Stadstaat Singapore nadert de perfectie
Het supermoderne Singapore koestert zijn verleden maar kijkt vooral ook naar de toekomst. Eenmaal los van het islamitische buurland Maleisië zorgde de etnisch Chinese bevolking voor een onstuitbare groei.
De ruim 6 miljoen inwoners van Singapore zijn trots op hun land. In economisch opzicht werd er een uitzonderlijke prestatie geleverd, nu richt de overheid zich op vergroening en verduurzaming. De republiek –met vrouwelijke president– kent amper corruptie, al trekt de People’s Action Party wel aan erg veel touwtjes. Een keur aan kerken, moskeeën, tempels en zelfs een synagoge toont dat er religieuze tolerantie heerst.
Archeologisch onderzoek rond de haven van Singapore wijst uit dat hier al door de VOC handel werd gedreven. Het National Museum toont schitterend hoe stadstaat tot stand kwam. Hoogtepunt is een expositie over ”Singapore vóór Raffles”. In ruime en koele zalen hangen bekenden zoals Jan Pieterszoon Coen, stoer kijkend vanaf zijn schilderij. Veel voorwerpen, ook een Statenbijbel, zijn bruiklenen uit het Westfries Museum in Hoorn, het Tropeninstituut en het Rijksmuseum.
Ook in het Peranakan Museum pronkt Singapore met het verleden. De Peranakan (”kinderen van het land”) legden de grondslag voor het huidige economische wonder. De bevolkingsgroep ontstond uit vermenging van lokale moslimmeisjes met vooral Chinese passanten of ook wel met Indiase handelaren of Nederlandse zeelieden. Ontwikkelder dan hun omgeving, bezig- den ze al vroeg het Engels, waren ze loyaal aan de Britse troon, ontwikkelden een eigen keuken en tooiden zich met luxe sieraden. Velen bekeerden zich tot het christendom.
Koning Willem I
Singapore is onlosmakelijk verbonden met de naam van zijn stichter. Thomas Stamford Raffles komt in 1781 als halve Nederlander ter wereld aan boord van een schip in een haven van Jamaica. Zijn vader is Engelsman, zijn moeder een onbekende Nederlandse vrouw. Als 14-jarige kantoorklerk start hij zijn loopbaan bij de Britse Oost-Indische Compagnie in Londen. Tien jaar later wordt hij bevorderd tot bestuursambtenaar van het schiereiland Penang, daarna schuift hij door naar een vergelijkbare post in het veel grotere Malakka. Als de Britten in 1811 tijdelijk Nederlands-Indië veroveren, krijgt Raffles in Batavia vijf jaar lang de hoge functie van adjunct-gouverneur. Hij schrijft er het standaardwerk ”De Geschiedenis van Java”, waar de overheid van Nederlands-Indië later lessen uit trekt door meer aandacht aan de Javaanse taal en cultuur te besteden.
In 1817 keert Raffles terug naar Engeland, waar hij in de adelstand wordt verheven. In die tijd brengt hij een uitgebreid bezoek aan Nederland en bespreekt koloniale vraagstukken met onze koning Willem I. Omdat zijn hart in Azië ligt, gaat hij nog in hetzelfde jaar opnieuw oostwaarts, nu als luitenant-gouverneur van de stad Benkoelen op Sumatra. Op 29 januari 1819 verricht hij zijn historische daad: hij sticht op de strategische zuidpunt van het schiereiland Malakka een vrijhandelspost die later zal uitgroeien tot de stadstaat die Singapore nu is. Raffles overlijdt in 1826, 44 jaar jong. Singapore eert Raffles met een fraai standbeeld en vele gebouwen, onderwijsinstellingen en straten zijn naar hem genoemd.
Trump en Kim
In een big city als Singapore zou je een rechthoekig stratenpatroon, massieve flats en uitsluitend wolkenkrabbers verwachten, maar planologisch gezien is de stad ruim en groen opgezet. Rond het fraaie koloniale centrum en sfeervolle buurten zoals Chinatown en Little India bevinden zich meren, baaien, botanische tuinen, chique winkelstraten, publieke parken en boomrijke wandelgebieden aan zee. Verhalen als zou iedereen op de bon geslingerd worden die een propje op straat laat vallen lijken uit de lucht gegrepen. Wel komt sommige wetgeving voor westerlingen inderdaad vreemd over: zo is het strafbaar om van buitenaf zichtbaar naakt door eigen huis te lopen of om na het bezoek aan een openbaar toilet niet door te spoelen.
Politie zie je er amper, het straatleven is voor toeristen volstrekt veilig. Niet voor niets vond in 2018 de topontmoeting tussen Donald Trump en Kim Jung Un juist in Singapore plaats. Alles speelde zich af op het amusementseiland Sentosa, alle Amerikaanse vertier aldaar moeten voor de toen nog ‘verliefde’ Trump en Kim weldadig zijn geweest. Het is verbazend veel Disney- amusement te zien, inclusief Florida-achtige sterrenresorts.
Na Sjanghai is Singapore de grootste zeehaven ter wereld. Vanuit je luie strandstoel op Sentosa kun je je vergapen aan een schouwspel van schepen die op de rede klaarliggen om geladen of gelost te worden.
Singapore boeit. Iedereen spreekt Engels, je vindt er geen gaten in het trottoirs, er liggen fietspaden op plaatsen waar bijna niemand fietst, de vele oversteekplaatsen voor voetgangers zijn voorzien van zowel braille als geluidssignalen, snelwegen lopen deels ondergronds, alles zit fraai in de verf, de ledlampstraatverlichting is uitstekend, overal hangen aed’s, er zijn wifihotspots en er is prima boven- en ondergronds openbaar vervoer.
Dakterras
Dubbeldeks bussen drukken een bijna Brits stempel op het stadsbeeld. De stad is koploper met milieumaatregelen, elektrische auto’s domineren het zacht zoevende verkeer en grote afwezigen zijn de toeterende opstoppingen, stinkende scooters en opdringerige straatverkopers die je kent van andere steden in Azië. In Orchard Road vergapen de rijken der aarde zich aan luxueuze shopping malls.
Hoogtepunten zijn verder een oud koloniaal centrum met fraaie kerken en overheidsgebouwen. Toeristen staan in de rij voor een bezoek aan het dakterras met superzwembad op het Marina Bay Sands Hotel – een architectonisch hoogstandje. De Gardens by the Bay daarnaast, meer dan 100 hectare botanische tuinen, zijn wereldberoemd. Kers op de taart vormt het wereldberoemde Raffles Hotel, dat in 1899 een victoriaanse gedaante kreeg. Kamers en suites verenigen hightech met elegant meubilair, oosterse tapijten en teakhouten vloeren. Met zijn karakteristieke witte zuilen, houten veranda’s en tropische binnentuinen is dit een van de vlaggenschepen van de internationale hotellerie.
Kindermeisjes
De welvarende bevolking is vandaag de dag uiterst tevreden over de kwaliteit van leven, een enkele klacht daargelaten. Als de vele bij hun werkgevers inwonende Filipijnse kindermeisjes en dienstbodes een dag vrij hebben, verstoren ze in bus en metro met hun gekwetter en geschater de rust van anderen. Dat is zo’n beetje klacht nummer één op social media. En af en toe steekt corona er de kop op, maar ook daar krijgen gastarbeiders de schuld van. Door effectief overheidsingrijpen bleef het aantal sterfgevallen uiterst beperkt, al lijdt de economie zélfs in Singapore onder de strenge maatregelen.