Die uitspraak deed de Raad van State (RvS) woensdag in twee zaken van afgewezen Iraanse asielzoekers.

Voorheen mocht de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) „doorslaggevend gewicht” toekennen aan de beoordeling van de geloofwaardigheid van „de motieven voor en het proces van bekering” van de vreemdeling. De IND zal, stelt de RvS, nu ook moeten motiveren wat hij vindt van de kennis van het nieuwe geloof en de activiteiten die de asielzoeker in het kader daarvan heeft ondernomen. Ook moet de IND motiveren wat hij vindt van verklaringen die anderen, bijvoorbeeld kerken, hebben afgelegd over de bekeerling.

De IND wijst geregeld asielaanvragen van bekeerlingen, veelal ex-moslims die christen zijn geworden, af omdat hun motieven ongeloofwaardig zouden zijn. De visie van de IND staat daarbij meer dan eens haaks op verklaringen van onder meer kerken waarbij deze asielzoekers betrokken zijn. Voortaan moet de IND „duidelijk motiveren” hoe hij eventuele verklaringen van anderen over de (gestelde) bekering van de vreemdeling heeft beoordeeld. Daarmee worden besluiten van de IND voor de bestuursrechter „beter toetsbaar”, aldus de RvS.

De Amersfoortse asieladvocaat mr. R. J. J. Flantua staat een van de twee Iraanse bekeerlingen, een 32-jarige vrouw, bij. Hij is blij met de uitspraak van de RvS, maar toont zich afwachtend over de effecten daarvan in de praktijk. „Er wordt nog steeds veel nadruk gelegd op het proces van bekering. Dat is prima, maar dan moet een asielzoeker hierover wel op een goede manier worden gehoord.” Flantua is van mening dat dit bij zijn cliënt niet is gebeurd. „Dan wordt het heel moelijk om op een goede manier te verklaren over het bekeringsproces.”

Als een asielzoeker in de ogen van de IND een zwakke verklaring geeft over het proces van bekering, kan hij dit compenseren door overtuigende verklaringen op het gebied van kennis en deelname aan religieuze activiteiten. In de praktijk is dat ingewikkeld, stelt Flantua. „Want hij moet dan ook genoegzaam duidelijk maken waarom zijn verklaring op het andere punt minder goed was.”

Stichting Gave, die onder meer de belangen van christelijke asielzoekers behartigt, zegt dat de RvS in zijn nieuwsbericht over de uitspraken ten onrechte de indruk wekt dat „hogere eisen” worden gesteld aan besluiten over asielaanvragen van bekeerlingen. „Ook in deze uitspraak mag de IND het zwaartepunt blijven leggen op het proces van en de motivatie voor de bekering”, zegt dr. Marnix Visscher van Gave. „Wel wordt gezegd dat de IND ook moet motiveren wat hij vindt van de kennis en de activiteiten van de vreemdeling. In de praktijk betekent dit dat de IND een aantal zinnen aan zijn oordeel kan toevoegen over deze onderdelen. Helaas zijn hiervoor geen kaders aangegeven. Aan de motivering worden dan ook geen hogere eisen gesteld, maar slechts meer eisen.”

Vooral als een bekering langer geleden heeft plaatsgevonden, zou „meer en meer” de aandacht moeten worden verlegd van het bekeringproces naar de kennis en activiteiten van de asielzoeker, aldus Visscher. Hij is van mening dat de RvS ten onrechte suggereert dat hierin stappen zijn gezet. „Uit de bijgevoegde uitspraken blijkt dat deze veranderingen minimaal zijn en geen fundamentele verbetering inhouden voor de asielbeoordeling van bekeerlingen.”