Maar ook andere kandidaten hebben hun hoorzittingen niet altijd even glansrijk doorstaan. De Deense Fischer Boel (Landbouw), de Hongaar Kovacs (Energie) en de Tsjech Spidla (Sociale Zaken) moeten ook nog wachten op een positieve brief van de parlementaire specialisten.

Politieke partijen onderhandelen nog over een gezamenlijk standpunt over hen. Uiterlijk 21 oktober moeten de brieven binnen zijn bij voorzitter Barroso van de Europese Commissie. In de week van 25 oktober stemt het Europees Parlement dan over de Commissie als geheel. Wegstemmen van individuele kandidaten is niet toegestaan.

„Het is wel duidelijk dat het parlement haar tanden laat zien", oordeelt CDA–fractievoorzitter Camiel Eurlings. „De hoorzittingen zijn geen rondje van de zaak. Duidelijker dan in Nederland, waar je minister kan worden zonder ooit een Tweede–Kamerlid te hebben gesproken."

Meest controversieel is de Italiaan Buttiglione. Hij riep vorige week veel weerstand op met zijn privé–mening dat homo’s zondig zijn. Mogelijk kan dit zijn justitievoorstellen beïnvloeden, vrezen socialisten, liberalen en groenen. De specialisten van het parlementscomité Burgerlijke Vrijheden stemden de Italiaan weg. Dat is hoogst uitzonderlijk. „De stemming van maandag geeft een veel helderder beeld dan een vage compromistekst uit de achterkamers, wat het alternatief was", vindt een tevreden PvdA–europarlementariër Edith Mastenbroek.

Onduidelijk is wat er nu moet gebeuren. Barroso kan in theorie andere portefeuilles toewijzen aan de leden van zijn team, in de hoop een afwijzing van de hele Commissie te voorkomen. De Commissievoorzitter moet dan behoedzaam te werk gaan en de Italiaan, wiens partij bij de christen–democratisch/conservatieve EVP–fractie in het europarlement hoort, wellicht ’ruilen’ voor kandidaten van andere partijen. Hij kan er ook op gokken dat de nipte meerderheid in het comité Burgerlijke Vrijheden niet wordt overgenomen in het parlement als geheel.

Naast Buttiglione zijn er meer zwakke kandidaten. Fischer Boel bleek te weinig visie te hebben; haar opvattingen waren velen te liberaal. Eerder kwam ze al in opspraak omdat haar boerderij veel Europese subsidies had gekregen, waar zij als commissaris over moet oordelen.

De Tsjech Spidla maakte op velen een matte, niet–betrokken indruk. Hij zei dat vrouwen in Turkije best goed worden behandeld, waar de parlementscommissie faliekant mee oneens is.

De nieuwe energie–commissaris Kovacs kwam volledig onvoorbereid naar de hoorzitting. De Hongaar bleek amper iets te weten van energie. „Hij had het te druk met de regeringsvorming in Hongarije. Dat kan natuurlijk niet", zei coördinator Jan–Marinus Wiersma van de socialistische fractie. Anderen noemen als enig pluspunt dat Kovacs Russisch spreekt, wat handig is bij onderhandelingen met Rusland.

De socialisten hebben verder nog vragen bij de Nederlandse kandidaat Kroes. „We willen weten hoe onafhankelijk ze kan werken", aldus PvdA’er Wiersma. „Hoeveel zaken houdt ze nog over, als ze alles uitsluit waaraan ze als zakenvrouw heeft gewerkt?"

Ook over de Letse Udre (Belastingen) hebben de socialisten nog vragen. Zij had geen heldere antwoorden op vragen over haar achtergrond. Udre was als partijvoorzitter eens betrokken bij een financiële kwestie.

VVD–fractievoorzitter Maaten verwacht dat alle commissarissen uiteindelijk het groene licht krijgen. „Ik denk dat het conflict de komende vijf jaar vooral gaat over de richting van de nieuwe commissie, de verdergaande liberalisering van de economie. Daar zal de socialistische oppositie zich waarschijnlijk tegen verzetten."