VS willen een kieslijst van bondgenoten in Irak
De Amerikaanse regering probeert zijn bondgenoten in Irak zover te krijgen dat zij een gemeenschappelijke kieslijst opstellen voor de stembusgang in januari. Zo’n lijstverbinding zou de verkiezingen vermoedelijk domineren. Dat meldde de Los Angeles Times maandag. Washington hoopt op deze wijze de invloed van Iran te beperken.
De zes betrokken partijen hadden eerder zitting in de door de VS benoemde regeringsraad. De partijen spelen ook een hoofdrol in de interim-regering van premier Allawi. Hoge functionarissen van het Witte Huis hebben de leiders van de zes partijen laten weten dat het in hun eigen belang is om met een gezamenlijke kandidatenlijst te komen.
Het gaat om het Iraaks Nationaal Akkoord (INA) van Allawi, het Iraaks Nationaal Congres (INC) van Chalabi, de sjiitische Dawa van Jaafari, de Opperste Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak (SAIRI) van al-Hakim, de Democratische Partij van Koerdistan (KDP) van Barzani en de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) geleid door Talabani.
De Amerikaanse regering gelooft dat Irak een „onderhandelde oplossing” en „een democratisch proces van beperkter omvang” nodig heeft, aldus een functionaris in Washington tegen de krant. President Bush zegt voortdurend democratie en vrijheid in Irak te willen brengen na de jaren van dictatuur onder het bloedige bewind van Saddam Hussein.
Volgens het Witte Huis probeert het islamitische regime in Teheran door geld en invloed de verkiezingen naar zijn hand te zetten. In januari moet het Iraakse volk een 275 zetels tellend assemblee kiezen die een nieuw kabinet aanwijst en een grondwet laat opstellen. Aan de verkiezingen kunnen alleen partijen of allianties meedoen, geen individuen.
De reputatie van de zes partijen is niet brandschoon. Veel Irakezen klagen over vriendjespolitiek en corruptie onder de nieuwe machthebbers. Behalve de KDP en de PUK waren de andere partijen voornamelijk actief in ballingschap. De zes partijen onderhandelen inmiddels over de vorming van een gemeenschappelijke lijst. Of dat lukt, is nog niet bekend.
Hani Idrees van het INA van interim-premier Allawi zegt in de LA Times dat ook nog andere allianties mogelijk zijn bijvoorbeeld tussen de sjiitische partijen of het INA samen met de Koerdische partijen. Maar Westerse waarnemers vermoeden dat zelfs zonder een gezamenlijke kieslijst de zes partijen de politiek zullen blijven domineren na de verkiezingen dankzij hun superieure organisaties en hun huidige machtspositie.
De belangrijkste religieuze leider van de sjiieten in Irak, grootayatollah Ali al-Sistani, heeft eerder zijn bezorgdheid uitgesproken over een gezamenlijke kandidatenlijst van de zes partijen. Hij vreest dat hierdoor de invloed van de sjiieten, die zeker 55 procent van de Irakezen vormen, beperkt zal worden. Als de sjiieten naar zijn mening ondervertegenwoordigd raken, zal hij niet schromen zijn steun voor de verkiezingen in te trekken.