Liquidatie Iraanse atoomgeleerde in nevelen gehuld
De speculaties rond de liquidatie van de Iraanse atoomgeleerde Mohsen Fakhrizadeh stapelen zich op. Niet alleen over de exacte toedracht, maar ook over de mogelijke wraak van Teheran.
Dát Mohsen Fakhrizadeh afgelopen vrijdag in de buurt van Teheran om het leven kwam, staat vast. Ondanks aanvankelijke ontkenningen, moesten de Iraanse autoriteiten al snel toegeven dat het hoofd van het omstreden kernprogramma bij een aanslag was gedood. Maandag werd de brigadegeneraal begraven.
De vraag is echter hoe de liquidatie precies in zijn werk is gegaan. Het moet hoe dan ook een zorgvuldig geplande precisie-operatie zijn geweest. Fakhrizadeh was een hoog gekwalificeerd doelwit – en daarom werd hij goed beveiligd. Hij stond aan het hoofd van het Iraanse AMAD-kernwapenprogramma, dat volgens het VN-Atoombureau in 2003 stopte. Volgens Israël werkte hij echter tot aan zijn dood in het geheim verder aan de ontwikkeling van een atoombom. Niet voor niets vestigde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in 2018 expliciet de aandacht op hem: „Onthoud die naam.”
Het lijkt erop dat bij de aanslag in elk geval een Nissan busje, volgeladen met explosieven, is gebruikt. Maar daarna lopen de lezingen uiteen. Het Iraanse Fars News en diverse internationale media wisten te melden dat de kogels die na de ontploffing van het voertuig werden afgevuurd, afkomstig waren van een op afstand bediend machinegeweer.
Vergeldingsacties
Deskundigen betwijfelen dat echter. Dergelijke wapens worden vrijwel niet bij gevechtsoperaties gebruikt. Verder zou de inzet nogal wat in het oog springende voorzieningen vereisen, zoals een draaibaar platform en geavanceerde richt- en volgapparatuur. Bovendien biedt bediening op afstand minder kans op ‘succes’.
Andere berichten spreken van vier motorrijders en een team van vier schutters in een busje die het konvooi van Fakhrizadeh beschoten. Voor zover bekend wisten alle aanvallers te ontsnappen.
Minstens evenveel wordt gespeculeerd over het Iraanse antwoord op de aanslag. Teheran wees vrijwel direct met de beschuldigende vinger naar Israël. Jeruzalem onthield zich, zoals gebruikelijk in dit soort situaties, van commentaar. Maar Israël houdt wel degelijk rekening met Iraanse vergeldingsacties.
Het meest voor de hand liggend is een aanval op Israël door een van de bondgenoten van Iran in Syrië of Libanon. Sinds vorige week kunnen Israëliërs echter ook naar de Verenigde Arabische Emiraten reizen. Jeruzalem heeft Israëliërs dan ook nadrukkelijk gewaarschuwd extra waakzaam te zijn en geen ruchtbaarheid op sociale media te geven aan bezoeken aan de Golfregio.