Met het opheffen van de elf jaar oude sancties volgen EU-ministers van Buitenlandse Zaken de Verenigde Naties, die daar vorig jaar al toe besloten. Nadat Libië twee staatsburgers had uitgeleverd om terecht te staan voor de Lockerbie-aanslag van 1988 werden de sancties in 1999 opgeschort. De afschaffing volgde nadat Libië ermee had ingestemd smartengeld te betalen aan de nabestaanden van slachtoffers van deze en een andere vliegtuigaanslag.

Het wapenembargo werd in 1986 door de EU aan Libië opgelegd. De ministers namen een voorstel van Italië aan om het embargo op te heffen voor hightech apparatuur waarmee Libië kan voorkomen dat migranten over zijn grondgebied illegaal Europa binnenkomen. Een technische commissie van de EU gaat waarschijnlijk volgende maand naar Libië om te bekijken waar het land het meest behoefte aan heeft. Italië wil Libië graag nachtkijkers en helikopters leveren.

De afgelopen maanden zijn de betrekkingen tussen de EU en Libië aanmerkelijk verbeterd. In april bracht de Libische leider Muammar Gaddafi op zijn eerste reis buiten Afrika een bezoek aan de EU in Brussel. Commissievoorzitter Romano Prodi is verschillende malen naar Libië geweest om met Gadhafi te praten over toetreding van zijn land tot een hulp- en handelspact tussen de EU en landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Om te kunnen toetreden moet Libië terrorisme afzweren en beloven democratische hervormingen door te voeren en de mensenrechten te respecteren.

Een wanklank in de verbeterde betrekkingen vormt Libië’s terdoodveroordeling, in mei, van vijf Bulgaarse verpleegsters en een Palestijnse arts. Zij zouden meer dan vierhonderd Libische kinderen willens en wetens met HIV hebben besmet in hun ijver om een geneesmiddel tegen aids te ontwikkelen. Maar volgens mensenrechtengroepen is de aanklacht verzonnen om onveilige praktijken in de Libische gezondheidszorg te verdoezelen.

Over het opheffen van een wapenembargo tegen China konden de EU-ministers, die in Luxemburg bijeen zijn, het eerder maandag niet eens worden. De Nederlandse minister Bot, die het overleg voorzit, zei dat er meer tijd nodig is om eenstemmigheid te bereiken.

De EU stelde het wapenembargo in na het neerslaan van de studentenopstand in Peking in 1989. Frankrijk en Duitsland hebben gepleit voor het opheffen van het embargo, andere EU-lidstaten, waaronder Nederland en Groot-Brittannië, hebben dat tot nog toe tegengehouden.

De Verenigde Staten hebben bij de EU gelobbyd om het wapenembargo te handhaven en dreigen de export van militaire technologie naar Europa te beperken als Brussel het opheft. Volgens Frankrijk schendt het wapenembargo de betrekkingen tussen de EU en China, dat vooral is geïnteresseerd in de aanschaf van Europese communicatie- en radartechnologie.

De economische sancties tegen Birma worden juist strenger, kwamen de ministers overeen. De EU toont daarmee haar ontevredenheid over de aanhoudende schendingen van de mensenrechten in het land en het niet doorvoeren van democratische hervormingen.

Op de bijeenkomst in Luxemburg stemden de ministers in met het operationele plan voor de overname van de vredestaken van de NAVO in Bosnië-Herzegovina per 2 december. Operatie Althea wordt de grootste militaire operatie onder leiding van de EU tot nog toe. Het doel is een „stabiel, levensvatbaar, vreedzaam en multi-etnisch Bosnië-Herzegovina” dat op termijn lid kan worden van de Unie. De vredesmacht van de EU wordt met zevenduizend man ongeveer even groot als de huidige SFOR-macht. Na de commando-overdracht blijft de NAVO een rol op de achtergrond vervullen, in het bijzonder bij de jacht op verdachten van oorlogsmisdaden en ingrijpen in crisissituaties.