De Italiaanse regering stuurde vrijdag het ”Nationale plan van herstel en veerkracht” (Pnrr, naar het Italiaanse acroniem) naar de Europese Commissie. Eerder deze week ging het Italiaanse parlement met de tekst van 270 pagina’s akkoord. Als het plan wordt goedgekeurd, kunnen vanaf deze zomer de eerste projecten van start.

De Italiaanse plannen voor de komende zes jaar, waarvoor aanspraak wordt gemaakt op 191,5 miljard euro uit het Europees coronaherstelfonds, zijn gericht op innovatie, ecologische transitie en digitalisering. Het Pnrr steunt sterk op de Europese doelstellingen, zoals de Green Deal, die van Europa het eerste klimaatneutrale continent in 2050 moet maken.

Als het plan naar de letter wordt uitgevoerd –en bureaucratie en corruptie er geen vinger achter krijgt– gaat Italië in 2030 zo’n 70 procent van haar stroom uit duurzame energie halen. Nu loopt Italië op tal van terreinen flink achter op Europa. Zo staat het land wat betreft digitalisering en technologische innovatie op nummer 24 van 27 Europese landen. De digitale infrastructuur is zwak. Het Pnrr moet ervoor zorgen dat het gehele land tegen 2026 voorzien is van verbindingen met een snelheid van 1 Gbps. Ook worden de kaarten gezet op een sterke verbetering van andere infrastructuur. Zo worden de lijnen voor supersnelle treinen uitgebreid.

De plannen beogen een integrale aanpak. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van groene eilanden. Negentien kleinere, bewoonde eilanden worden aangewezen om laboratorium te worden met als doel ze 100% groen en zelfvoorzienend te maken. Een andere integraal project is de instelling van ”green communities”. Daaronder wordt de ontwikkeling van kleine gemeenten en het omringende platteland (dat in Italië veelal een heuvel- of berglandschap is) richting hun zelfvoorzienendheid verstaan. Zo moeten de gemeenschappen zelf voor lokaal opgewekte stroom zorgen, zoals opgewekt via microwaterkrachtcentrales. De green communities moeten het antwoord zijn op de dramatische ontvolking van het Italiaanse platteland.

Italië is de grootste begunstiger van het EU-coronaherstelfonds. De pandemie heeft de Italiaanse economie zwaarder getroffen dan die van andere Europese landen. In 2020 kromp het bruto binnenlands product met 8,9 procent, vergeleken met een daling in de Europese Unie van 6,2 procent. Italië heeft ook meer dan andere landen te maken met de klimaatsverandering (overstromingen e.d.). Bovendien groeit het land economisch gezien al twintig jaar nauwelijks (nog geen 0,5 procent per jaar).

Behalve uit het EU-herstelfonds tapt Italië ook uit een EU-fonds voor regionale ontwikkeling, een kleiner vaatje, en uit een deze maand in het leven geroepen Italiaans overheidsfonds. In totaal komt er de komende vijf jaar 248 miljard euro beschikbaar.