Mens & samenleving

Taal: Omtzigtgate

Het duurde eigenlijk best lang voordat in kranten het woord Omtzigtgate stond. Mijn oog viel er eerder deze week pas op, terwijl de politieke storm toen alweer over zijn hoogtepunt was.

12 April 2021 21:11
beeld RD
beeld RD

Met Omtzigtgate wordt de chaos bedoeld die ontstond door de positieve coronatest van voormalig verkenner Kajsa Ollongren. Toen ze naar huis snelde, liet een papier onder haar arm zien dat er zou worden gesproken over een „functie elders” voor Kamerlid Pieter Omtzigt. Dat zinnetje zorgde voor een enorme puinhoop op het Binnenhof. En dus was het de hoogste tijd om de heer Tjeenk Willink weer in te schakelen.

Op Twitter wordt #omtzigtgate al bijna twee weken volop gebruikt. Verkennersgate en Ruttegate probeerden het ook, maar Omtzigtgate was veruit het populairst. Ik had Kajsagate wel aardig gevonden. Dat bekt lekkerder. Al wordt de verleiding dan wellicht te groot om er Kajsakeet van te maken. En zo grappig is die Haagse ellende nu ook weer niet.

Websites als GeenStijl hollen vaak achter twitterende mensen aan. Wat serieuzere media volgen op gepaste afstand. Begrijpelijk, want het achtervoegsel -gate gebruik je alleen bij heel grote schandalen.

Gate komt van Watergate. Voor de mensen die daar geen actieve herinnering aan hebben: Watergate is de naam van een groepje gebouwen in Washington. In die flats waren vroeger de werkplekken van de Democratische Partij. Kort samengevat: in 1972 kwamen er dieven in die kantoren, mensen van de tegenpartij die iets wilden doen wat niet hoorde. En toen kreeg president Nixon een functie elders.

Dit schandaal is wereldberoemd. Sindsdien is bijna alles wat stof doet opwaaien een gate.

In 2015 bleek dat autofabrikanten op grote schaal fraudeerden met diesels. Toen dat aan het licht kwam, was de dieselgate geboren.

Gate wordt vaak als achtervoegsel gebruikt: een persoon of ding of plaatsnaam, plus gate.

Technisch gezien zijn die samenstellingen echter ook een porte-manteau; een woord dat bestaat uit twee woorden die in elkaar geschoven zijn. Porte-manteau is Frans voor kapstok: het ene woord hangt aan het andere. Watergate hangt aan Omtzigt.

Brunch, brexit en barbeknoeien zijn ook porte-manteaus. Net als 27 april 2020, woningsdag.

Als de Omtzigtgate door blijft sudderen komt het misschien wel tot een rexit: Rutte plus exit.

Meer over
Taal

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer