Dr. Verhagen, psychiater bij GGz Centraal in Harderwijk en proponent in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) met preekbevoegdheid, sprak woensdag de eerste Cornelis Graaflandlezing uit. De bijeenkomst in de Grote Kerk te Hilversum was georganiseerd door het Cornelis Graafland Centrum (CGC). Het CGC, dat uitgaat van de Gereformeerde Bond in de PKN, stimuleert wetenschappelijk onderzoek gericht op een gefundeerde doordenking van de prediking.

Het onderwerp van Verhagens lezing betrof het floreren van de mens. Hij merkte op dat mensen het beste floreren als het goed gaat op alle vijf domeinen: geluk en voldoening, lichamelijke en mentale gezondheid, zin en doel, karakter en deugdzaamheid, hechte sociale relaties. Die domeinen gelden voor iedereen, ongeacht godsdienst.

In de algemene psychiatrie komt daar meer en meer oog voor, betoogde de psychiater. Hij sprak over het trainen van professionals in de zorg met oog voor zingeving. Het is volgens hem ook van belang om in een psychiatrische praktijk aandacht te besteden aan zingevingsonderwerpen zoals dankbaarheid en vergeving.

Mensen weten hier tegenwoordig vaak niet goed mee om te gaan, aldus dr. Verhagen. „Ik leer hoe ze dankbaar kunnen zijn en zo met een goed gevoel de dag kunnen afsluiten. Het helpt mensen om beter te slapen. Ik leer ook hoe men kan vergeven. Het is niet alleen effectief, maar het helpt ook om te floreren.”

Het geldt ook andersom. De systematische theologie moet zich volgens de theoloog niet alleen bezighouden met theologie, maar met de hele samenleving. „De theologie moet niet alleen in gesprek met de natuurwetenschappen, maar ook met de gedrags- en sociale wetenschappen.”

Dr. Verhagen vindt dat er wel wat meer „feestelijkheid” in het leven van christenen mag zijn. „In de erkenning van de rechtvaardigheid van God moet de vrees niet overdreven worden. Het erkennen van de liefde van God overstraalt de rechtvaardigheid van God.”

Tijdens de bespreking vroeg emeritus predikant dr. Wim Dekker of met het verbinden van Evangelie en cultuur niet het gevaar van vrijzinnigheid ontstaat. Dr. Verhagen: „Als de verlossing van de mens alleen maar gaat over het heil en geen consequenties heeft voor de andere terreinen van het leven, waar hebben we het dan over? Dan ben je op zondag een andere christen dan doordeweeks.”

Prof. dr. Henk van den Belt, directeur van het CGC, nam naar aanleiding van de lezing drie vragen mee voor verdere doordenking. De eerste is die naar de verhouding tussen de systematische theologie en andere wetenschappen. De tweede is of in Gereformeerde Bondskring onwetenschappelijke vormen van psychologie de preken binnensluipen. De derde vraag gaat over de traditie en belijdende teksten. „Misschien moeten we meer feesten en vieren om meer zicht te krijgen op het leven. Misschien hebben we daarvoor iets meer van Maarten Luther nodig.”

De directeur van het centrum introduceerde de gloednieuwe website van het CGC. Voor het bijeenbrengen van geld is een vriendennetwerk van de grond gekomen: de oprichting van de Vrienden van het Cornelis Graafland Centrum. Het doel is om 30.000 euro per jaar bij elkaar te krijgen om zo een promovendus onderzoek te laten doen.