Al zeker zeven keer is Shekau door de Nigeriaanse autoriteiten dood verklaard, maar altijd dook hij daarna weer op. Maar de berichten die half mei naar buiten kwamen over de dood van de Boko Haramleider lijken dit keer toch echt te kloppen. Afgelopen weekend kwam er via nieuwssite Humangle een audiotape naar buiten waarin terreurgroep Islamitische Staat in de West-Afrika (Iswap) de dood van Shekau bevestigde.

Iswap-leider Abu Musab al-Barnawi stelt daarin dat Shekau iemand was „die ongekende terreur” pleegde. Het was reden in te grijpen. „Toen de tijd daar was, zond Allah dappere strijders na orders te hebben verkregen van de leider van de gelovigen.” Daarmee lijkt hij te doelen op directe instructies van de leider van IS in het Midden-Oosten. Half mei drongen strijders van Iswap het Sambisawoud in Nigeria binnen, de plek waar Boko Haram zich schuil houdt. Ze kregen Shekau uiteindelijk te pakken en gaven hem de keus zich onder de vleugels van IS te scharen. Daarop blies Shekau zichzelf op.

Terreurgroepen Iswap en Boko Haram bestrijden elkaar al jaren. Iswap is in 2016 ontstaan als afsplitsing van Boko Haram uit onvrede over het leiderschap en strategische keuzes van Shekau. Een belangrijk twistpunt waren de vele burgerdoden die Boko Haram onder Shekau’s leiderschap maakte. Het devies van Shekau was: wie niet voor ons is, is tegen ons; moslim of niet. Dat ging een deel van de toenmalige Boko Haram te ver. Iswap controleert inmiddels grote gebieden rond het Tsjaadmeer, dat in het grensgebied van Tsjaad, Niger en Kameroen ligt.

Shekau vormde voor de beweging de rotte appel in Boko Haram. De kennelijke hoop is Boko Haram-strijders na diens dood massaal zullen overlopen naar Iswap. Daarmee zou IS ook een stevige voet aan de grond krijgen in het noordoosten van Nigeria. Inmiddels is echter duidelijk dat tenminste delen van Boko Haram de strijd tegen Iswap voorzetten.

Saillant detail is dat de Verenigde Staten 7 miljoen dollar (5,75 miljoen euro) op het hoofd van Shekau hadden gezet. Na de eerste berichten over diens dood in mei in een confrontatie met IS maakte Washington echter al snel duidelijk dat de jihadisten niet op het geld hoeven te rekenen. „Hé IS-jongens. Om duidelijk te zijn: jullie komen niet in aanmerking voor de beloning voor informatie over zijn identiteit of verblijfplaats. Dat is niet hoe het werkt”, twitterde het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De luchtige toonzetting van de tweet kan niet verhullen hoezeer het Nigeriaanse leger met alle internationale steun niet bij machte bleek te doen wat Iswap nu wel is gelukt.