„Het is beter meer tijd te krijgen om de zaken juist af te ronden”, verklaarde Barroso vervolgens in een plenair debat. Die mededeling ontlokte bij de volksvertegenwoordigers een luid applaus. De Nederlandse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, Nicolaï, volstond in zijn reactie als huidig voorzitter van de Unie met de opmerking: „We begrijpen de situatie en de consequenties.” De vergadering werd daarna tot twaalf uur geschorst voor overleg binnen de fracties.

De voorlopige ontknoping van het politieke drama dat zich begon af te tekenen rond Barroso betekent dat hij zal gaan praten met de regeringsleiders van de 25 EU-landen. Die zijn komende vrijdag in Rome bijeen voor de ondertekening van de gemeenschappelijke ontwerpgrondwet. Volgens sommige bronnen overweegt Nederland de dag daarvoor in die hoofdstad een ingelaste top te beleggen over de gerezen problemen.

De aangekondigde besprekingen moeten resulteren in een of meer wijzigingen binnen het geformeerde college. Een bijzondere rol in dit verband speelt de Italiaanse premier Berlusconi. Het lijkt namelijk in ieder geval uitgesloten dat de door hem naar voren geschoven kandidaat Buttiglione gehandhaafd wordt op de post van Justitie, Veiligheid en Burgerlijke Vrijheden. De problemen zijn immers vooral toedoen van laatstgenoemde ontstaan. Socialisten, groenen, andere linkse partijen en liberalen verafschuwen de uitspraken die hij eerder, vanuit zijn conservatieve rooms-katholieke geloofsovertuiging, deed over homoseksualiteit en de positie van de vrouw.

Fractievoorzitter Pöttering van de christen-democraten liet woensdagmorgen onmiddellijk weten dat ook de nominatie van andere kandidaten waarbij vanuit het EP kritische kanttekeningen zijn geplaatst, dient te worden heroverwogen. Daardoor zou ook Kroes in de gevarenzone kunnen komen.

Het zag er woensdagmorgen in de aanloop naar de geplande, maar inmiddels dus afgelaste stemming niet gunstig uit voor Barroso. Dat beeld was dinsdag geleidelijk ontstaan, nadat het de Portugees niet lukte onder de 732 afgevaardigden de steun voor zijn Commissie te verstevigen. Hij kon onder de grote politieke stromingen rekenen op alleen een positief oordeel van de christen-democraten.

’s Morgens had hij in een plenaire gedachtewisseling in alle toonaarden benadrukt dat er gedurende zijn ambtsperiode geen vrees behoeft te zijn voor aantasting van de burgerlijke vrijheden en het non-discriminatiebeginsel. Hij beloofde een actief beleid te zullen voeren op die punten. Verder verzekerde hij zijn critici dat hij niet zal aarzelen commissarissen die hun taak niet naar behoren verrichten of de verplichtingen die voortvloeien uit de verdragen niet nakomen, hun ontslag aan te zeggen.

’s Avonds herhaalde hij het tegenover de liberale fractie allemaal nog eens uitvoerig. Maar hij kon praten wat hij wilde, het leek erop dat het allemaal niet baatte. Aanvoerder Watson van genoemde groepering sprak na afloop de verwachting uit dat Barroso afstevende op een nederlaag. Diens gezicht stond bij het verlaten van de vergadering dan ook niet vrolijk. Zijn zelfverzekerde indruk van de voorbije dagen was verdwenen.