Het lijstje van personen die vermoedelijk zijn vergiftigd door de Russische regering of haar sympathisanten blijft groeien. De 43-jarige oppositieleider Alexej Navalni was zondag aan de beurt. Hij zit op dat moment in de gevangenis omdat hij een illegale antiregeringsdemonstratie organiseerde. Een allergische reactie, stelt de officiële diagnose. Een vergiftiging, stellen Navalni en zijn arts.

De vergiftigingen van oppositielid Vladimir Kara-Murza en activist Pyotr Verzilov schieten gelijk door Navalni’s hoofd wanneer hij zaterdag fysiek vreemde symptomen begint te vertonen. Dat schrijft hij op zijn blog, waarin hij zich bovendien afvraagt of de Russische leiders zo dom zijn om ook hem te vergiftigen, terwijl gelijk alle beschuldigende vingertjes naar hen zullen wijzen. Zijn antwoord: „Voor nu kan ik met vertrouwen één ding zeggen: er zijn echt nogal domme kerels aan de macht in Rusland.”

Navalni kan ze dom noemen, maar tot nu toe houden ze wel effectief de oppositie onder de duim. Voor de aankomende lokale verkiezingen van 8 september zijn de kandidaten van de oppositie uitgesloten omdat ze onvoldoende ondersteuningsverklaringen hadden verzameld.

Dat is niets nieuws. Navalni mocht zelf niet deelnemen aan de presidentsverkiezingen in 2018 vanwege verschillende veroordelingen, waaronder fraude en het organiseren van illegale demonstraties.

Massaal

Toch is de tijd waarin de regerende partij vrijwel alles zonder consequenties kon doen voorbij. Een duidelijk voorbeeld daarvan is de arrestatie en vrijlating in juni van onderzoeksjournalist Ivan Goloenov. Mensen gingen massaal de straat op omdat ze de aanklacht van drugshandel als bedriegerij zagen. Goloenov was op dat moment juist bezig met een onderzoek naar corruptie onder overheidsfunctionarissen. Media omschreven zijn vrijlating onder meer als een „ongekende overwinning” voor persvrijheid.

Daarnaast is de toegang tot sociale media haast niet tegen te houden. Navalni behoort tot een groep Kremlincritici die behoorlijk succesvol zijn met miljoenen jonge volgers op Twitter, YouTube en Instagram. Het is bijvoorbeeld niet voor niets dat het ouderlijk huis van de in eerste instantie anonieme maar bekende blogger Alexandr Gorbunov door Russische politie werd binnengevallen. Na deze bedreigende situatie besloot de criticus in mei zijn identiteit vrij te geven, in de hoop dat zijn bekendheid de autoriteiten remt om hem wat aan te doen.

Gevaren

Andere gevaren die op de loer liggen voor Poetin en zijn regering zijn de stagnerende economie en toenemende armoede in Rusland. Volgens nieuwssite Politico eind juni blijkt dit uit Russische opiniepeilingen. Daarnaast geven de peilingen ook aan dat het „geduld met corruptie en machtsmisbruik opraakt.”

Dat dit inderdaad zo is, blijkt in 2017 wanneer oppositieleden worden toegelaten tot de gemeenteraadsverkiezingen en opmerkelijke overwinningen doen. Dat was één van de weinige keren dat de oppositie wel mocht deelnemen, volgens ambtenaren in een poging om de „eerlijkste verkiezingen ooit” te houden.

Maar sommige Russen hebben enkel één vraag, zo blijkt in juni tijdens Poetins jaarlijkse tv-optreden met vraag-en-antwoordsessie. De vraag „Meneer de president, wanneer vertrekt u?” glipte per ongeluk door de controle.