Voorzitter Prodi van de Europese Commissie en diens teamgenoot Lamy (Internationale Handel) maakten de zogeheten vrijwaringsmaatregelen gisteren bekend. De ingreep vormt een reactie op het besluit van president Bush om via eveneens hoge invoerrechten de staalfabrikanten in Amerika, die in grote problemen verkeren, te hulp te schieten.

De tijdelijke tarieven treffen alleen de extra importen, dat wil zeggen de hoeveelheden bovenop het normale volume. De afzet van elders tot aan het niveau van 2001 is vrijgesteld. Verder blijven leveranciers uit de derde wereld buiten schot, mits hun aandeel in de totale invoer niet de drie procent overtreft. De voorschriften van de wereldhandelsorganisatie WTO staan de nu afgekondigde aanpak toe.

Volgens Lamy dreigt er als gevolg van de opstelling van Washington „een substantiële verlegging van de handelsstromen.” Hij acht de kans aanwezig dat concurrenten uit landen als Japan, China, Zuid-Korea en Brazilië proberen zo’n 15 miljoen ton staal extra, iets meer dan de helft van de jaarlijks gangbare omvang, in de EU te slijten. De heffingen zijn bedoeld om dat gevaar voor de producenten in de vijftien lidstaten, waaronder de Brits-Nederlandse combinatie Corus, af te wenden.

Prodi verklaarde in een toelichting dat de Unie er niet op uit is de confrontatie te zoeken. „Maar we voelen ons wel verplicht de belangen van onze industrie te beschermen”, zo voegde hij daaraan toe. Hij deed een oproep aan het adres van Bush en diens regering om terug te keren van de door hen ingeslagen weg.

De commissievoorzitter herhaalde dat protectionisme geen oplossing biedt voor de moeilijkheden in de betrokken bedrijfstak in de VS. „Op deze wijze worden alleen kunstmatig banen instandgehouden ten koste van werkgelegenheid op andere plaatsen in de wereld. De Amerikanen wijken af van de regels van de vrije markt. Wij hebben in het verleden de staalsector geherstructureerd. Laten zij de moed opbrengen om dat ook te doen”, aldus Prodi.

Tegelijk merkte hij op: „Dit is een ernstige zaak, maar we mogen het geschil niet dramatiseren.” Hij stelde vast dat de onderlinge relatie meer omvat dan alleen de handelsbetrekkingen en benadrukte dat Europa schouder aan schouder staat met de VS als het gaat om bijvoorbeeld „de grote internationale strategie ter bestrijding van het terrorisme.”

Brussel heeft bij de WTO inmiddels een officiële klacht ingediend over de verhoging van de importheffingen door de autoriteiten aan de overzijde van de Atlantische Oceaan. Voorts wordt er met hen gesproken over eventuele afspraken in de handelssfeer om de nadelen die Europa ondervindt te compenseren. De vrijwaringsmaatregelen vormen de derde pijler van de politiek die de EU bij dit dossier voert.