Maatwerk kan een tweede lockdown voorkomen
Inmiddels hebben we uit vele landen de groeicijfers van het tweede kwartaal onder ogen gekregen. Of beter gezegd: de krimpcijfers. De economische teruggang is inderdaad ongekend geweest.
De hele Europese Unie samen verloor 11,9 procent, met landen als Italië, Frankrijk en Spanje die het slechter deden dan het gemiddelde. Litouwen presteerde relatief gezien uitstekend met een krimp van iets meer dan 5 procent. In het Verenigd Koninkrijk kachelde de economie zelfs met ruim 20 procent achteruit.
Ik schreef eerder in deze krant dat we er echter rekening mee moeten houden dat het herstel ook krachtig zal zijn, dankzij de ongekende steunmaatregelen van de overheden en de centrale banken. Dat herstel verwacht ik nog steeds. Door de ontwikkelingen sinds maart dit jaar en met name in de laatste weken, vrees ik er echter voor dat het langer zal duren voordat de coronaschade grotendeels wordt goedgemaakt.
Het virus laait weer op in veel landen, vooral in de VS. Enerzijds komt dat omdat dit virus zich toch behoorlijk anders gedraagt dan een gewoon virus. Anderzijds wordt dit veroorzaakt doordat, bijvoorbeeld in de VS, de eerder genomen maatregelen om de verspreiding in te dammen te vroeg werden losgelaten.
Dat het aantal besmettingen weer stijgt, is voor een deel logisch te noemen. De eerder ingestelde lockdowns hebben de verspreiding gestopt, maar dat succes luidde vervolgens natuurlijk versoepelingsmaatregelen in. Die versoepelingen betekenen echter per definitie dat het virus meer ruimte krijgt om zich te verspreiden. De winkels en restaurants gaan weer open en mensen komen elkaar weer steeds vaker tegen.
Brengt de herfst dan ook een tweede lockdown met zich mee? Het zou mij verbazen. Zoals zo vaak ligt het optimale beleid ergens in het midden. Met betrekking tot het coronavirus is dat niet anders.
In maart hadden onze beleidsmakers geen andere keuze dan tot een lockdown over te gaan. Wij werden overvallen door een virus waarvan we alleen de naam wisten en voor de rest bar weinig. Wat we wél wisten, is dat ons zorgstelsel een te grote toestroom besmette mensen niet aan kon. Onder het motto ”voorkomen is beter dan genezen”, en omdat er nauwelijks iets bekend was over het virus, was een lockdown de enige optie.
Mondmaskers
Inmiddels zijn we enkele maanden verder. Schieten met een kanon op een mug, wat we bij de eerste golf moesten doen, hoeft niet meer. Maatwerk –gerichte maatregelen nemen en onderscheid maken per sector– is bij een tweede coronagolf mogelijk. Dus niet weer mensen gaan verbieden om naar buiten te gaan en sommeren dat winkels dicht moeten, maar stel het dragen van gezichtsmaskers verplicht. Bovendien kunnen veel landen een nieuwe lockdown financieel niet aan.
De wereld is in feite op zoek naar een balans hoe ver en hoe snel de versoepeling mag gaan, zodat een tweede coronagolf voorkomen wordt en de economie de ruimte krijgt om te herstellen. Daar is geen handboek voor. Dus zal het een proces van vallen en opstaan worden, met soms nieuwe versoepelingen en dan weer het deels terugdraaien ervan.
De auteur is monetair econoom en hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer.