Opiniepeilingen zijn unaniem in hun oordeel dat de 64-jarige oncoloog Tabare Vazquez, lijsttrekker van het progressieve FA (Frente Amplio, ofwel Breed Front), afstevent op een klinkende stembuszege. De enige vraag die nog rest is of Vazquez een absolute meerderheid van het electoraat krijgt om zodoende een tweede en beslissende verkiezingsronde te verhinderen.

De kandidaten van de twee grote politieke partijen van Uruguay liggen ver achter in de peilingen. De Nationale of Witte Partij (Blancos) zal het waarschijnlijk niet verder brengen dan zo’n 30 procent van de stemmen, terwijl de Rode Partij (Colorados) -waarvan de kleur allerminst de ideologische lading dekt- dit keer reeds blij is als zij 10 procent van de kiezers weet te paaien. Eertijds wisselden Blancos en Colorados elkaar af zonder dat er beleidsmatig veel veranderde.

Tabare Vazquez, die in het verleden verschillende verkiezingsnederlagen moest incasseren, schrijft zijn plotselinge populariteit toe aan de kiezers die zijn uitgekeken op het ingedommelde politieke bestel. „Uruguay wenst niet alleen veranderingen, maar vooral een frisse wind”, aldus de FA-kandidaat, die zichzelf bij de presidentsverkiezing van 1999 vroegtijdig uitriep tot overwinnaar om een dag later, nadat de stemmen waren herteld, schoorvoetend zijn nederlaag te moeten erkennen.

„Een herhaling van dit debacle ligt niet in het verschiet nu vrijwel alle peilingen mij meer dan 50 procent van de stemmen gunnen”, aldus Vazquez. Colorados-kandidaat Guillermo Stirling blijft evenwel optimistisch gestemd en put moed uit het feit dat de peilingen er in het verleden meermalen volledig naast hebben gezeten. „Laten we maar rustig afwachten wat de kiezers ons op zondag vertellen”, aldus Stirling.

Blancos en Colorados hopen op een tweede en beslissende verkiezingsronde, die voor 28 november op de kalender staat in het geval geen van de kandidaten meer dan 50 procent van de stemmen vergaart. Beide partijen kunnen elkaar in dat geval steunen, hetgeen, net als in 1999 gebeurde, op het allerlaatste moment het Frente Amplio van een overwinning kan beroven.

Niettegenstaande deze politieke berekeningen, blijft het een feit dat steeds meer Uruguayanen ingrijpende veranderingen aan de top wensen. Het is niet zozeer dat de kiezers ontevreden zijn over de scheidende president Jorge Batlle van de Colorados, als wel dat zij de tijd rijp vinden om Uruguay meer in lijn te brengen met de grote buurlanden Brazilië en Argentinië.

Het is altijd een uitdaging voor het kleine Uruguay geweest om zich tussen deze twee reuzen staande te houden. De ongekende economische crisis die Argentinië in 2002 beleefde, bleef in Uruguay niet zonder gevolgen. Het land moest een aanzienlijk deel van zijn welvaart inleveren. Nu in Brazilië en Argentinië linkse presidenten aan de macht zijn die met hun beleid een redelijke mate van succes oogsten, vinden de meeste kiezers van Uruguay dat hun land dit voorbeeld kan volgen.

Maar Uruguay is tegelijkertijd een tegendraads land. Hoewel de economie van Uruguay aanzienlijk minder snel groeit dan die van Zuid-Amerika’s koploper Chili, ligt het welvaartsniveau er beduidend hoger dan dat in Brazilië of Argentinië. In tegenstelling tot deze beide landen functioneert de Uruguayaanse overheid redelijk goed en zonder corruptie. Het is mede daarom dat de Uruguayaanse kiezers fel gekant zijn tegen de privatisering van hun nutsbedrijven.

Terwijl overheden elders op het continent druk doende waren hun staatsbedrijven te verzilveren, hield Uruguay zijn waterleidingen, telefoonmaatschappijen en posterijen angstvallig vast. „Deze bedrijven functioneren goed en leveren de staatskas flink wat geld op. Er is daarom geen reden tot verkoop”, stelt senator Eleuterio Huidobro, voorzitter van de Frente Amplio-fractie in het Hogerhuis. De winsten van de staatsbedrijven maken het Uruguay als enige land in Zuid-Amerika mogelijk financieel rond te komen zonder inkomstenbelasting te heffen.

Tabare Vazquez stelt de kiezers een beleid voor dat erop gericht is de verdere afkalving van de reeds beperkte welvaartsstaat te stuiten. Uiterlijke tekenen van armoede waren tot voor tien jaar bijna ongekend in het land dat ooit de bijnaam droeg van het Zuid-Amerikaanse Zwitserland. „Die reputatie moet terugkomen. Het welzijn van de eigen bevolking hoort voorrang te hebben boven begrippen zoals globalisering en liberalisering. Het heeft geen enkele zin van alles te dereguleren en zodoende in de pas te lopen met het economische gedachtegoed van het moment, wanneer dat een verpaupering van de natie met zich meebrengt”, aldus Tabare Vazquez.