En toen maakte premier May brexit zélf heel persoonlijk
Al maandenlang vragen mensen mij rond belangrijke beslissingen over brexit: Overleeft May dit? Mijn antwoord daarop is steevast: Brexit is veel breder dan May. Let op de zaak, niet op de persoon.
Wie schetst echter mijn verbijstering dat niemand minder dan Theresa May zelf mij dit argument uit handen heeft geslagen. Toen woensdagavond half Nederland zich twintig minuten vergaapte aan het verhaal van Thierry Baudet over de ”uil van Minerva”, hield May een korte videotoespraak van vier minuten aan het Britse volk waarin zij brexit juist wél heel persoonlijk maakte. Dat het vertrek uit de EU nog niet goed is geregeld, ligt niet aan haar, maar aan het parlement.
Rond de brexit staat nog maar één klein ding in de wet, namelijk dat die zich voltrekt op 29 maart 2019, ’s avonds om elf uur. Als niemand iets doet, gebeurt dat dus over zeven dagen. Want deze wet staat boven de afspraak over uitstel tot 22 mei die donderdagavond op de EU-top in Brussel is gemaakt. Voor dat uitstel moet de komende week de wet worden gewijzigd.
Toen premier May vorige week in het parlement stond, realiseerde ik me al dat de persoon toch zwaarder weegt dan ik had laten voorkomen. Ze stond daar met een schor stemmetje tegenover een baldadig Lagerhuis – en werd in de stemming verpletterend verslagen. Je hoeft geen bezoeker van het theater te zijn om hier een persoonlijk drama in te herkennen.
Maar in die videotoespraak ging May veel verder. Ze begint met te zeggen dat ze het „zeer jammer” vindt dat ze uitstel van de brexit heeft moeten vragen. Maar dat is haar schuld niet. „U bent moe van alle politieke spelletjes”, zo richt ze zich direct tot het Britse publiek. „U wilt dat dit voorbij is. U wilt dat brexit wordt afgehandeld, want u hebt er genoeg van. En ik ben het daarmee eens, want ik sta aan uw kant. Het is aan de parlementsleden om nu te handelen.”
Zo’n tekst is toch wel verbijsterend. Sowieso zou het verstandiger zijn als May nu met stroop zou smeren. Ze hoopt dat het Lagerhuis de komende week alsnog voor haar brexitplan stemt en ze zou de parlementsleden daarom beter kunnen prijzen voor hun deskundigheid, geduld en weloverwogen besluitvorming. Met deze beschuldigingen lokt ze geen schapen over de dam.
Jezelf aan de kant van het volk plaatsen is ook een populistisch trucje. Samen met u, beste kiezer, ben ik slachtoffer van de kwaadwillende politici die uw belangen tegenwerken. Typisch zo’n uitspraak waarmee je jezelf in je eigen voet schiet.
Natuurlijk neemt ook bij May de spanning toe. Haar plan wordt al vanaf december vertraagd.
Die frustratie leeft natuurlijk in heel Europa. De EU-top verleende de Britten donderdagavond ternauwernood uitstel tot 22 mei. Maar wel op voorwaarde dat het Lagerhuis het brexitplan aanneemt. Strikt genomen past dat helemaal in Mays agenda. Ze was steeds tegen het vragen van uitstel omdat dit de moeilijke besluiten alleen maar op de lange baan zou schuiven. Nu zegt de EU: Dat uitstel komt er alleen als het parlement eerst de hete aardappel slikt.
Het is de vraag of het zinvol is het hoofd te schudden over de besluitvorming over brexit. Een moeilijke bevalling kan heel goed een prachtige baby opleveren. Voor mevrouw May kunnen we dus maar één ding hopen, namelijk dat de weeën nu eindelijk doorzetten.