Om dat vast te stellen mag Nederland weer gaan tellen. Maandag werd op vmbo-school Helicon in Kesteren het startsein gegeven voor de Nationale Waterdiertjestelling. Dat gebeurde aan het begin van de Week van Ons Water, een initiatief van de waterbeheerders „om Nederlanders bewust te maken van het bijzondere van water.”

De waterdiertjestelling wordt in eerste instantie uitgevoerd door scholieren van basis- en voortgezet onderwijs, maar eigenlijk kan iedereen met een schepnetje meedoen, zegt Matthijs Begheyn van Globe Nederland, onderdeel van een netwerk van 28.000 scholen in 116 landen. Ze doen in samenwerking met wetenschappers onderzoek naar natuur en milieu. Globe is opgezet door ruimtevaartorganisatie NASA.

Natuurtellingen

Nederland kent al heel wat natuurtellingen, zoals de vlindertelling, de tuinvogeltelling en sinds kort de bijentelling. „Deze is anders”, zegt Begheyn. „De andere tellingen zijn meestal een in een weekeinde, bij ons kun je het hele jaar tellen.” Wie met zijn schepnetje dieren ophaalt, kan met een speciale app meteen de vangst identificeren. Vervolgens kan de deelnemer op de website waterdiertjes.nl doorgeven welke diertjes hij heeft gespot.

Er zijn zo’n 45 verschillende soorten waterdieren te onderscheiden. Het doorgeven van de gevonden dieren levert informatie op over de waterkwaliteit. Die kan variëren van zeer slecht, slecht of matig tot goed en uitstekend. Om een betrouwbare indicatie te krijgen moeten minstens vijftig dieren gevangen worden. „Zet ze dan wel weer terug in het water”, zegt Begheyn.

Hoewel de kwaliteit van het oppervlaktewater de afgelopen decennia flink is verbeterd, zijn de meeste wateren nog onder de maat. Boosdoeners zijn meststoffen, bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen. Volgens Begheyn is de kwaliteit van tuinvijvers en kleine vijvers in de buurt vaak beter. Er is meer vegetatie in en om het water. Sommige waterinsecten hebben bijvoorbeeld planten nodig eitjes te kunnen leggen. Hoewel het niet in de folder staat, adviseert Begheyn kinderen om voorzichtig te zijn aan de waterkant. „Ga met je ouders of de leerkracht op pad. We willen niet dat tellers in het water vallen.”

Het systeem om de waterkwaliteit te meten door het tellen van waterdiertjes is ontwikkeld door onderzoekers van Wageningen University. Onderzoeker Edwin Peeters: „Door met dit onderzoek mee te doen, helpen de scholieren onderzoekers en waterbeheerders een beter beeld te krijgen van de verspreiding van het waterleven. Zij kunnen dan bepalen waar ze maatregelen moeten nemen om de waterkwaliteit te verbeteren.” Na de zomer worden de resultaten van de telling 2018 gepubliceerd. Tellen van diertjes kan echter het hele jaar door.