Vooral over de vrije pers in Hongarije maakt de commissie zich zorgen. Onafhankelijke media worden er stelselmatig gehinderd en geïntimideerd, constateert het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Organisaties die zich tegen de regering van premier Viktor Orban keren, komen in het gedrang en worden „vijandig” bejegend. Corruptie in de hoogste kringen blijft soms ongemoeid en de zorgen over de rechterlijke macht, die Brussel al vaker heeft uitgesproken, zijn niet weggenomen.

Ook over de Poolse rechterlijke macht en vrije pers is de commissie bezorgd. Het levendige maatschappelijk middenveld en de krachtige Ombudsman zijn wel lichtpunten.

De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in onder andere Bulgarije en Kroatië is evenmin gewaarborgd, constateert de commissie. Veel van deze andere Oost-Europese landen laten eveneens steken vallen in de strijd tegen corruptie. Dat geldt minstens zozeer voor Malta, al krijgt deze kleine lidstaat complimenten voor de vooruitgang die afgelopen jaar is geboekt.

Brussel touwtrekt al jaren met Boedapest en Warschau over hun omgang met de rechtstaat. De commissie stapte al meermalen naar de Europese rechter om Pools en Hongaars regeringsbeleid aan te vechten. Ook bij de verdeling van bijvoorbeeld geld uit het coronanoodfonds willen de meeste EU-landen voortaan meewegen of de ontvangende lidstaat de rechtstaat niet uitholt.

Duitsland, dat dit halfjaar de EU voorzit, heeft inmiddels een plan voor zo’n koppeling opgesteld. Maar dat voorstel is voor Hongarije „onaanvaardbaar”, waarschuwt justitieminister Judit Varga. Zo zouden de regeringsleiders in juli het niet hebben afgesproken. Bovendien hinderen de voorgestelde voorwaarden de werking van het noodfonds, stelt Varga. Dat is volgens haar stiekem precies waarop ‘zuinige’ landen als Nederland uit zijn.