Al in 2016 stelde Russel Moore, de voorzitter van de ethische commissie van de Zuidelijke Baptisten, dat het langer zou duren voordat de evangelicals zijn hersteld van de schade van hun steun aan Trump dan van de gevolgen van de schandalen rond televisie-evangelisten uit de jaren tachtig. „Wanneer het evangelie wordt vermengd met egocentrische machtspolitiek, krijg je een gevaarlijk product”, zei hij toen.

Barry Hankins, hoogleraar geschiedenis aan de Baylor University in Waco (Texas), denkt dat Moore het goed heeft gezien. „Als je al twijfelde of Moore gelijk had, dan moet de bestorming van het Capitool die aarzeling hebben weggenomen. Die was het gevolg van vier jaar Trump, die wantrouwen voedde en geweld tot dan toe niet radicaal afwees.”

De steun van de witte, conservatieve evangelicals voor Trump was volgens Hankins gebaseerd op hun veronderstelling dat hij hen zou beschermen. „Veelzeggend is dat een vrouwelijke evangelische voorganger zei: „We stemmen niet op een man of een president; we hebben een lijfwacht nodig – en dat is Trump.” Mijn overtuiging is dat evangelicals het christelijk getuigenis hebben opgeofferd, in ruil voor bescherming door Trump. En wat is er gebeurd? In plaats van beschermd te worden, is de evangelische beweging ernstig gewond geraakt.”

Deze analyse wordt gedeeld door Corwin E. Smidt, emeritus hoogleraar politieke wetenschappen aan Calvin University in Grand Rapids. Met lede ogen heeft hij, zelf evangelical, gezien hoe in de achterliggende jaren zijn geloofsgenoten Trump door dik en dun steunden.

„Zeker, de nauwe band tussen evangelicals en Trump heeft het imago van evangelicals ernstig geschaad. De vraag is of de schade nog valt te herstellen. Met name de jongere generaties evangelicals hebben er grote moeite mee. Zij gruwden bij een aantal beleidspunten van Trump en van het omarmen van christelijk nationalisme. Alsof dat hetgeen is dat Jezus heeft gewild. Op de langere termijn kan de steun aan Trump een van de oorzaken zijn voor de leegloop van de kerken”, aldus Smidt, die jarenlang onderzoek deed naar de politieke voorkeuren van de evangelicals. „Christenen zijn vergeten dat niet Trump hun redder is, maar dat Jezus Christus dat wil zijn.”

Geen adoratie

Dat conservatieve evangelicals in 2016 voor Trump kozen, snapt de Amerikaanse, gereformeerde ethicus dr. Nelson Kloosterman wel. „Het alternatief, Hillary Clinton, was werkelijk onaanvaardbaar.” Maar het probleem is volgens hem dat velen te ver gingen in hun steun aan Trump. „Zij raakten de scepsis over Trumps karakter geheel kwijt. Je kunt natuurlijk zeggen dat de oppositie en de grote media hem vijandig gezind waren. Dat is ook zo. Zij zaten hem voortdurend op de huid. Maar je kunt tegelijk niet wegpoetsen dat hij vooral druk was met zijn eigen ego; dat hij voortdurend aan het liegen was.”

Kloosterman vindt dat conservatieve evangelicals berouw zullen moeten tonen voor het tolereren van Trumps zeer slechte gedrag en zijn behandeling van medemensen. „Inderdaad op een aantal terreinen beschermde hij christenen. Maar je mag omwille daarvan geen oogje dichtknijpen als het gaat om zijn taal, zijn manipulaties en zijn egoïsme. Bekering is nodig voor het feit dat christenen die dingen vergoeilijkten door steeds een tweedeling te maken tussen Trumps persoon en zijn beleid. Dat leert de Bijbel ons niet.”

Naast berouw en bekering is volgens Schmidt en Kloosterman nodig dat conservatieve evangelicals zich duidelijk distantiëren van het extreemrechtse nationalisme, de witte suprematie en de demagogie; gedachten en gewoonten die onder de regering Trump gemeengoed waren.

Kloosterman: „Ik geloof dat evangelische christenen in Amerika vroeg of laat moeten leren dat noch de Republikeinse noch de Democratische partij hun politieke behoeften en wensen kunnen bevredigen. Dit maakt politiek heel, heel moeilijk voor evangelische christenen. Vaak –te vaak– maken we een keus voor het minste van twee kwaden. Maar de Bijbel vraagt van ons een radicale keus voor het Evangelie van Jezus Christus.”