De 61-jarige Carmona zei dat er binnen een jaar presidents- en parlementsverkiezingen worden gehouden. „Iedereen zal voelen dat er volop vrijheid, pluralisme en respect voor de rechtsstaat bestaan, voor waarden, ethische en morele principes”, aldus Carmona.

Spanje heeft als voorzitter van de Europese Unie de interim-regering van Carmona opgeroepen de democratische instituties en de wensen van het volk te respecteren. Washington beloofde het land te helpen om „essentiële elementen van de democratie” te herstellen en verweet Chávez verantwoordelijk te zijn voor de crisis in het land, die uiteindelijk tot diens val leidde.

De afgetreden Chávez bevindt zich op een militaire basis en wordt naar verwachting binnen enkele dagen overgebracht naar een militaire gevangenis. Aanvankelijk heerste grote onduidelijkheid over zijn lot.

De machtswisseling kwam na een dag van massale protestacties, waarbij zeker twaalf doden vielen. De aankondiging kwam nadat een aantal hoge officieren van alle legeronderdelen op de televisie het aftreden van het staatshoofd had geëist. De legerleiding heeft vervolgens haar functies ter beschikking gesteld. Een aantal officieren wist te verhinderen dat medewerkers van de opperbevelhebber van de strijdkrachten, generaal Luca Rincón, mogelijk belastende documenten zouden vernietigen.

Hoge militairen hadden al eerder het aftreden van president Chávez geëist, omdat zij het niet eens waren met zijn beleid. Donderdag verhoogden zij de druk nadat een half miljoen mensen tegen de links-nationalistische regering demonstreerde. Bij de rellen die uitbraken zijn zeker twaalf doden en meer dan honderd gewonden gevallen.

De generaals die deelnamen aan de militaire rebellie tegen de president riepen de andere legereenheden op zich bij hen aan te sluiten om een bloedbad te voorkomen. Ook zou zeker één minister zich hebben aangesloten bij de generaals die het vertrek van Chávez eisten.

Het massale protest van donderdag volgde op de aankondiging van de grootste vakbonden en ondernemersorganisaties dat zij hun 48-uursstaking voor onbepaalde tijd zouden voortzetten. De staking werd vorige week uitgeroepen als ondersteuning van de werknemers van de staatsoliemaatschappij, die protesteerden tegen de benoeming van een nieuwe raad van bestuur door de president. Zij vonden dat Chávez zich schuldig maakte aan vriendjespolitiek.

„Beter een paar dagen geen olie dan jarenlang een vleugellam bedrijf”, zei een voormalig directielid van het oliebedrijf. Het was de eerste keer in de geschiedenis dat de olie-export van het land werd aangetast. Venezuela is het op drie na grootste olie-exportland in de wereld.

Nadat het aftreden van Chávez bekend was geworden, daalde de prijs voor ruwe olie met ongeveer een dollar tot 24 dollar. De Organisatie van Olie Exporterende landen (OPEC) vreest dat Venezuela de oliekraan nu verder zal opendraaien om de inkomsten te vergroten. „We kunnen een probleem krijgen als Caracas zich niet houdt aan de afspraken over de beperkte productiequota zoals die in december zijn vastgelegd”, aldus een bron bij het oliekartel in Wenen.

Cuba veroordeelde de afzetting van Chávez. Het dagblad van de Communistische Partij, Granma, beschuldigde de rijken van Venezuela, corrupte politici en media van een samenzwering. De Europese Unie riep de nieuwe machthebbers op de mensenrechten te respecteren en snel verkiezingen uit te schrijven.

Chávez leidde in 1992 een mislukte staatsgreep. In 1998 kwam hij na een populistische campagne via een overweldigende verkiezingszege alsnog aan de macht. Hij herinnerde de Venezolanen er deze week aan dat zij de door hem doorgevoerde staatsrechtelijke hervormingen in een reeks verkiezingen en referendums hebben goedgekeurd en dat zij onder zijn regering grotere vrijheid hadden dan onder voorgaande regeringen.