De presidents- en parlementsverkiezingen volgen een jaar na de verkiezingen van oktober 2019. Die eindigden met wekenlange straatprotesten, militair geweld en beschuldigingen van fraude aan het adres van zittend president Evo Morales. Hij trad enkele weken later onder druk van het leger af en vluchtte naar Mexico. Daarna kwam een rechtse overgangsregering.

Maar in plaats van rust te brengen in het verdeelde Bolivia, ontpopte interim-president Jeanine Anez zich tot een autoritair leider. Ze poogde haar macht te versterken door tientallen politieke leiders van Morales’ socialistische partij MAS te vervolgen, en Morales zelf te beschuldigen van terrorisme. Verschillende mensenrechtenorganisaties waaronder Human Rights Watch bestempelen deze gang van zaken als een heksenjacht.

Uitstel

Nieuwe verkiezingen lieten een tijd op zich wachten. Anez schreef ze aanvankelijk uit voor mei, en stelde die vervolgens twee keer uit. Naar verluidt vanwege de coronacrisis, maar volgens critici om tijd te winnen. Hoewel ze had beloofd slechts de overgangsregering te leiden, stelde ze zich toch verkiesbaar voor het presidentschap.

Recent trok ze zich weer terug. Naar eigen zeggen om een blok te vormen tegen de presidentskandidaat van Morales’ partij MAS, Luis Arce. Die gaat op kop in de peilingen. Morales zelf, in ballingschap in Argentinië, is uitgesloten van deelname. „Ik trek mijn kandidatuur in om de democratie te redden, en te voorkomen dat de dictatuur terugkomt”, verklaarde Anez, verwijzend naar de socialistische regering van Morales.

Veel kiezers zijn ontevreden over Anez’ aanpak van de coronacrisis. Ondanks vijf maanden lockdown telt Bolivia een van de hoogste dodentallen van Latijns-Amerika. Het land gaat door een diepe economische en politieke crisis. Ze hopen dat de kandidaat van MAS, Luis Arce, het land weer op de rails kan krijgen. In zijn tijd als minister van Economische Zaken maakte het land een economische groei door.

Ondertussen nemen de spanningen toe. De afgelopen dagen waren tientallen confrontaties tussen aanhangers van verschillende partijen. Ook de campagnes van presidentskandidaten kregen aanvallen te verduren, zoals de extreemrechtse Luis Fernando Camacho, derde in de peilingen. Hij werd bekogeld met stenen door boze tegenstanders.

Ook op politiek niveau gaat het geruzie door. MAS en de overgangsregering beschuldigen elkaar ervan een vreedzame stembusgang te willen saboteren.

MAS-kandidaat Luis Arce anticipeerde op vermeende fraude bij de aankomende verkiezingsronde. „Wij zullen winnen in de eerste ronde, dat weet iedereen. De enige manier waarop zij kunnen winnen is met fraude”, zei Arce. Een woordvoerder van dezelfde partij stookte het vuur nog verder op door te stellen dat bij aanwijzingen van fraude het volk de straat op zal gaan om de macht te herwinnen. Interim-president Anez dreigde op haar beurt met leger en politie: „Als de gewelddadigen ons provoceren, dan zal dat gevolgen hebben.”

Aan kop in de peilingen gaat MAS-kandidaat Arce, op korte afstand gevolgd door de gematigd-linkse Carlos Mesa, ex-interim-president tussen 2003 en 2005.

Tenzij een van de twee al in de eerste ronde meer dan de helft van de stemmen wint, zal de tweede ronde op 29 november waarschijnlijk de doorslag geven.