EU-rekenkamer vindt uitleg mededingingsboetes nodig
De hoogte van een boete die Brussel aan een bedrijf geeft voor het schenden van de concurrentieregels in de EU moet beter onderbouwd worden. Ook moet de Europese Commissie nagaan of de soms niet misselijke boetes als afschrikmiddel hebben gewerkt, stelt het Nederlands lid van de Europese Rekenkamer (ERK) Alex Brenninkmeijer. De ERK deed onder zijn leiding voor het eerst onderzoek naar het Europees toezicht op fusies en mededinging.
Tussen 2010 en 2019 heeft de commissie voor 28,5 miljard euro aan boetes uitgedeeld, waaronder de geruchtmakende recordboete van 2,42 miljard in 2017 voor het Amerikaanse internetbedrijf Google, die een jaar later nog eens werd overtroffen met een nieuwe boete voor Google van 4,34 miljard. Volgens Brenninkmeijer laat de argumentatie achter de hoogtes van de boetes te wensen over. Een boete bedraagt maximaal 10 procent van de totale jaaromzet van de onderneming.
Het dagelijks EU-bestuur heeft de afgelopen tien jaar wel „doeltreffend gebruikgemaakt van zijn controlebevoegdheden”, vindt de ERK. Maar er zijn wat kanttekeningen. De commissie moet inbreuken gerichter zelf opsporen en niet alleen afgaan op klokkenluiders. Ook moet ze duidelijker prioriteiten stellen en haar onderzoeken beter selecteren. De handhaving op digitale markten is nog niet volledig op orde en Brussel zou nauwer moeten samenwerken met de nationale mededingingsautoriteiten (NMA’s). „Sleutelwoorden zijn onafhankelijkheid en transparantie”, aldus Brenninkmeijer.
Margrethe Vestager, mededingingscommissaris sinds 2014, en haar team onderzoeken jaarlijks meer dan 300 aanmeldingen van fusies en ongeveer 200 antikarteldossiers. De controleurs hielden een steekproef onder 50 onderzoeken die tussen 2010 en 2017 zijn opgestart en bezochten de NMA’s van Nederland, Frankrijk, Bulgarije en Polen. Ze stelden ook vast dat de commissie gebrek aan personeel en andere (ICT-)middelen heeft.
