„In het geval van Trixie hebben haar familieleden bij ons gemeld dat zij is overleden. Wij kunnen de ingestuurde briefstemmen nakijken en Trixie’s stem eruit halen. Automatisch gaat dat niet, want wij kennen in Amerika niet zoiets als een bevolkingsregister zoals jullie dat in Europa hebben”, aldus Michael Dubrovsky, verantwoordelijk voor de verkiezingen in Raleigh.

„Wat wij doen, is bijvoorbeeld de overlijdensadvertenties nakijken en de namen daarvan vergelijken met de namen van briefstemmers. Eenzelfde systeem passen wij toe bij militaire briefstemmers. Wij proberen de formulieren eruit te halen van mensen die in Irak omkomen vóór de officiële kiesdatum. Maar dat systeem is niet waterdicht”, aldus Dubrovsky.

Verder zijn er mensen die van de mogelijkheid in sommige staten gebruik hebben gemaakt om persoonlijk te stemmen in stembureaus die vervroegd opengingen. Tot nu toe hebben 2 miljoen kiezers in Florida van deze mogelijkheid gebruikgemaakt. Na de omstreden uitslag in Florida in 2000 heeft men hier nieuwe elektronische stemmachines geïntroduceerd. Stemmachines zónder papieren geheugen die wel registreren hoe er wordt gestemd, maar niet wie er stemt.

„Er overlijden hier in Florida dagelijks gemiddeld 455 mensen die de stemgerechtigde leeftijd hebben. Je mag dus aannemen dat daar ook mensen bij zijn die hun stem vervroegd elektronisch hebben uitgebracht. Hun stemmen worden meegeteld, want het nieuwe systeem biedt geen enkele mogelijkheid om stemmen van overleden kiezers te achterhalen. Je kunt natuurlijk wel een statistisch gemiddelde nemen en een aantal stemmen aftrekken, maar de Democraten zullen dan zeggen dat er meer Republikeinse stemmen afgetrokken moeten worden omdat oudere mensen eerder Republikeins stemmen en jongere mensen eerder Democratisch. Nou, als je daaraan begint dan is het eind zoek”, aldus Peggy Border, Dubrovsky’s collega in Orlando (Florida).

Zowel de Democraten als de Republikeinen hebben er bij hun aanhang op aangedrongen om zich als kiezer te laten registreren en om vandaag ook daadwerkelijk hun stem uit te brengen. In Ohio verdenken de Republikeinen de Democraten ervan dat zij een aantal ’nieuwe’ kiezers dubbel hebben laten registreren. Daarom besloten de Republikeinen om eigen vertegenwoordigers te sturen naar alle stembureaus om erop toe te zien dat er niet ’dubbel’ wordt gestemd en geteld.

Waarop de Democraten besloten om ook eigen vertegenwoordigers naar de stembureaus te sturen om erop toe te zien dat geen enkele kiezer wordt „geïntimideerd.” Daarop besloten twee rechters in deze staat gisteren dat geen enkele partij eigen vertegenwoordigers naar de stembureaus mag sturen. „De officiële kiesvertegenwoordigers die in elk stembureau aanwezig zijn en gewoonlijk beide grote partijen vertegenwoordigen zijn competent genoeg om erop toe te zien dat er niet wordt gefraudeerd”, aldus rechter John Adams in Akron. De Republikeinen besloten in hoger beroep te gaan.

Zulke manoeuvres doen denken aan Florida, waar George Bush in 2000 pas tot winnaar werd verklaard na ingrijpen van het federale hooggerechtshof in Washington. Volgens een opiniepeiling van het persbureau Associated Press vrezen zes op de tien Amerikanen dat het ditmaal dezelfde kant uitgaat. Reden waarom het ministerie van Justitie in Washington driemaal zo veel officiële waarnemers heeft uitgestuurd als vier jaar geleden. Waarbij het merendeel van deze waarnemers is afgevaardigd naar de staten waar de uitslag waarschijnlijk erg spannend wordt en die beide kandidaten nodig hebben voor de eindoverwinning.

In verschillende staten hebben onafhankelijke organisaties telefonische ’hulplijnen’ geopend om kiezers die problemen ontmoeten bij te staan. Daarnaast hebben de twee grote partijen batterijen juristen in stelling gebracht om vooral in de cruciale staten in te kunnen grijpen als men meent dat er op een of andere manier ’partijdig’ wordt gemanoeuvreerd in het kiesproces. De Democraten hebben zelfs zes ”vliegende brigades” klaarstaan. Zes teams van topadvocaten die met daarvoor speciaal gehuurde vliegtuigen onmiddellijk af kunnen reizen naar elk ’knelpunt’ dat zich zou manifesteren.

Wordt het ditmaal weer zo krap als in 2000 en krijgen wij weer een reeks processen te verwerken voordat het hooggerechtshof de knoop doorhakt? „Dat zal in ruime mate afhangen van wie er stemt en hoe men stemt. Dat klinkt natuurlijk een beetje simpel, maar ik doel daarmee vooral op de nieuw geregistreerde kiezers en onder hen vooral op de jonge kiezers. De Democraten denken dat die in meerderheid op hun partij zullen stemmen, maar ik ben daar niet zo zeker van. Ik hoop in ieder geval dat er een duidelijke uitslag komt, zo ruim dat wij een herhaling van de toestanden in Florida vier jaar geleden kunnen voorkomen”, aldus politiek analist Thomas Mann van het Brookings Research Institute in Washington.