslagen werknemers in de horeca, de recreatie en culturele sector, sectoren die hard werden geraakt door de maatregelen tegen het virus. Ontslagen werknemers in de reisbranche en de luchtvaart moesten wel vaak omzien naar een andere bedrijfstak.

De uitkeringsinstelling, die verantwoordelijk is voor de werkloosheidsuitkeringen en sinds corona ook voor de loonsteun via de NOW, verwacht dat de arbeidsmarkt zich redelijk snel zal herstellen van de coronacrisis. Dat herstel begint dit jaar met een groei van het aantal gewerkte uren met 2 procent en zet volgend jaar door met een banengroei van 2,3 procent.

De redactie heeft een nieuw liveblog gestart. Lees het blog van woensdag hier.