Die oproep doet Reinier van den Bosse, beschermingsbewindwoordvoerder en directeur bij Van den Bosse Bewindvoeringen in Vlissingen. Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de schuldhulpverlening. Van den Bosse: „Het gaat om een serieus probleem. Uit onderzoek blijkt dat een op de vijf huishoudens in ons land kampt met problematische schulden.” In zijn werk heeft Van den Bosse regelmatig te maken met mensen met schulden.

Enkele weken geleden berichtte staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken de Kamer dat ze de invoering van een wet die voorkomt dat mensen met schulden te ver onder het bestaansminimum belanden, met maar liefst twee jaar uitstelt. De informatie-uitwisseling tussen uitkeringsinstantie UWV, Belastingdienst en de deurwaarder maken aanpassingen in computers noodzakelijk en die lopen forse vertraging op.

In de nieuwe wet gaat het om de vaststelling van de zogenoemde beslagvrije voet. Dat is deel van het salaris waarop de deurwaarder geen beslag mag leggen zodat de schuldenaars nog geld overhouden om te kunnen leven.

Van den Bosse: „De gemakkelijkste en doeltreffendste manier voor gerechtsdeurwaarders is beslag leggen op het loon. Er komt dan een eerste beslaglegger die vervolgens andere beslagleggers uitbetaalt. Vaak beschikken deurwaarders niet over de juiste gegevens en proberen zij een zo laag mogelijke beslagvrije voet vast te stellen zodat de schuldenaar de vordering snel voldoet.”

Maar in de praktijk loopt dat anders: „In driekwart van de gevallen wordt een te lage beslagvrije voet vastgesteld. Dan hebben schuldenaars onvoldoende inkomsten om hun vaste lasten te voldoen, waardoor vaak weer nieuwe schulden ontstaan. Dat kan uiteindelijk resulteren in een ontruiming van de woning en/of afsluiting van energie en water. Ik merk in onze praktijk dat burgers dan in een vicieuze cirkel terechtkomen.”

Een deel van de problemen komt ook door de schuldenaars zelf. Van den Bosse: „Burgers verzuimen soms –veelal uit onwetendheid– de juiste stukken te overleggen. Ze willen liever geen inzicht geven in al hun uitgaven. Daardoor wordt de beslagvrije voet vaak te laag vastgesteld.”

De nieuwe wet houdt meer rekening met de basale levensbehoeften van mensen. Daarnaast hoeft de schuldenaar geen gegevens meer aan te leveren aan de deurwaarder. Die moet de nodige gegevens halen uit de administratie van het UWV.

Schok

De vraag is hoe nu verder na de brief van Van Ark? Twee jaar doorgaan op de huidige voet vindt Van den Bosse geen goed idee. „De politieke partijen in de Tweede Kamer hielden zich na brief van Van Ark tamelijk stil. Bij degenen die nauw betrokken zijn bij de schuldhulpverlening bracht het uitstel een schok teweeg.”

De bewindvoerder zou het verstandig vinden als de Tweede Kamer meegaat in de voorstellen van de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden. „Die stellen onder meer voor om een te laag vastgestelde beslagvrije voet met terugwerkende kracht te compenseren en de beslagvrije voet vast te stellen op 95 in plaats van 90 procent van de bijstandsnorm zoals nu het geval is. Voor mensen met hoge woonlasten, jongeren en mensen die in een inrichting verblijven, zouden ook hogere beslagvrije voeten mogen gelden. Het zou heel mooi zijn als Tweede Kamerleden donderdag laten zien dat het vraagstuk van de schuldhulpverlening hen echt ter harte gaat.”