De chef van de organisatie, de Ethiopiër Tedros Adhanom Ghebreyesus, noemde de verbanning van het wilde poliovirus in Afrika dinsdag een van de grootste successen op het gebied van de volksgezondheid ooit. Hij zei dat zijn „Afrikaanse broeders en zusters” dit hebben te danken „aan wetenschap en aan solidariteit.”

In 1988 raakten nog meer dan 350.000 kinderen in meer dan 125 landen verlamd door het poliovirus. In 1996 ging het in Afrika om nog 96.000 kinderen.

Het is de tweede keer in de geschiedenis dat een virus uit Afrika is verbannen: 40 jaar geleden gold dat voor de pokken.

Politieke wil

Nigeria is het laatste land in Afrika waar polio door talrijke inentingscampagnes uiteindelijk is uitgebannen. De laatste geregistreerde gevallen van het wilde poliovirus in Nigeria dateren van 2016, toen vier kinderen in de deelstaat Borno verlamd raakten.

Onderzoeker Shelby Grossman van Stanford University, die onderzoek deed naar de omgang van Nigeria met polio, noemt het succes mede het gevolg van „sterke politieke wil om het virus uit te bannen.” „Het heeft me doen nadenken over wat we bedoelen met de term ”zwakke staten””, twitterde ze. „Nigeria is geen zwakke staat als het op polio aankwam.”

De vele campagnes in Nigeria om polio uit te bannen hebben ook levens geëist. In afgelegen gebieden zijn gezondheidswerkers die de ziekte bestreden, vermoord door bendes of sektarische extremisten zoals de beweging Boko Haram in het noordoosten van Nigeria.

De WHO waarschuwde ervoor dat de strijd tegen polio in Afrika nog niet helemaal gestreden is. In zestien Afrikaanse landen is nog een zeldzame zwakke variant van het virus te vinden, die via het vaccin gemuteerd is. Onder meer Angola, Ethiopië en Congo hebben te maken met uitbraken van dit virus.

Het continent kampt naast de coronacrisis momenteel nog met een ebola-uitbraak in Congo, malaria, hiv/aids en tuberculose. Een mazelenepidemie kwam dinsdag in Congo tot een einde.

Afghanistan

Gevallen van polio zijn momenteel alleen nog bekend in delen van Afghanistan en Pakistan. In beide landen zijn bijna 50 miljoen kinderen niet ingeënt tegen polio. In Afghanistan zijn dit jaar gevallen van polio geconstateerd in regio’s waar de ziekte jaren geleden al was uitgebannen, nadat vaccinatiecampagnes tegen de ziekte stil waren komen te liggen door de coronacrisis. Er waren in juni dit jaar veertien gevallen van de besmettelijke ziekte geregistreerd.

In Nederland was de laatste uitbraak van polio in de jaren 1992-1993 onder patiënten die het vaccin niet hadden gehad. Er zijn toen 71 mensen met de aandoening geregistreerd, van wie er 2 overleden.

Zeer besmettelijke verlammingsziekte

Polio (kinderverlamming) is een zeer besmettelijke ziekte waar geen geneesmiddel voor bestaat. Er is wel een vaccin dat een leven lang tegen de aandoening beschermt. Polio kan vooral bij jonge kinderen leiden tot verlammingsverschijnselen die blijvend kunnen zijn. Het kan zelfs tot de dood leiden als de verlamming de ademhaling belemmert.

Er zijn drie typen poliovirus. In veel gevallen merkt een persoon niets van een infectie met het poliovirus. Bij andere personen veroorzaakt het poliovirus alleen griepachtige verschijnselen. Bij een kleine groep veroorzaakt de aandoening een infectie van het ruggenmerg en soms ook de hersenstam. Hierdoor kunnen verlammingen optreden, en/of een hersen(vlies)ontsteking.

Mensen kunnen elkaar besmetten via de mond, bij een gesprek bijvoorbeeld. Ook kan iemand, die in contact is geweest met ontlasting van een geïnfecteerde persoon, het virus via zijn handen in zijn mond krijgen.