EU-wetgeving heeft het gebruik van gratis wegwerpzakjes al sterk teruggebracht. Later dit jaar komt Brussel met een wetsvoorstel voor regels over bijvoorbeeld visnetten, katoenstaafjes, wegwerpbekers, ballonnen, chipszakken, rietjes en plastic flessen en tubes. Verder komen er betrouwbare labels voor biologisch afbreekbaar plastic. Nieuwe regels voor schepen op zee moeten ervoor zorgen dat ze afval in havens afgeven, geen troep in het water dumpen en oude visnetten terugbrengen.

De nieuwe plasticstrategie moet de manier waarop producten worden ontworpen, gemaakt en gebruikt veel duurzamer maken en Europa wereldleider maken in de omslag naar een kringloopeconomie. Daartoe wordt een uitgebreid meetsysteem opgetuigd.

Het idee is dat strengere regels voor verpakkingen en meer plasticinzameling recycling voor het bedrijfsleven winstgevend maken. Voor het ontwikkelen van beter recyclebaar plastic en het hergebruik daarvan wordt 100 miljoen euro extra vrijgemaakt. De plannen moeten tegen 2030 200.000 nieuwe banen in de recycle- en sorteerindustrie hebben gecreëerd.

„De enige oplossing voor de lange termijn is het reduceren van plastic afval door meer te recyclen ente hergebruiken”, aldus vicevoorzitter Frans Timmermans. Een Europese belasting op plastic, zoals zijn collega Günther Oettinger onlangs suggereerde, maakt geen deel uit van het voorstel. Wel wordt de mogelijkheid onderzocht. „Maar het is nog nog te vroeg om iets te beloven”, zei EU-commissaris Jyrki Katainen.

Europeanen genereren jaarlijks 26 miljoen ton plastic afval, waarvan maar 30 procent wordt ingezameld voor recycling. Het leeuwendeel belandt op de stortplaats of in verbrandingsovens. De rekening van het gebrek aan hergebruik bedraagt jaarlijks naar schatting tussen de 70 en 105 miljard euro.