Calvijn in hartje Barcelona

Barcelo is een dynamisch man. Hij stichtte in 2005 een gereformeerde baptistengemeente, die inmiddels is gegroeid naar 140 leden en 250 kerkgangers. In de laatste drie jaar was er zelfs sprake van een verdubbeling van het aantal bezoekers van de diensten. De gemeente trekt vooral jongeren, afkomstig uit Latijns-Amerika, Afrika, China, Italië, Noord-Amerika en Singapore. „We hebben meer dan 25 nationaliteiten”, zegt Barcelo.

Aan de buitenkant is het pand niet als kerk herkenbaar. Het gebouw dat in 2014 in gebruik werd genomen, was een voormalige supermarkt met twee ingangen aan verschillende straten. Als er dienst is, wordt buiten een welkomstbord neergezet. Daarop staat de naam van de kerk: Grace Evangelical Church. En een uitnodiging om de dienst bij te wonen.

In het middelste gedeelte van het pand worden de diensten gehouden. Er is een eenvoudig podium met daarachter een kruis. Er ligt een opengeslagen Bijbel. De boekenstand laat de bezoeker niet in het ongewisse over de kleur van de gemeente: Edwards, Spurgeon, Piper, Keller en tal van titels uit de orthodox-gereformeerde traditie. Dat is helemaal het geval in de werkkamer van Barcelo, waar geschriften van Calvijn en puriteinen een belangrijke plek innemen. De voorganger wil er graag voor poseren.

Roeping

Barcelo komt uit een gereformeerd baptistengezin op Mallorca. Zijn vader, ex-rooms-katholiek, was daar voorganger. Het gezin verhuisde later naar een plaatsje ten noorden van Barcelona. In die tijd kreeg David een roeping om een gemeente te stichten. „Vanuit het niets”, zo zegt hij. Geïnteresseerd in counseling, ging hij psychologie aan de Universiteit van Barcelona studeren. Tijdens zijn opleiding zag hij het grote belang van Bijbelse counseling in. Hij begon daarom een studie theologie aan het Westminster Theological Seminary in de Verenigde Staten.

In Amerika ontwaakte het verlangen om een gemeente te stichten in Barcelona. In 2005 begon hij een gemeente in zijn eigen huis, met acht personen. „We wilden een gemeente met een duidelijke geloofsleer, dit om te voorkomen dat al te zeer verschillende geloofsopvattingen voor spanningen zouden zorgen. Dat gebeurt veel met nieuwe gemeenten in Spanje. Zij hebben geen herkenbaar DNA, een helder omschreven leer of identiteit.”

De gemeente schaarde zich achter de gereformeerde Londense Confessie van 1688. Barcelo: „We hebben de geloofsleer uiteengezet op het punt van de genoegzaamheid van de Schrift, de rechtvaardiging en heiliging, de verzoening in Christus en een ambtsvisie die deelname van vrouwen uitsluit.”

Iedereen evangelist

„We zijn toch wel een vreemde kerk”, lacht Barcelo. Hij licht toe: „We hebben alle soorten bedieningen en commissies, maar geen evangelisatiecommissie. Dat komt omdat ieder gemeentelid bij ons een evangelist is. Hij moet er alles aan doen om het goede nieuws door te geven, op school, op zijn werk, in zijn familie of waar hij ook komt. We vinden dat we hiervoor niet kunnen terugvallen op daarvoor vrijgestelde mensen.”

De methode van evangelisatie is erg direct, zegt Barcelo. „We hebben in ons dagelijks leven altijd genoeg mensen om ons heen met wie we het Evangelie kunnen delen. En deze methode werkt. Mensen brengen hun vrienden en collega’s naar de zondagse dienst of naar andere bijeenkomsten die de kerk organiseert.”

Ook Bijbelse counseling is erg belangrijk. Barcelo: „Veel kerken in Spanje benadrukken sterk een positief zelfbeeld. Ze zetten Bijbel en psychologie op één lijn en schrijven een gevoel van eigenwaarde toe aan algemene genade. Psychotherapie gooit hoge ogen in veel Spaanse gemeenten. Wat psychologen ziek noemen, kwalificeren wij als zonde. We geven een Bijbels antwoord aan de hand van het werk van Paul Washer, John Piper en John MacArthur.”

Op de boekenplank in uw werkkamer staat veel Calvijn. Geeft zijn doopvisie geen spanning in uw gemeente?

„We verschillen zeker op het punt van de doop. We geloven dat alleen de wedergeboorte de toegang tot het verbond opent, en niet de doop zoals Calvijn leert. We hebben echter geen bezwaar tegen het dopen van kinderen, mits zij maar het geloof kunnen belijden. Dat gebeurde recent met mijn dochter, die negen was. Natuurlijk, ze belijdt het geloof als iemand die negen jaar oud is, maar het is wél geloof. De gemeente was onder de indruk van haar belijdenis en zag dat God iets in haar leven had gedaan. Ik sta dus niet achter Calvijns visie op de doop, maar ik gebruik wel vaak zijn commentaren op de Bijbel. Calvijn was een bijzonder theoloog en pastor, sterk in de toepassing van het Bijbelwoord.”

Uw gemeente is een van de snelst groeiende gemeenten in Barcelona. Wat zijn de voorwaarden voor lidmaatschap?

„We vragen de mensen eerst om trouw naar de kerk te gaan, zeker voor een periode van zes maanden. We gaan niet spioneren of zij een keer overslaan, maar zo kunnen we hen beter leren kennen. Nieuwe leden krijgen eerst geruime tijd geloofsonderwijs. Het is al met al een heel proces, waarbij wij soms hun geduld op de proef stellen. Zo’n twintig procent van de gemeente bestaat uit wat we noemen nieuwe gelovigen en bekeerlingen uit de wereld.”

Hoe gaat u om met mensen die van andere, bestaande kerken komen?

„We vragen hen waarom ze die kerken verlaten hebben. Waren er problemen met een van de voorgangers? Staat iemand onder tucht? Soms hebben mensen inderdaad een probleem met voorgangers en dan zeggen we: je moet eerst naar je oude gemeente gaan en de zaak oplossen. En dat gebeurt ook, waarbij de voorganger ook verslag daarvan doet. Vervolgens kunnen ze bij ons lid worden.”

Anderen willen lid worden omdat ze zich aangetrokken voelen door de gereformeerde theologie. „Daarin moeten we voorzichtig opereren”, zegt Barcelo. „Er komen leden van baptisten- en pinksterkerken naar ons toe omdat zij zich aangetrokken voelen door gereformeerde theologie. Sommigen zeggen tegen hun pastor: „Ik lees Spurgeon, Piper en Washer en nu ben ik een calvinist. Sorry, ik kan niet langer bij jullie blijven.” We willen echter dat deze mensen op een Bijbelse en respectvolle wijze hun gemeenten verlaten.”

Het is dus van belang hóe dergelijke nieuwkomers hun bezwaren tot uitdrukking brengen, aldus Barcelo. „Sommigen doen dat vriendelijk, anderen missen die gave. Ook voorgangers reageren verschillend. De een blijft vriendelijk, de ander verwijt ons dat wij aan de nieuwkomers trekken. Maar dat is niet waar. Jonge mensen zijn nieuwsgierig, lezen boeken, onderzoeken bronnen op internet omdat ze geïnteresseerd zijn in gereformeerde theologie. We hebben daarom al ons materiaal op internet gezet. En wanneer jongeren de bronnen onderzocht hebben, vinden ze ook een kerk die overeenkomt met hun overtuiging.”

Er zijn veel jongeren die weer andere leeftijdsgenoten aantrekken, vaak internationale studenten uit Latijns-Amerika en Europa en jonge zakenlui. „Barcelona is een internationale stad met veel bedrijven uit de hele wereld. Mijn wens is daarom om ooit een internationale kerk te stichten met Engelse diensten. De Engelstalige gemeenschap in Barcelona groeit enorm, maar voor hen zijn er nauwelijks kerken.”

Soevereiniteit

Het calvinisme oefent aantrekkingskracht uit op jongeren, zo is de ervaring van Barcelo. „Dat heeft in de eerste plaats te maken met de belijdenis van Gods soevereiniteit. Een tweede reden is dat de jongeren niet gebonden zijn aan een specifiek theologisch systeem. Je kunt gereformeerd zijn en de leer van de bedelingen aanhangen of openstaan voor geestelijke gaven. Het calvinisme is niet eenvormig, maar neemt verschillende vormen aan. Het is duidelijk in de kern van de leer maar tegelijk flexibel wat betreft de secundaire kernmerken.”

De gemeente van Barcelo is orthodox-gereformeerd in de leer maar eigentijds in de vormgeving en liturgie. „Jaren geleden kregen we een voorganger op bezoek die zei dat je niet gereformeerd kunt zijn en tegelijkertijd hedendaagse muziek kunt beoefenen. Dat is mijns inziens een vorm van enghartige theologie. We gebruiken hedendaagse muziek maar zingen ook psalmen en gezangen. We gebruiken zowel een piano als elektrisch gitaar. De moderne muziek is niet bedoeld om emoties op te zwepen.”

Het belangrijkste is de boodschap, aldus Barcelo. Vorm en inhoud moeten volgens hem in overeenstemming zijn. „We gebruiken in één dienst verschillende soorten muziek. We beleggen dus geen afzonderlijke bijeenkomsten voor mensen die een klassieke of juist een moderne stijl willen. Het resultaat is dat iedereen zich gelukkig voelt, ouderen en jongeren. We vieren samen het geloof. We zijn open in onze gemeente, maar niet té open. En dat kan alleen als je voortdurend de essentie van secundaire zaken weet te onderscheiden.”

Dr. David Barcelo

David Barcelo werd geboren op 17 april 1973 op het Spaanse eiland Mallorca. Hij kwam naar eigen zeggen op twaalfjarige leeftijd tot geloof en werd later docent, voorganger en muziekleider in een kerkelijke gemeente. Barcelo studeerde aan de Universiteit van Barcelona (psychologie, 1996), het Westminster Theological Seminary in Californië (theologie, 2003) en het Westminster Theological Seminary in Philadelphia (promotie in pastorale counseling, 2007). Hij haalde ook een graad Bijbelse counseling aan het Institute for Biblical Counseling and Discipleship (2003) in La Mesa, Californië. Barcelo is lid van de Association of Certified Biblical Counselors (ACBC) en de Biblical Counseling Coalition. In 2005 stichtte hij in Barcelona een nieuwe kerk: Grace Evangelical Church, waar hij in juni 2008 bevestigd werd in het ambt van predikant. Barcelo is een bekend spreker in Spanje en daarbuiten, zoals Chili, Mexico, Portugal en Costa Rica. Hij schreef verschillende artikelen voor de Spaanstalige versie van The Gospel Coalition en werkte mee aan een bundel over 500 jaar Reformatie. Barcelo is getrouwd met Elisabet; samen hebben ze vier kinderen: Moises, Daniel, Elisabet en Abraham.

Calvijn in hartje Barcelona

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?