Veteranen noemden haar na de oorlog de ”Engel van Arnhem”. Die titel verdiende ze niet, vond ze zelf, zegt dochter Sophie Lambrechtsen-ter Horst. „Elke vrouw in Oosterbeek zou tot het uiterste zijn gegaan om de gewonde bevrijders te helpen verzorgen, zo meende zij.”

De grote pastorie naast de Oude Kerk in Oosterbeek, die Kate en haar man Jan in 1941 van de hervormde gemeente kochten, diende tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 negen dagen lang als noodhospitaal voor Britse soldaten. De snelle overwinning waarop was gehoopt bleef uit en spoedig lagen alle vertrekken vol gewonden.

Moed

Kate (1906-1992) hielp zo veel mogelijk bij de zorg voor hen en sprak hun moed in. Nel, haar vertrouwde hulp in de huishouding, ontfermde zich ondertussen beneden in de kelder liefdevol over haar vijf kinderen. Echtgenoot Jan, later waarnemend burgemeester van Renkum, was tijdelijk ondergedoken.

Het verhaal van Kate ter Horst wordt vrijdagavond uitgelicht in het multimediaspektakel ”Bridge to Liberation Experience” bij de John Frostbrug in Arnhem.

Het thema is ”Persoonlijk verzet”. Tijdens een conferentie over geweldloos verzet vrijdagmiddag wordt een nieuwe heruitgave gepresenteerd van het dagboek ”Een hulppost van het Rode Kruis”, dat Kate naderhand schreef.

Het boek ”Engel van Arnhem. Kate ter Horst”, dat verschijnt bij uitgeverij Kontrast in Oosterbeek, bevat onder meer ook bijdragen van dochter Sophie en een gewonde van destijds, de latere generaal Sir Frank King, veel historische foto’s en citaten uit brieven van veteranen en hun familie. Ook opgenomen zijn een beschouwing over de historische context van de Slag om Arnhem en een verslag van Jan ter Horst van de situatie in Renkum in 1944 en 1945.

King, in 1944 kapitein van de Britse luchtlandingsdivisie, herinnert zich een zwaar verwonde militair. „Hij verwoordde de gevoelens van velen, voordat hij overleed. Na enkele woorden van ”the lady” zei hij: „Ze is geweldig. Net mijn moeder!””

Genezing voor gekweld mensenhart

Psalm 91 was van bijzondere betekenis in de Oosterbeekse pastorie vol gewonden. „Wie in de schuilplaats des Allerhoogsten is gezeten, vernacht in de schaduw des Almachtigen.” Een fragment uit het dagboek van Kate ter Horst:

„De tanks, die steeds meer naderen, wij horen ze vuren. In de kamers boven is de stemming zeer gedrukt. (…) Als de avond gaat vallen zitten wij uitgeput bijeen. (…) Rondom horen wij het geknetter van brandende huizen. (…) Er was een grote band tussen ons gegroeid, hoe dan ook, wij hadden elkander met al onze krachten gesteund en geholpen. Wij, als gezonde familie van het huis in ons keldertje beneden, zij als gewonde vrienden boven. En nu zou ik met mijn ongedeerde stoet deze weerlozen verlaten en een veiliger oord zoeken? Hen alleen laten gevangennemen? Het kón eenvoudig niet. We moesten nu tot het einde toe samenblijven, ”stick together”, dat was ons lot. (…)

Op dit uur bespreken we dit alles openlijk met elkaar en langzaam, langzaam begint een zekerheid neer te dalen in onze kleine kelderruimte. Eenparig besluiten wij te blijven, te volharden, te aanvaarden. En in diepe dankbaarheid om wat ons nu gegeven is, lezen wij samen een psalm voor strijders geschreven: Psalm 91: „Gij zult niet vreezen voor de schrik des nachts, voor den pijl, die des daags vliegt...”

De woorden brengen genezing voor onze gekwelde mensenharten. Na het Onze Vader leggen de moede mensen en kinderen zich rustig te slapen. Hun lot hebben zij overgegeven in Gods eigen hand. (…)

Zo was het dat ik langs mocht gaan in de verschillende kamers van ons eigen huis, die tot ziekenzalen waren geworden, en voor hen lezen die ontoegankelijke oude psalm, waarvan de betekenis zo eenvoudig was geworden. De woorden van Koning David spraken recht tot ons hart en wij begrepen wat op ieder ander uur van ons leven misschien verborgen blijven moest.”