Afgelopen maandag, toen Nederland op de valreep nog snel kerstinkopen deed en zich lange rijen vormden voor de winkels, stapte ik op de fiets om op mijn eigen wijze te gaan hamsteren. Een uur later was ik weer thuis met in mijn fietstas zoveel bibliotheekboeken dat ik het voorlopig nog wel even kan uitzingen.

Het voert te ver om te zeggen dat ik me verheug op de lockdown, maar elke keer weer kijk ik handenwrijvend naar die stapel op mijn nachtkastje. Er zit iets tussen van Charles Dickens, maar ook een liefdevol geschreven Duitstalige roman over een dementerende weduwnaar en een onheilspellend non-fictieboek over privacy. Wie niet beter weet zou denken dat ik op het punt stond om op vakantie te gaan.

Dat leidt alvast tot de vaststelling dat een lockdown als deze minder ingrijpend is voor mensen die zichzelf goed weten te vermaken. Strikt genomen verandert er voor mij zelfs bijna niets, want je kunt ondanks alle maatregelen nog steeds lange fietstochten maken of samen urenlang over de hei dwalen. Zo kun je de komende tijd ook goed doorkomen als je houdt van breien, koken, knutselen, puzzelen of schilderen.

Mooie momenten

Toen ik een paar dagen geleden door de foto’s op mijn smartphone scrollde op zoek naar iets van maanden terug, zag ik zoveel mooie momenten voorbijkomen dat het ondankbaar zou zijn om het afgelopen jaar af te doen als een verloren jaar dat louter werd gekenmerkt door tegenslag en somberheid. Zonder voorkennis zou je op basis van al die zonovergoten momenten en blije gezichten zelfs niet eens vermoeden dat we middenin een pandemie zitten en aan handen en voeten zijn gebonden.

Het was voor mij ook nog eens een uiterst productief jaar. In de voorjaarsvakantie zat ik de drukproef te corrigeren van mijn nieuwe boek, de komende week ben ik precies hetzelfde aan het doen met alweer de volgende. Het betekent dat ik in negen maanden tijd een manuscript heb afgerond over een onderwerp waar niemand bij stilstond toen dit jaar begon maar dat nu het nieuws beheerst en ons allemaal in de greep houdt.

Leed

Hoe mensen tegen de overheidsmaatregelen en de harde lockdown aankijken, wordt dus mede bepaald door de wijze waarop je er persoonlijk door wordt getroffen. Het gaat daarbij minder om de effectiviteit van de maatregelen dan om het effect op je inkomen en je functioneren. Achter alle statistieken en gemiddelden gaat veel persoonlijk leed schuil, maar ook veel geestelijke en financiële nood.

De balans opmakend beschouw ik 2020 als een jaar met twee gezichten. Doordat we op 1 maart onze hypotheek hadden afgelost, zal dit voor altijd het jaar blijven waarin we schuldenvrij werden. In die zin is het een jubileumjaar (zelfs letterlijk, want over enkele dagen zijn mijn vrouw en ik precies dertig jaar getrouwd), maar ook een beetje een jubeljaar. Het is een jaar met een wrange bijklank, een bittere nasmaak én een goede afdronk.

De auteur is publicist. Reageren? hormann@refdag.nl