De EU stelt dat de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko de verkiezingsoverwinning begin augustus heeft gestolen en eist een einde aan diens brute optreden tegen demonstranten. Maar het lukte de lidstaten maar niet om strafmaatregelen te nemen, doordat Cyprus pas wilde instemmen als de EU ook fermer zou optreden tegen Turkije.

De veertig Wit-Russen die straks niet meer naar de EU mogen reizen en wier banktegoeden worden bevroren, hebben die maatregelen al maanden zien aankomen en hebben bijvoorbeeld hun geld mogelijk al weggesluisd. Maar dat maakt de sancties niet tandeloos, meent Rutte. Die dienen ook om „te zeggen tegen Wit-Rusland: we erkennen deze president niet en we zijn bereid daarvoor vergaande maatregelen te nemen”, aldus de premier.

Loekasjenko zelf zou voorlopig aan sancties ontkomen, al is Nederland daarop volgens Rutte niet per se tegen. Een aantal EU-landen wil de lijnen met de Wit-Russische leider voorlopig openhouden in de hoop op een politieke oplossing.

Bij meerdere lidstaten groeide afgelopen het ongeduld en de wrevel over Cyprus. De kleine lidstaat probeerde sancties tegen Wit-Rusland uit te ruilen tegen strafmaatregelen voor Turkije „alsof het op de tapijtjesmarkt stond”, tandenknarste een EU-diplomaat. Rutte ziet in de langdurige blokkade door één enkele lidstaat opnieuw reden om een eind te maken aan het veto van ieder EU-land over sancties.