Nee, dit is geen zwartgallig toekomst-scenario in coronatijd. Ook zonder coronavirus is dit realiteit voor onze ouderen of anderen die door lichamelijke of psychische beperkingen niet kunnen samenkomen met de gemeente.

Toch herinner ik mij niet dat er ooit iemand gezegd heeft dat deze mensen geen gehoor geven aan de Bijbelse opdracht om samen te komen. Ook is er bij mijn weten nooit gezegd dat deze mensen iets wezenlijks missen in hun (geloofs)leven. En ook niet dat hun grondwettelijke recht op vrijheid van godsdienst wordt beknot. We begrijpen allemaal dat hier sprake is van een lichamelijke of psychische beperking die de kerkgang onmogelijk maakt.

Bovenstaande argumenten worden echter wel gebruikt nu de overheid (tijdelijk) de kerken adviseert maximaal dertig mensen tot een kerkdienst toe te laten in verband met een beperking uit volksgezondheidsoverwegingen. Hiermee zou de overheid een inbreuk maken op de vrijheid van godsdienst. Daarbij wordt ook nogal eens verwezen naar uitspraken van Amerikaanse kerkgenootschappen en predikanten zoals dominee John MacArthur van Grace Community Church. Dat is nog eens stoere taal! Zo zou het hier ook moeten. Wat echter vergeten wordt, is dat de overheid geen kerkdiensten verbiedt en al helemaal niet uit antireligieuze overwegingen maatregelen neemt. Elke gedachte dat onze overheid eropuit is om met de huidige coronamaatregelen de godsdienstvrijheid in te perken, is daarom misplaatst. Laten we dankbaar zijn dat we een overheid hebben die zich zorgen maakt over het welzijn van het volk. Paulus roept in de eerste brief aan Timotheüs op om voor de (Romeinse!) overheid te bidden, „opdat wij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid” (2:2). Niet om achterover te kunnen hangen maar zodat de verkondiging van het Evangelie kan blijven doorgaan, „onverhinderd” (Handelingen 28:31). Door op haar strepen te gaan staan, bewijst de kerk de voortgang van het Koninkrijk geen dienst.

Een ander argument dat nogal eens genoemd wordt, is dat fysieke kerkdiensten wezenlijk zijn voor het geestelijk welzijn van christenen. Maar als onze ouderen en anderen het jaren moeten stellen zonder die fysieke kerkdiensten, waarom zouden wij het nu dan niet (tijdelijk) met minder fysieke kerkdiensten kunnen stellen? De coronacrisis heeft pijnlijk blootgelegd dat wij de kerkgang als vanzelfsprekend zagen en niet nagedacht hebben over de vraag: waarom komen we samen? Als de reden het horen van het Woord van God, de prediking, het samen bidden en zingen is, dan zien we nu, zoals onze ouderen dat al jaren doen, dat het ook in onze woonkamers kan.

Elke zondag belijden we met de Apostolische Geloofsbelijdenis: „Ik geloof een heilige, algemene, Christelijke Kerk, de gemeenschap der heiligen.” Het geheim van samenkomen zit in het laatste: een gemeenschap van afgezonderde mensen. Een gemeenschap die inderdaad onderlinge samenkomsten heeft om onder andere „acht te geven op elkaar, tot opscherping der liefde en der goede werken” (Hebreeën 10:24).

Juist in deze tijd is het aan de kerk om te laten zien wat het betekent om een gemeenschap te zijn in verbondenheid met haar hoofd, Jezus Christus. Als de kerk dan op haar strepen wil gaan staan in deze coronacrisis, dan kan ze, gestimuleerd door ambtsdragers, kleinschalige onderlinge (jeugd)samenkomsten organiseren en toegang tot zieken en stervenden afdwingen.

Er is een boekenserie met de titel ”Waar wij samenkomen”, gevuld met foto’s van mooie en minder mooie kerkgebouwen. Het wordt tijd dat deze serie wordt aangevuld met een boek met de titel ”Waarom wij samenkomen”.

De auteur is moleculair bioloog.