Likudleider Benjamin Netanyahu zei een week geleden dat hij een deel van de Westoever zal annexeren als hij wordt herkozen. Het ging hem om alle nederzettingen, ook de kleine en geïsoleerde.

Deze week verzekerden Israëliërs me dat dit verkiezingsretoriek was, bedoeld om kiezers weg te trekken bij andere rechtse partijen. Hij zou weldra weer rationeel handelen en geen domme stappen zetten, verwachtten ze.

Maar Netanyahu’s aanhangers en toekomstige coalitiepartners denken daar anders over. Israëlische commentatoren verwachten dat die daadwerkelijke annexatie zullen eisen, in ruil voor een wettelijke regeling die de premier van rechtsvervolging wegens corruptie ontslaat.

Voor annexatie moet Netanyahu wel wachten op het juiste moment. Eerst dient de Amerikaanse president Donald Trump zijn vredesplan te lanceren, dat dan door de Palestijnse leiders wordt verworpen (zoals ze al beloofd hebben te doen). Pas dan kan Netanyahu zeggen dat Israël weliswaar graag vrede wil, maar aan Palestijnse kant geen medestanders vindt. Waarop hij dan, in nauw overleg met Trump, ertoe kan overgaan om delen van de Westoever te annexeren.

Wat zullen de gevolgen zijn van zo’n stap? De EU en de VN zullen veroordelingen de wereld inslingeren, maar het verder daarbij laten. En de Palestijnse regering? Die zal zich opheffen en Israël als verantwoordelijke aanwijzen voor het welzijn van miljoenen Palestijnen.

Maar het zou mij niet verwonderen als Palestijnse bewoners van de Westoever mild zullen reageren. Die hoor je al jaren niet meer praten over een eigen staat. Wat ze willen is een einde aan de bezetting, aan de bewegingsvrijheid, en een begin van een betere levensstandaard.

Of Netanyahu delen van de Westoever officieel annexeert of niet, het maakt hen allemaal niets uit. Die annexatie is immers feitelijk al ver gevorderd. Officiële annexatie bevestigt slechts wat bewoners al langer vermoeden: de kans op een zelfstandige Palestijnse staat is verkeken.

Dat geeft zicht op herleving van een oude droom: één staat voor iedereen; dus een staat die geen onderscheid maakt tussen Joden, moslims, christenen en andere minderheden.

Oud-kolonel Michael Milstein en de Israëlische journalist Avi Issacharoff schreven in een publicatie van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies dat de echte dreiging niet ligt in een „opstand” onder Palestijnen, maar in het langzaam ontstaan van zo’n enkele staat.

Annexatie zal volgens hen de grenzen tussen de twee entiteiten doen vervagen. Israël kan de Palestijnen dan in de geannexeerde delen residentie- of zelfs burgerrechten geven. De volgende fase zou een vorm van apartheid kunnen zijn, want Israël is niet van plan de honderdduizenden Palestijnen in de grote enclaves op te nemen.

Uiteindelijk is er dan nog één te stap zetten: het uitroepen van één staat, waarin alle bewoners gelijke rechten krijgen. „Dat zal niet noodzakelijkerwijs een eind maken aan de spanningen en aan de vijandschap”, voorspellen Milstein en Issacharoff. „Het kan die zelfs versterken.”