„In 2020, terwijl we allemaal bezig waren te vechten tegen de Covid-19-pandemie, voerden velen onder ons een stille strijd. De strijd tegen kanker”, zegt voorzitter Ursula von der Leyen. „In 2020 verloren we 1,3 miljoen Europeanen aan deze ziekte. Helaas stijgt het aantal kankerpatiënten verder. Daarom presenteren we dit Europese plan tegen kanker.” Als 13-jarig meisje verloor ze zelf haar 11-jarige zusje aan kanker, onthulde ze eerder.

Vorig jaar werd volgens de commissie bij 2,7 miljoen EU-burgers kanker vastgesteld. Door de coronapandemie zijn waarschijnlijk veel nieuwe gevallen onder de radar gebleven en werden behandelingen vertraagd en verstoord. Zonder concrete maatregelen vreest Brussel dat het aantal kankerpatiënten met 25 procent zal toenemen de komende vijftien jaar en in 2035 de belangrijkste doodsoorzaak in de EU zal zijn.

Een deel van het geld gaat naar bewustwordingscampagnes over een gezonde levensstijl, met betere voeding en minder alcohol en tabak. De commissie hoopt dat in 2025 alcoholverslaving onder de EU-bevolking kan worden verminderd met 10 procent door alcohol bijvoorbeeld minder gemakkelijk verkrijgbaar te maken. Ook zou het percentage rokers in de EU van 25 naar 5 teruggedrongen moeten worden.

Er zijn nu nog grote verschillen in de aanpak van kankerbestrijding in de EU. Zo screenen sommige lidstaten als Nederland regelmatig hun burgers op borst-, darm- of baarmoederhalskanker maar andere niet. De commissie maakt daar dan ook fondsen voor vrij. Binnen vijf jaar moet 90 procent van de risicogroepen in de EU gratis kunnen worden gescreend. Ook wil het EU-bestuur dat in 2030 90 procent van de meisjes en „aanzienlijk meer” jongens tegen baarmoederhalskanker zijn ingeënt.

Alliantie Alcoholbeleid Nederland steunt het Europese plan voor kankerbestrijding. De organisatie pleit voor het invoeren van gezondheidswaarschuwingen op alcoholhoudende dranken om Nederlanders bewust te maken van de relatie tussen alcoholgebruik en het ontstaan van kanker.

Het speciaal opgerichte comité kankerbestrijding van het Europees Parlement bespreekt het nieuwe plan donderdag, op Wereldkankerdag, met EU-commissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid).