Het is een bekend rijmpje: ”Op 1 april verloor Alva zijn bril”. Vaak wordt gedacht dat het maken van grappen op 1 april afkomstig is van de Spaanse tiran en de verovering van het stadje. Maar dat is niet het geval. Al langer, mogelijk sinds de middeleeuwen, worden op deze datum mensen in maling genomen.

„Brielle ontleent wel zijn bekendheid aan 1 april”, zegt stads­historicus Aart van der Houwen. „De leus in het stadswapen luidt ”Eersteling van de vrijheid”. Dat is afkomstig van een leus van de protestanten die vanaf 1572 in de stad hun kerken mochten hebben.”

Wanneer de geuzen op 1 april bij de stad komen, rammeit een groepje een van de poorten open. Een ander groepje loopt aan de achterkant van de stad Den Briel binnen door een poort die door de burgers is opengezet. Pas op 5 april arriveren de Spanjaarden en wordt er slag geleverd, met een overwinning voor de geuzen en de burgers. Van der Houwen merkt op dat de Spaanse soldaten gevaarlijk en ervaren waren. „Alva zat op dat moment in Brussel. Hij zei dat de aanval van de geuzen niets voorstelde.” Maar daarin vergist hij zich. Den Briel blijkt voor hem het begin van het einde.

Een jaar of twintig geleden had de gemeente Brielle overigens de inwoners flink te pakken bij de bouw van het stadskantoor. „Er werd verteld dat er bij de bouw een onderaardse gang was gevonden en dat mensen die ’s morgens konden komen bekijken. Natuurlijk precies op 1 april. Een aantal mensen kwam naar de bouwplaats, met een helm en een lamp.”

Bijna honderd jaar geleden profiteerde een bakker van 1 april. „Die bakker verkocht zandtaartjes die jarenlang heel populair waren. De bakker had als leus: „Op 1 april verloor Alva zijn bril. Maar wat hem het meest heeft gespeten. Is dat hij geen Ribbe’s zandtaartjes meer kon eten.” Die zandtaartjes zijn over de hele wereld verkocht.”

Brielle viert jaarlijks de verovering van de stad met evenementen waarbij mensen in historische kleding lopen. Dit jaar kan dat door corona niet doorgaan. Maar voor 2022, wanneer de verovering 
450 jaar geleden is, staan er tal van festiviteiten op het programma.