Jordanië laveert door veranderend Midden-Oosten

De Jordaanse koning Abdullah heeft vorige week definitief besloten dat op die datum in zijn koninkrijk parlementsverkiezingen zullen worden gehouden. Eerder bestond daar twijfel over, omdat de coronapandemie ook Jordanië niet heeft overgeslagen.

De stembusgang heeft plaats in een turbulente periode voor Jordanië. Op 13 augustus publiceerde het Institute for National Security Studies (INSS) een analyse over het land. Nauwelijks twee maanden later lijkt deze studie grotendeels achterhaald. Dat illustreert hoe snel het Midden-Oosten kan veranderen.

In deze analyse wordt een aantal uitdagingen opgesomd waarmee Jordanië zal worden geconfronteerd. Voorspeld werd dat de door Israël aangekondigde annexatie van de Westelijke Jordaanoever de meeste hoofdbrekens zou kosten. Jordanië heeft immers een grote Palestijnse populatie en deze inlijving zou ongetwijfeld tot golven van protest in het Arabische land leiden.

En toen was er plotseling het vredesakkoord dat de Joodse staat met de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Bahrein tekende. De Israëlische premier Netanyahu liet bij die gelegenheid weten dat de geplande annexatie van de Westelijke Jordaanoever voorlopig van de baan was.

Jordanië ligt in het hart van de Arabische wereld en krijgt hierdoor steeds direct te maken met ontwikkelingen in de rest van de regio. Zo bracht de burgeroorlog in buurland Syrië bijvoorbeeld ruim 1,4 miljoen Syrische vluchtelingen naar Jordanië. Dat betekende een zware aanslag op de schatkist en infrastructuur van het land. Koning Abdullah heeft echter van zijn vader Hussein de gave geërfd om uiterst omzichtig te manoeuvreren.

Dat werd opnieuw duidelijk na het akkoord tussen Israël, de VAE en Bahrein. Koning Abdullah weigerde enerzijds de uitnodiging uit Washington om op 15 september aanwezig te zijn in het Witte Huis om de ondertekening bij te wonen. Maar toen de Palestijnse Autoriteit op 16 september de landen van de Arabische Liga verzocht om de overeenkomst te veroordelen, stemde Jordanië tegen.

Voorzichtig

De unieke positie van Jordanië blijkt uit het feit dat het land goede relaties onderhoudt met alle vier de staten die bij dit akkoord betrokken waren. Jordanië sloot in 1994 een vredesverdrag met Israël en is een van de belangrijkste Amerikaanse bondgenoten in het Midden-Oosten. Het koninkrijk kan de Amerikaanse financiële en militaire steun niet missen. Daarom moet Amman voorzichtig zijn met kritiek op de Verenigde Staten. Jordanië heeft tevens goede betrekkingen met alle Arabische Golfstaten, waar tienduizenden Jordaniërs werken. Ook hier is dus voorzichtigheid geboden.

Dat geldt ook binnenslands. Het Islamitisch Actie Front (IAF) is de politieke vleugel van de Moslimbroeders in Jordanië. Alom werd verwacht dat het IAF de verkiezingen zou boycotten, maar op 21 september liet de partij weten dat ze had besloten om aan de verkiezingen deel te nemen. IAF-leiders verklaarden dat ze tot dit besluit waren gekomen omdat er „buitenlandse krachten werkzaam zijn die Jordanië willen verzwakken.”

Te verwachten valt dat het IAF, dat het akkoord tussen Israël, de VAE en Bahrein veroordeelde, hier een verkiezingsslogan van zal maken. Jordanië kan het zich echter moeilijk veroorloven de Golfstaten en de VS voor het hoofd te stoten. Daarvoor staat er ook financieel te veel op het spel.

Jordanië laveert door veranderend Midden-Oosten

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?