Dat is geen valse bescheidenheid, want ik ben oprecht van mening dat je als mens alleen maar dankbaar kunt zijn voor de talenten die je bij je geboorte hebt meegekregen. Bovendien realiseer ik me maar al te goed dat aardse roem niets voorstelt en slechts leidt tot ijdelheid. Wanneer je duizend willekeurige passanten op straat zou aanspreken, weet in het gunstigste geval een van hen mijn naam thuis te brengen.

Desondanks durf ik de stelling wel aan dat veel méér mensen mijn boek ”Hypotheekvrij!” hadden moeten lezen. Vorige week trok ING aan de bel om te waarschuwen voor het onheil dat oudere huizenbezitters met een aflossingsvrije hypotheek mogelijk boven het hoofd hangt als de einddatum van hun hypotheek nadert. Wie al die tijd niets heeft afgelost én te weinig inkomen heeft, loopt het risico het huis gedwongen te moeten verkopen omdat verlenging van de oude hypotheek niet mogelijk is.

Voor mij voelde dat bericht enigszins surrealistisch aan, omdat wij precies negen jaar geleden al zijn begonnen met het versneld aflossen van de hypotheek. In november 2008 deed ik mijn eerste extra storting, met als gevolg dat we het volledige aflossingsvrije deel van de woningschuld inmiddels tot de laatste cent hebben terugbetaald. Dan werkt het een tikje bevreemdend wanneer een dergelijk bericht bijna een decennium later nog steeds voorpaginanieuws is.

Dit voorbeeld toont aan dat nieuws voor een belangrijk deel bestaat uit gerecyclede berichten die met enige regelmaat worden herhaald, maar ook dat er in een mensenleven vaak iets belangwekkends of bedreigends moet gebeuren voordat men wakker wordt geschud. Zo ben ik in 2008 gaan aflossen omdat ik het gevoel had dat de kredietcrisis niet zomaar voorbij zou zijn. Ook kon ik toen al met zekerheid voorspellen dat ik mijn pensioendatum niet in loondienst zou gaan halen.

Tot dat moment had ik me geen seconde afgevraagd wat er precies stond te gebeuren op de einddatum van een aflossingsvrije hypotheek. Ik wist zelfs niet eens wat er precies in de hypotheekakte stond over dat onderwerp en had louter voor deze leenvorm gekozen omdat het de voordeligste was met de allerlaagste maandlasten. Dat kortetermijndenken is waarschijnlijk kenmerkend voor de meeste mensen en komt doordat de geest niet is toegerust voor grote sprongen vooruit in de tijd.

Om die reden is het een juiste beslissing geweest om starters op de huizenmarkt voortaan verplicht te laten aflossen, net zoals het verstandig en vanzelfsprekend is dat iedereen in loondienst verplicht (en in de meeste gevallen: ongemerkt) pensioen opbouwt. Toen ik nog werknemer was, borg ik het jaarlijkse pensioenoverzicht ongelezen op in een map zonder ook maar één tel na te denken over ‘later’.

Beide aspecten hebben met elkaar gemeen dat ze betrekking hebben op een verre toekomst waar we ons op jonge leeftijd nog geen voorstelling van kunnen of durven maken, maar zijn ook op een andere manier met elkaar vervlochten. Wie zijn woningschuld tijdig weet af te lossen, kan na zijn pensionering toe met minder geld en heeft om die reden ook veel minder aanvullend pensioen nodig. Omgekeerd beginnen mensen daar pas serieus over na te denken als het feitelijk al te laat is om nog aanvullende maatregelen te kunnen nemen.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl