Tv-debatten brachten in VS verschuiving teweeg
„Senator Kerry heeft geen voeling met Amerika’s centrum, dat bleek wel in de twintig jaar dat hij in de Senaat zat”, aldus Republikeins president George Bush donderdag in Las Vegas (Nevada), een dag na zijn laatste televisiedebat met zijn Democratische uitdager senator John Kerry. Een debat dat de president volgens peilingen van de omroeporganisaties CNN, CBS en ABC verloor.
Bush scheen niet onder de indruk van die uitslag. „Ik weet het. Al die deskundigen, die allemaal hun mening hebben. Maar er telt op twee november maar één mening en dat is de mening van de Amerikaanse kiezer”, aldus Bush donderdag. Hij zei dat het laatste debat duidelijk had gemaakt waar hij voor staat op een aantal binnenlands politieke vraagstukken. Dat is waar volgens senator Kerry en dat betekent dat het hoog tijd wordt om de Republikeinse president met pensioen te sturen.
„De president heeft het contact met de werkelijkheid verloren”, aldus Kerry tijdens een campagnestop in Des Moines (Iowa). Ondanks de verkiezingsretoriek waarmee beide kandidaten al weken op dezelfde thema’s hameren, is er na de drie debatten toch wel iets veranderd. Vóór de debatten leek president Bush zeker van zijn overwinning begin november. Na drie soms heftige confrontaties liggen beide kandidaten vrijwel gelijk in de peilingen en waagt geen enkele politieke waarnemer zich meer aan een voorspelling over de uitslag op 2 november.
„In dit opzicht zou je de uitdager -Democratisch senator John Kerry- misschien de winnaar kunnen noemen. Ik denk overigens dat niet zozeer de argumentatie tijdens de debatten als de manier waarop beide kandidaten zich presenteerden tot de verschuiving in de peilingen heeft geleid”, aldus Andrew Kohut, directeur van het onafhankelijke Pew Research Center in Washington. Hij wijst erop dat de waarderingscijfers voor president Bush in de afgelopen maanden stabiel rond de 50 procent bleven. De president is een bekende factor en de meeste kiezers hebben zich een mening gevormd over zijn sterke en zwakke punten op grond van de afgelopen vier jaar.
Senator Kerry was voor de meeste Amerikanen een volkomen onbekende toen hij zich vorig jaar meldde als kandidaat voor de Democratische kandidatuur. Dat veranderde enigszins tijdens de voorverkiezingen en tijdens het Democratisch partijcongres afgelopen zomer. „In de afgelopen drie debatten kon Kerry zich echter voor het eerst nationaal met president Bush meten en hij kwam daarbij duidelijk ”presidentieel” over. Hij kende z’n dossiers en drong Bush verschillende malen in het defensief. Bush maakte op zijn beurt duidelijk waar hij voor staat, maar dat was voor de meeste Amerikanen geen nieuws”, aldus Kohut.
Republikeins partijvoorzitter Marc Racicot gaf donderdag toe dat senator Kerry door de debatten „terrein heeft gewonnen”, maar dat zal volgens Racicot „slechts van korte duur zijn.” De beslissing daarover is aan de nog twijfelende kiezers die beide kandidaten van hun gelijk proberen te overtuigen. Hebben de debatten voor hen verhelderend gewerkt? „Ik helde over naar Kerry, maar ik weet niet of ik die man kan vertrouwen”, aldus Brian Folderly uit Edina (Minnesota). „Ik ben eigenlijk voor Bush, maar ik ben bang dat de problemen hem boven het hoofd groeien”, meent Steve Furmond in Summit (New Jersey).
Ronduit kritisch over beide kandidaten was Republikeins gouverneur Arnold Schwarzenegger van Californië. „Beiden antwoordden woensdagavond soms niet op de vragen die hun werden gesteld en ik vind dat dat niet kan”, aldus Schwarzenegger. De populaire ex-acteur verwacht dat president Bush wint, maar hij voert geen campagne voor zijn partijgenoot. Het Witte Huis heeft hem dat wel gevraagd, maar Schwarzenegger moet zich naar eigen zeggen „concentreren op de problemen hier in Californië.”