Dat bleek woensdag uit berekeningen van het Platform voor Onderzoeksjournalistiek Investico. Investico analyseerde gegevens van ruim 19.000 veehouderijen. De onderlinge verschillen tussen bedrijven blijken groot te zijn.

Investico trekt de aandacht met de stelling dat één kalkoenenhouderij in Ermelo meer stikstofneerslag op de natuur veroorzaakt dan alle automobilisten samen besparen doordat ze overdag niet harder dan 100 kilometer per uur meer mogen rijden.

Agrarisch adviseur Steven van Westreenen uit Barneveld vindt zo’n vergelijking niet terecht. „Zulke piekbelasters hebben effect op natuur in de directe omgeving. Maar de snelheidsbeperking is een landelijke maatregel met effecten in het hele land. Die kun je niet zomaar wegstrepen tegen dat ene bedrijf.”

Een teveel aan stikstof kan schadelijk zijn voor de biodiversiteit in natuur, omdat bepaalde planten ervan gaan woekeren en andere soorten verdringen.

Piekbelasters veroorzaken volgens Investico tot wel 61 keer meer stikstofneerslag dan een gemiddelde veehouderij. Het uitkopen van zulke bedrijven was een van de aanbevelingen van het Adviescollege Stikstofproblematiek, dat het Nederlandse beleid kritisch heeft bekeken. Het kabinet en de provincies willen echter alleen bedrijven uitkopen op basis van vrijwilligheid. Investico heeft boeren die het betreft gesproken. Zij zijn volgens het platform niet van plan zich te laten uitkopen.

Gedwongen uitkoop

Lourens Loeven, directeur van de Commissie voor de milieueffectrapportage, zegt in een reactie dat grote stikstofbronnen in de nabijheid van natuurgebieden het „nagenoeg onmogelijk maken om natuurdoelen te halen.”

Adviseur Van Westreenen benadrukt dat de betreffende boeren niets illegaals doen. „De geesten worden door dit soort publicaties rijp gemaakt voor gedwongen uitkoop van piekbelasters en verkleining van de veestapel.”

Appels met peren vergelijken

Land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland meent dat in het onderzoek appels met peren worden vergeleken en dat voorbij wordt gegaan aan de moeilijkheid van het stikstofdossier. Het terugbrengen van de uitstoot door zogeheten piekbelasters schept lokaal wel ruimte, maar biedt volgens LTO geen soelaas voor het verlenen van vergunningen elders.

Ook de voorgestelde verplichte uitkoop van boeren gaat LTO een stap te ver en zou de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de overheid schaden. „Goed overleg met veehouders over innoveren, verplaatsen of stoppen op basis van vrijwilligheid is bovendien een stuk effectiever en sneller”, vindt de organisatie.