Jordanië: een van de weinige Arabische landen waar vrede is met Israël. Waar de Arabische opstanden van 2011 nauwelijks vat op kregen. Waar de coalitie tegen Islamitische Staat een betrouwbare uitvalsbasis vond.

De credits voor deze pluspunten komen voor een groot deel op het conto van één man: koning Abdullah II van Jordanië, de standvastige vorst die sinds jaar en dag een betrouwbare partner is van het Westen.

Maar hoe standvastig is zijn positie eigenlijk nog? Wie de afgelopen jaren van dichtbij naar Jordanië keek, zag steeds meer haarscheuren ontstaan in de sokkel waarop hij staat – begin april zelfs opeens een heel grote. De vorst wankelde.

Die scheur ontstond door toedoen van de populaire prins Hamzah, de halfbroer van koning Abdullah en kroonprins, totdat hij aan de kant werd gezet ten gunste van Abdullahs eigen zoon. Hamzah kreeg vorige week huisarrest en bijna twintig anderen werden gearresteerd. De reden: ze waren bezig met het destabiliseren van Jordanië, onder andere door kritiek te hebben op het landsbestuur.

Hamzah kwam weliswaar gauw met een verklaring waarin hij trouw betoonde aan Abdullah, en zondag bezochten beide halfbroers gezamenlijk het graf van hun vader, maar daarmee zijn de problemen niet verdwenen.

Want Hamzah en de zijnen hebben een punt. Corruptie tiert welig in Jordanië en de jeugdwerkloosheid nadert de 50 procent. De achterliggende decennia is de politieke verdeeldheid in het land enorm toegenomen. Zo’n beetje iedereen wantrouwt iedereen. Zelfs stammen die voorheen een gesloten blok vormden, zijn nu versnipperd.

Die negatieve ontwikkelingen worden nog versterkt door de buitenwereld. Door aanhoudende oorlogen in buurlanden Syrië en Irak wordt Jordanië al jaren overspoeld door vluchtelingen, terwijl de economie toch al veel te lijden heeft.

Zelfs de prowesterse houding heeft niet zoveel opgeleverd als gehoopt. De vrede met Israël bijvoorbeeld levert economisch gezien weinig wisselgeld op. Sowieso is de relatie met Israël de laatste tijd niet om over naar huis te schrijven. En het beleid van de VS heeft, vanuit Jordaans oogpunt gezien, alleen maar voor méér vluchtelingen gezorgd.

Al die problemen zijn niet weg nu de gelederen tussen Abdullah en Hamzah voor het oog weer zijn gesloten. En dat weten ze allebei. Wat nodig is, is een harde aanpak van onder meer de corruptie in het land. Als Abdullah geen diepgaande hervormingen doorvoert, zal de rot in het landsbestuur de sokkel waarop hij staat verder aantasten. Nieuwe scheuren zijn dan slechts een kwestie van tijd.