Vaccinatie coronavirus begint waarschijnlijk pas volgend jaar
De kans is klein dat nog voor het einde van dit jaar de eerste Nederlanders zijn gevaccineerd tegen het coronavirus. Het is „zoals het er nu uitziet niet waarschijnlijk, maar het is ook niet onmogelijk. We doen er alles aan, maar we hebben onvoldoende informatie om te zeggen of het nog dit jaar lukt. Niet alle stappen kunnen we zelf aansturen”, aldus Jaap van Delden, programmadirecteur voor de coronavaccinatie bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Van Delden zegt niet de indruk te hebben dat Nederland achterloopt bij de buurlanden. Een vaccin moet eerst worden toegelaten tot de markt, daarna moet de levering worden vrijgegeven en uiteindelijk volgt de levering zelf. „Alle Europese landen zullen een vaccin pas inzetten als dat geregistreerd is”, aldus Van Delden.
Alle volwassen Nederlanders komen in aanmerking voor een vaccinatie. Ouderen en mensen met een zwakke gezondheid zijn het eerst aan de beurt. „De belangrijkste risicofactor bij het virus is leeftijd. Daarna volgen hartklachten, longaandoeningen en diabetes, maar die zitten veel bij mensen van hogere leeftijd”, legt Hans van Vliet van het Rijksvaccinatieprogramma van het RIVM uit.
Na de ouderen en kwetsbaren zijn mensen die in de zorg werken aan de beurt. Van Vliet: „Zij lopen niet een heel hoog risico dankzij goede beschermingsmaatregelen, maar ze kunnen wel een risico voor anderen vormen als ze het virus onder de leden hebben. Mensen uit de risicogroepen komen het eerst bij artsen en hulpverleners. Bovendien is het belangrijk om de zorg overeind te houden.” Vaccinatie van kinderen is voorlopig niet aan de orde.
Ouderen en gehandicapten worden ingeënt door de arts van het verpleeghuis of de zorginstelling. Huisartsen zullen mensen van onder de 60 met medische problemen vaccineren, evenals 60-plussers met en zonder gezondheidsklachten. Anderen zullen via de gezondheidsdiensten een prik krijgen. Wie met welk vaccin is ingeënt, wordt bijgehouden in een speciale administratie. Die kan mensen er ook op wijzen dat het tijd is om een tweede dosis van het middel te krijgen. De gegevens kunnen ook worden gebruikt om bijwerkingen in de gaten te houden.
Hoe lang het coronavaccin beschermt, is nog niet bekend. „De meeste mensen zijn nog maagdelijk, die hebben nog geen afweer liggen. Misschien werkt het vaccin drie jaar, misschien vijf jaar, dat moeten we leren”, aldus hoogleraar vaccinologie Cecile van Els.
Bovendien betekent de vaccinatie niet automatisch dat alle maatregelen kunnen worden versoepeld. Van Els: „Je bouwt een dijk van immuniteit op waarmee je het virus een klap kunt toebrengen. Maar dan moet je niet de sluizen openzetten en het virus meer kans geven om te circuleren.”