Torra (55) is advocaat, schrijver en uitgever. Hij is de vierde kandidaat die door ”Samen voor Catalonië”, de partij van Puigdemont en winnaar van de verkiezingen, naar voren is geschoven. Eerder werden de kandidatuur van Puigdemont zelf en die van Jordi Sànchez geblokkeerd door de Spaanse justitie. De derde kandidaat, Jordi Turull, zat in voorarrest.

Turull verdween op een cruciaal moment achter de tralies: tussen de eerste en tweede ronde van de stemming over zijn benoeming in het Catalaanse parlement. Dat riep de nodige vragen op over de onafhankelijkheid van justitie. Specialisten grondwettelijk recht, zoals de Sevillaanse hoogleraar Javier Pérez Royo, spraken over een beperking van de parlementaire onschendbaarheid. De door Spanje geblokkeerde kandidaten –aangeklaagd voor onder meer rebellie– waren immers nog niet veroordeeld. Hun passief kiesrecht zou gerespecteerd moeten worden. Opperrechter Pablo Llarena bleek echter doof voor deze argumenten.

Quim Torra presenteert zich als de „voorlopige” premier van Catalonië. Hij is de persoonlijke keuze van Puigdemont en beschouwt de afgezette premier als de rechtmatige regeringsleider. Meteen nadat de Kamermeerderheid het vertrouwen in hem had uitgesproken, vloog hij naar Berlijn om samen met Puigdemont een persconferentie te geven. Puigdemont kan Duitsland niet verlaten. Hij zit in de Duitse hoofdstad in afwachting van uitlevering.

De eerste taak van Torra is om de regio weer een volwaardige regering te geven. Sinds de interventie van eind oktober, toen Madrid de Catalaanse regering aan de kant zette op grond van grondwetsartikel 155, worden de 7,5 miljoen Catalanen feitelijk bestuurd door de centrale regering. Elk besluit moet vooraf toestemming hebben uit Madrid. De bureaucratie die daarvan het gevolg is, brengt heel wat kopzorgen voor de gezondheidszorg en het onderwijs. Welzijns-, culturele en zorginstellingen wachten tevergeefs op toegekende subsidies.

Volgens het grondwettelijk decreet krijgt Catalonië het zelfbestuur terug zodra in Barcelona een nieuwe regioregering is gevormd. Nu Torra benoemd is, lijkt dat een kwestie van hooguit enkele dagen. Maar er gaan steeds meer stemmen op om de interventie van het Catalaanse zelfbestuur voort te zetten. In dit opzicht staat de conservatieve regering-Rajoy onder grote druk van Ciudadanos (Burgers). Deze nationalistische partij van leider Albert Rivera wil de interventie niet alleen verlengen, maar ook verstevigen. Zo pleit Rivera openlijk voor het censureren van de Catalaanse omroep.

Quim Torra heeft van meetaf duidelijk gemaakt dat hij het streven naar onafhankelijkheid wil voortzetten. Dat betekent dat Torra moet laveren tussen wat praktisch haalbaar is –negen leiders van de onafhankelijkheidsbeweging zitten in het huis van bewaring– en het ideaal van de Catalaanse republiek. Maar is daar eigenlijk nog wel steun voor onder de bevolking?

De regering-Rajoy heeft er steeds op vertrouwd dat met hard optreden van politie en justitie de Catalaanse wil tot onafhankelijkheid de kop ingedrukt zou kunnen worden. Maar die strategie blijkt niet te werken. Het eerste signaal was de verrassende overwinning die het onafhankelijkheidsblok behaalde bij de verkiezingen op 21 december. En ook de jongste peilingen laten zien dat de wens van een eigen staat diepe wortels heeft in de Catalaanse samenleving.

Volgens de driemaandelijkse poll van het Catalaanse onderzoeksinstituut CEO is 48 procent voorstander van onafhankelijkheid. Bijna 44 procent is tegen, en 8 procent heeft geen mening. Drie maanden geleden waren de rollen omgedraaid. Toen behaalde het nee-kamp meer dan 50 procent, 13 procent meer dan de voorstanders.

Uitsplitsing naar leeftijd laat zien dat de onafhankelijkheid vooral steun geniet onder jongeren. En omgekeerd: hoe ouder, hoe minder steun voor afsplitsing. Alleen onder de 65-plussers winnen de tegenstanders het van de voorstanders. In alle andere leeftijdscategorieën triomferen de pleitbezorgers van een eigen staat. Onder de vijftig jaar is de meerderheid voorstander van een onafhankelijk Catalonië.