Per 15 juni kunnen we weer in het buitenland met vakantie, maar niet naar Zweden. Dat was de boodschap van de Nederlandse premier Rutte vorige week. Ook de buurlanden houden hun grenzen dicht voor Zweden. Wie vanuit dat land reist naar Noorwegen of de drie Duitse deelstaten die aan Zweden grenzen, moet eerst twee weken in quarantaine. Het staat dus te boek als een gevaarlijk land.

Zweden trok aan het begin van de coronacrisis eind maart de aandacht van de hele wereld. Het verbod op bijeenkomsten van meer dan vijftig mensen was de strengste maatregel die het land instelde. Verder adviseerde het twee meter afstand tussen mensen. In een land waar mensen elkaar toch al niet om de hals vliegen was dat geen probleem. Scholen en universiteiten bleven open. De mensen zouden zichzelf het best kunnen beschermen, zei premier Stefan Löfven.

Hoop

Die Zweedse strategie leek een succes te worden toen begin mei bleek dat al 25 procent van de bevolking antistoffen tegen Covid-19 had. De hoop was dat dit eind mei 40 procent zou zijn.

Intussen liepen de sterftecijfers wel op. Vooral in verzorgingstehuizen. Daar stierf soms een derde van de bewoners aan corona. Ook de veelgeprezen Zweedse epidemoloog Anders Tegnell, die wordt gezien als de architect van het Zweedse beleid, gaf al vrij snel toe dat de omgang met ouderen had gefaald.

Het land nam dit op de koop toe, want een snelle groepsimmuniteit lonkte. Maar eind mei bleek dit ineens heel anders te liggen. Niet 40 procent bleek immuun te zijn, maar nieuwe cijfers bleven steken op slechts 7,3. Waar het misverstand precies heeft gezeten, is niet duidelijk. Maar vanaf dat moment begon het Zweedse beleid zijn glans te verliezen.

De curves van Zweden vertonen ook niet dezelfde koers als die van andere landen. Sowieso heeft Zweden veel meer doden dan de buurlanden Noorwegen, Finland en Denemarken. De oversterfte in de andere Scandinavische landen is immers minimaal. Zweden echter lijkt meer op een West-Europees land. Wereldwijd staat Zweden nu op de vijfde plaats met 457 doden per miljoen inwoners (tegenover Nederland met 348 op de zevende plaats). Probleem voor Zweden is ook dat de cijfers niet snel genoeg dalen.

Falen

Tot nu toe had de politiek een soort wapenstilstand tegenover de regering in acht genomen. Zolang Zweden het wereldwijd goed deed in de publiciteit, hoorde je de oppositie niet. Maar nu het beleid lijkt te falen, is het staakt-het-vuren voorbij.

Zondagavond was er een tv-debat tussen partijleiders waarbij premier Löfven het zwaar te verduren had. „De Zweedse regering heeft de verspreiding van het virus opzettelijk toegelaten”, zo concludeerde Ebba Busch van de christendemocratische KD.