Moeten reformatorische christenen stoppen met het drinken van alcohol? Onlangs bleek uit een onderzoek naar verslaving dat het aantal ”zware drinkers”, die minstens een keer per week zes glazen met alcohol drinken, onder refo-vrouwen 3 procent is en onder refo-mannen 7 procent. Worden gereformeerde baptisten met hun principiële afwijzing van alcoholgebruik nu ons voorbeeld? Een goede reden tot bezinning.

In Zuid-Afrika, waar ik verbonden ben aan de universiteit in Potchefstroom, is drank voor de meeste zwarte christenen principieel onaanvaardbaar. Op een zwarte predikantenopleiding waar ik lesgaf, was alcoholgebruik voor personeel verboden. Ik had er een dubbel gevoel bij. Als nieuwtestamenticus was ik me er wel van bewust dat Jezus water in wijn veranderd had, niet omgekeerd. (Johannes 2:10)

Ik sprak af met het hoofd van het seminarium dat ik op de universiteitscampus, waar ik een maand logeerde, niet zou drinken, maar elders mijn eigen verantwoordelijkheid voor de Heere kon waarnemen. Dat was moeilijk want ik dronk indertijd voor spijsvertering regelmatig een goed glas rode wijn als deel van mijn herstel van verkeerde medicijnen en gebrek aan maagzuur. In navolging van het apostolisch gebod: „Drink niet langer water alleen, maar gebruik een weinig wijn, om uw maag en uw menigvuldige zwakheden.” (1 Timotheus 5:23)

Ook onze Heere dronk. De farizeeën verwezen immers naar Jezus als een „wijnzuiper”, omdat Hij blijkbaar geen bezwaar had tegen een glas wijn (Mattheus 11:19, Lukas 7:34). Hij schonk bij de instelling van het Heilig Avondmaal wijn. De wijn bij het Avondmaal is een heilig gebruik die zondaren mogen genieten.

Toch blijkt uit diverse onderzoeken dat seksuele misdrijven, zoals incest, in veel gevallen plaatsvinden onder invloed van alcohol. Hetzelfde geldt van zelfmoorden. Alcohol is een verdovingsmiddel en onderdrukt het deel van onze hersenen dat ons moreel onderscheidingsvermogen helpt toepassen (zie ook Spreuken 31:4-7). Alcohol doet ook niets positiefs voor depressiviteit. Het laat je even beter voelen, maar duwt je vervolgens dieper in de ellende. Het schept leegten die om steeds meer alcohol vragen en tot innerlijk conflict leiden.

Kinderen vinden drank gewoonlijk vies of bitter. Ons lichaam beschermt ons van nature tegen stoffen waarvan we ziek worden. Ook het overgeven na zwaar drinken is een natuurlijk mechanisme om het lichaam te beschermen tegen de overmaat van gif.

Akelige dingen

De Bijbel waarschuwt tegen de gevaren van alcohol. Dat begint al in Genesis. Noach, en later Lot, worden als waarschuwende voorbeelden gesteld. Met beiden gebeuren akelige dingen omdat ze zich hebben laten gaan door drank. De wijn is een spotter (Spreuken 20:1), een symbool van hoe dwaas mensen kunnen handelen. In de profeten en in Openbaring is de wijn dikwijls een beeld van Gods toorn.

Het is volgens het Nieuwe Testament goed om geen wijn te drinken (Romeinen 14:21), vooral niet als we daarmee andere christenen in verleiding brengen of aanstoot geven. Gemeenten mogen geen mensen als ambtsdrager kiezen die veel wijn drinken ( Titus 1). Het ambt is een voorbeeldfunctie en er is geestelijk onderscheidingsvermogen nodig.

Ook is het belangrijk om te beseffen dat wijn in Bijbelse tijden gemengd, als limonadesiroop met water gedronken werd. Er waren toen ook andere fermentaties gebruikelijk dan onze bekende wijn met een alcoholpercentage van rond de 13 procent. Die zijn wel gezond voor het lichaam en bevatten nagenoeg geen alcohol.

Hoever kan een christen gaan? De Bijbel legt de grens op twee plaatsen: verantwoordelijkheid voor de naaste en voor het eigen lichaam als tempel van de Heilige Geest. Wordt niet dronken in wijn, maar zoek de vervulling met Gods Geest (Efeze 5:18).

Als je niet meer in beheer van je eigen tong en handelen bent als je alcohol drinkt, ben je te ver gegaan. Bezin je op de plaats die alcohol op dit moment heeft in je leven. Een eerste stap is dan om eerlijk onder ogen te zien wat drank doet. Er zijn goede cognitieve methoden (alcoholexperiment.com) die daarbij kunnen helpen. Ook hierin geldt het Bijbelse woord dat de waarheid zal vrijmaken (Johannes 8:32).

De auteur is nieuwtestamenticus.

Lees hieronder de volledige versie van dit artikel.